Ήταν 26 Σεπτεμβρίου του 1992 όταν άρχισε το πρώτο επαγγελματικό πρωτάθλημα μπάσκετ στην Ελλάδα και το αποκαλούσαν «Ευρωπαϊκό NBA».
Ναι ήταν το δεύτερο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου, μετά το NBA! Σε τι; Σε χρήματα, σε παίκτες, σε προπονητές, σε ενδιαφέρον, σε δυναμική! Αυτά που βλέπαμε τότε (και θα βλέπαμε για πολλά χρόνια ακόμα) μοιάζουν πια ως όμορφη αλλά και μακρινή ανάμνηση.
Σαν σήμερα πριν από 29 χρόνια, όλα ήταν διαφορετικά. Το μπάσκετ γινόταν επαγγελματικό κι έμπαινε υπό τη σκέπη της νεοσύστατης ΕΣΑΚ (νυν ΕΣΑΚΕ) αντί για την ΕΟΚ. Οι ομάδες είχαν γίνει 14 από 12. Κάθε ομάδα επιτρεπόταν να έχει ως δύο ξένους (τότε ακόμα δεν υπήρχαν οι κοινοτικοί).
Και τι ξένοι είχαν έρθει τότε…
Ο Παναθηναϊκός είχε τον Στόγιαν Βράνκοβιτς και τον Άριαν Κόμαζετς. Ο Άρης τον Ρόι Τάρπλεϊ και τον Τζέι Τζέι Άντερσον. Ο ΠΑΟΚ τον Κεν Μπάρλοου και τον Κλιφ Λέβινγκστον. Ο Πανιώνιος τον Μπόμπαν Γιάνκοβιτς και τον Πι Τζέι Μπράουν. Ο Ολυμπιακός τον Ζάρκο Πάσπαλι και τον Ροντ Χίγκινς αρχικά καθώς αντικαταστάθηκε από τον Γουόλτερ Μπέρι.
Η ΑΕΚ τους Ντέρικ Χάμιλτον και Μίλος Μπάμπιτς που αντικαταστάθηκε από τον Ροντ Σέλερς. Το Περιστέρι τους Γκρεγκ Τσερτς και Γκάρι Λέοναρντ. Ο Ηρακλής άρχισε με Τζον Πολ Σάσκι και Στιβ Μπαρτ ο οποίος δεν έμεινε πολύ. Ήρθαν οι Λαμόντ Στρόδερς, Κέβιν Γουίλιαμς και Αλφρέντρικ Χιουζ.
Η Δάφνη είχε το τρομερό δίδυμο Ρίτσαρντ Ρέλφορντ και Μάικ Σμρεκ. Το Παγκράτι τους Τζον Χάτσον και Γκρένβιλ Γουόρνερ. Η Λάρισα τους Γκρεγκ Ντένις και Νταν Ρόμπινσον. Ο Απόλλωνας Πάτρας τους Λούσιους Ντέιβις και Μάρκο Ιβάνοβιτς. Ο Σπόρτιγκ τους Μπράιαν Βονς και Τόνι Κόστνερ και στην πορεία ήρθε ο Τζον Γιούμπανκς. Και τέλος ο Πειραϊκός άρχισε με Πάτρικ Τόμπκινς και Τομ Σιούελ ο οποίος στην πορεία αντικαταστάθηκε από τον Στίβεν Ρότζερς.
Δεν ήταν όμως μόνο αυτά που θύμιζαν το Ευρωπαϊκό NBA. Υπήρχαν κι άλλα σημαντικά στοιχεία στο πρώτο επαγγελματικό πρωτάθλημα:
-Ο ΠΑΟΚ ήταν εν δυνάμει πρωταθλητής Ελλάδας στο τελευταίο πρωτάθλημα υπό την αιγίδα της ΕΟΚ. Με προπονητή τον Ντούσαν Ίβκοβιτς.
