Άλλες επαναστάσεις απέτυχαν – Ο βίος του Αγίου Νεκταρίου είναι μια ανεξίκακη επανάσταση που έμεινε στους αιώνες

Ο Άγιος Νεκτάριος είναι ένα μυρίπνοο άνθος που φύτρωσε μέσα στην έρημο του κόσμου και με την παρουσία του πλημύρισε με πνευματική ευωδία τους αιώνες. Ένας φωτεινός αστέρας που έλαμψε πάνω από συκοφαντίες, δολοπλοκίες, ταπεινώσεις και πίκρες, και τις κατέκαψε με το φως της αγιοσύνης.

Και αν ακόμα ο Άγιος Νεκτάριος έχει γεμίσει με θαύματα την ανθρωπότητα ως τις μέρες μας, ο κόσμος δεν τον θαυμάζει τόσο πολύ για αυτά, όσο για το πώς στάθηκε ακλόνητος μπροστά στην κακία του κόσμου. Βράχος μπροστά στην ψευτιά του παρόντος «αιώνος του απατεώνος», με το βλέμμα πάντα στραμμένο στον μέλλοντα αιώνα, την Βασιλεία των Ουρανών.

Σε μια κοινωνία ανθρώπων που φωνάζουν πως αδικούνται ακόμα και αν τους αμφισβητείται και η πιο ευτελής αξίωση, ο Άγιος Νεκτάριος μοιάζει ακατανόητος, εξωπραγματικός, υπερκόσμιος. Κι όμως με την βιοτή του απέδειξε πως η ανεξικακία δεν είναι ουτοπία, η συγχώρεση δεν είναι ελάττωμα, η μακροθυμία δεν είναι παθητικότητα.

Ένας αληθινός επαναστάτης της πράξης και του πνεύματος

Ο ένθεος και αγιασμένος άνθρωπος, καίτοι είναι φρόνιμος σαν αμνός, είναι ο πιο αληθινός και ο πιο δυναμικός επαναστάτης. Γιατί η στάση του δυναμιτίζει στον πυρήνα της την εξουσία του εγωκεντρισμού, μιας αντίληψης που ριζώνει σε όλες τις εξουσίες της γης και όλα τα ιδεολογήματα των κοινωνιών. Από την δημιουργία του κόσμου μέχρι και σήμερα, το απατηλό αφήγημα που γκρεμίζει τους ανθρώπους είναι το ίδιο: ότι μπορούν να γίνουν «θεοί» δίχως τον Θεό.

Ακόμη και ευγενείς σκοπούς να έχει μια κοινωνική επανάσταση, αν δεν έχει Θεό, είναι νομοτελειακό πως θα πέσει και πάλι στον βούρκο του εγωκεντρισμού και της ιδιοτέλειας, και θα καταποντιστεί. Οι επαναστάτες και αδικημένοι, θα γίνουν και αυτοί δυνάστες με την σειρά τους, αδικώντας κάποιους άλλους. Άφθονα τα παραδείγματα της ιστορίας.

Ο Άγιος Νεκτάριος όμως, έδειξε στον κόσμο πως με τον Θεό στο πλάι σου, δεν δύναται να σε πνίξει ούτε ένας ωκεανός αδικίας. Ότι και αν του έκαναν, εκείνος μέσα του παρέμενε ελεύθερος, γιατί είχε πετάξει τα βαρίδια των παθών. Αδούλωτος, ως δούλος του Θεού. Αταλάντευτος με τα θεία τάλαντα του. Έμεινε πράος και ανεξίκακος ως το τέλος, άλλα το ίδιο το ριζοσπαστικό παράδειγμά του λειτούργησε σαν πνευματικός ξεσηκωμός σε συνειδήσεις και μεταδόθηκε σαν φωτιά στις καρδιές των ανθρώπων. Η σιωπηλή «επανάσταση» του δεν είχε αντίκτυπο για μερικά χρόνια, άλλα αντηχεί εκκωφαντικά στους αιώνες.

Ο Θεός απάντησε στα δεινά που υπέστη ο Άγιος, όπως απαντά πάντοτε μέσω των πνευματικών νόμων και σε χρόνους που ορίζονται από την άπειρη σοφία Του.

Στις μέρες μας κάθε αδύναμος, κάθε φτωχός, κάθε καταφρονεμένος, βρίσκει καταφύγιο στην ευγενή μορφή του Αγίου Νεκταρίου. Ο βίος του είναι παρηγορητικό βάλσαμο για κάθε άνθρωπο που κουβαλά τον ζυγό της αδικίας. Είναι ένας προσφιλής άγιος που δεν έζησε «τω καιρώ εκείνω», άλλα στον δικό μας καιρό, στην δική μας εποχή, ως ζωντανή απόδειξη πως οι αλήθειες του ευαγγελίου παραμένουν σταθερές και απαράλλαχτες στους αιώνες. Όσα συνέβαιναν τον καιρό εκείνο, συμβαίνουν και στον καιρό ετούτο.