-Ο Γκάλης έκανε το ντεμπούτο του με τη φανέλα του Παναθηναϊκού μετά από την τεράστια καριέρα του στον Άρη
-Το 1991 τα δικαιώματα του πρωταθλήματος στοίχιζαν 70 εκατομμύρια δραχμές. Τρία χρόνια αργότερα φτάσαμε στα 2,5 δισεκατομμύρια δηλαδή περίπου 20 εκατομμύρια ευρώ! Φανταστείτε δηλαδή για τι ποσά μιλάμε.
-Στις ομάδες υπήρχαν πανίσχυροι επιχειρηματίες.
-Πρώτος πρόεδρος στην ΕΣΑΚ ήταν ο Θόδωρος Καρατζάς (προερχόμενος από την ομάδα του Παπάγου). Γενικός Διευθυντής ήταν ο Κώστας Ρήγας που εμπνεύστηκε και το σύστημα διεξαγωγής των πλέι οφ. Άλλο θέμα κι αυτό: Για περίπου δύο δεκαετίες δεν άλλαξε…
-Η ΕΟΚ δεν είδε με καθόλου καλό μάτι αυτή την εξέλιξη. Μάλιστα αρνήθηκε να δώσει την ΚΕΔ στην ΕΣΑΚ (και δεν την έδωσε) ενώ δεν αποδέχτηκε αρχικά το νέο πειθαρχικό δίκαιο της Λίγκας. Ε στο δεύτερο υποχώρησε κάποια στιγμή…
Μάλιστα το μεγάλο όραμα των ΤΑΚ (δεν είχαν γίνει ακόμα οι ΚΑΕ) ήταν κάποια στιγμή να κλείσουν το πρωτάθλημα, στα πρότυπα του NBA. Κάτι το οποίο περίμεναν εναγωνίως τα άλλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα ώστε να προσαρμοστούν…
Φανταστείτε μεγαλεία.
Τα γήπεδα δεν ήταν απλώς γεμάτα, αλλά… φίσκα! Μια ώρα πριν το τζάμπολ, δεν έβρισκες ούτε μια θέση κενή. Το πρόβλημα; Παρά τα χρήματα που έπεσαν παρά την προσοχή που δόθηκε τα περισσότερα γήπεδα δεν ήταν καθόλου τιμητικά για το μέγεθος των παικτών!
Ιδού και τα αποτελέσματα στην πρεμιέρα:
Στον πρώτο αγώνα που έγινε (σαν σήμερα, το 1992), ο Παναθηναϊκός πέρασε δύσκολα από το Μετς (71-64) κόντρα στο Παγκράτι. Και το όφειλε στον Χρήστη Μυριούνη που έκανε μεγάλη εμφάνιση με 20 πόντους.
Ο ΠΑΟΚ έκανε περίπατο στα Πατήσια (87-60) επί του Σπόρτιγκ.
Το Περιστέρι νίκησε 89-81 τον Απόλλωνα Πάτρας μετά από ένα εξαιρετικό ματς.
Ο Πανιώνιος με τον Πι Τζέι Μπράουν να κάνει πάρτι νίκησε 94-82 τον Πειραϊκό στο «Παπαστράτειο».
Ο Άρης με 28 πόντους και 19 ριμπάουντ του Τάρπλεϊ δεν είχε πρόβλημα (102-59) απέναντι στη Λάρισα.
Ο Ηρακλής επικράτησε 83-80 της ΑΕΚ σ’ έναν αγώνα στη διάρκεια του οποίου ο Ντέρικ Χάμιλτον έσπασε το ταμπλό.
Και το καλύτερο;
Μετά από παράταση, η Δάφνη νίκησε 105-103 τον Ολυμπιακό στη Νέα Σμύρνη, παρά τους… 54 πόντους του Ζάρκο Πάσπαλι. Οι 30 πόντοι του Ρέλφορντ, οι 20 του Καραμανώλη, οι 18 του Δεμέναγα και οι 16 του Σμρεκ ήταν δείγμα πλουραλισμού της ομάδας του Περικλή Ταυρόπουλου.
Δείτε τον αγώνα αυτόν ξανά…
Αναμνήσεις από μια εποχή που δυστυχώς δε θα ξαναζήσουμε.