Σε αυτό το τιμημένο ράσο του αγίου μπολιάστηκε ένα ασυμβίβαστο αγωνιστικό πνεύμα, μαζί με τις αρετές της πραότητας και την ταπεινότητας. Ιεράρχης άλλα και υπηρέτης του λαού. Πνευματικός διδάσκαλος άλλα και ισόβιος μαθητής της ταπείνωσης. Ασκητικός άλλα και αρχοντικός. Λόγιος άλλα και απλός όσο ένα μικρό παιδί.

Τι θα έλεγε ο Άγιος Νεκτάριος για την εποχή μας

Άραγε τι θα είχε να πει ο Άγιος, για το κοσμικό πνεύμα που κυριαρχεί στην διεστραμμένη εποχή μας; Τι θα έλεγε για την απέραντη λαοθάλασσα που πορεύεται στη ζωή χωρίς πνευματική πυξίδα; Ας διαβάσουμε μια ιδιαίτερα ψυχωφελή διδαχή του, πάνω σε αυτό το θέμα:

«Πόσο πλανιούνται οι άνθρωποι που αναζητούν την ευτυχία μακριά από τον εαυτό τους, στις ξένες χώρες και τα ταξίδια, στον πλούτο και στη δόξα, στις μεγάλες περιουσίες και στις απολαύσεις, στις ηδονές και σ’ όλες τις χλιδές και ματαιότητες που κατάληξή τους έχουν την πίκρα! Η ανέγερση του πύργου της ευτυχίας έξω από την καρδιά μας, μοιάζει με οικοδομή που χτίζεται σε έδαφος που σαλεύεται από συνεχείς σεισμούς. Σύντομα ένα τέτοιο οικοδόμημα θα σωριαστεί στη γη.

Αδελφοί μου! Η ευτυχία βρίσκεται μέσα στον ίδιο σας τον εαυτό, και μακάριος είναι ο άνθρωπος που το κατάλαβε αυτό. Εξετάστε την καρδιά σας και δείτε την πνευματική της κατάσταση. Μήπως έχασε την παρρησία της προς το Θεό; Μήπως η συνείδηση διαμαρτύρεται για παράβαση των εντολών Του; Μήπως σας κατηγορεί για αδικίες, για ψέματα, για παραμέληση των καθηκόντων προς το Θεό και τον πλησίον;»

Ερευνήστε μήπως κακίες και πάθη γέμισαν την καρδιά σας, μήπως γλίστρησε αυτή σε δρόμους στραβούς και δύσβατους.

Δυστυχώς, εκείνος που παραμέλησε την καρδιά του, στερήθηκε όλα τ’ αγαθά και έπεσε σε πλήθος κακών. Έδιωξε τη χαρά και γέμισε με πίκρα, θλίψη και στενοχώρια. Έδιωξε την ειρήνη και απόκτησε άγχος, ταραχή και τρόμο. Έδιωξε την αγάπη και δέχθηκε το μίσος. Έδιωξε, τέλος, όλα τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος που δέχθηκε με το βάπτισμα, και οικειώθηκε όλες τις κακίες εκείνες, που κάνουν τον άνθρωπο ελεεινό και τρισάθλιο.

Αδελφοί μου! Ο Πολυέλεος Θεός θέλει την ευτυχία όλων μας και σ’ αυτή και στην άλλη ζωή. Γι’ αυτό ίδρυσε και την αγία Του Εκκλησία. Για να μας καθαρίζει αυτή από την αμαρτία, να μας αγιάζει, να μας συμφιλιώνει μαζί Του, να μας χαρίζει τις ευλογίες του ουρανού.

Η Εκκλησία έχει ανοιχτή την αγκαλιά της για να μας υποδεχθεί. Ας τρέξουμε γρήγορα όσοι έχουμε βαριά τη συνείδηση. Ας τρέξουμε, και η Εκκλησία είναι έτοιμη να σηκώσει το βαρύ φορτίο μας, να μας χαρίσει την παρρησία προς το Θεό, να γεμίσει την καρδιά μας με ευτυχία και μακαριότητα».

Αυτά λέει ένας φωτισμένος άνθρωπος που νίκησε τον κόσμο. Οποιαδήποτε αξία δεν έχει αιώνια προοπτική, ανήκει στις απονεκρωμένες ελπίδες της γης. Κάθε ματαιόδοξος «πύργος» που χτίζεται έξω από την καρδιά μας, είναι καταδικασμένος – αργά ή γρήγορα – να κατακρημνιστεί, γιατί δεν έχει τα στέρεα θεμέλια της αγάπης προς τον Θεό.

Η κοινωνία μας, χτίζει μέγαρα στην «άμμο», γι’ αυτό και βυθίζεται προς το χάος της καταστροφής. Το άγχος και οι φοβίες που κατακλύζουν τον κόσμο, είναι αποτέλεσμα της τάσης των ανθρώπων να στηρίζονται αποκλειστικά στις δυνάμεις τους, βγάζοντας έξω από την εξίσωση τον Θεό. Και αν ο Θεός τους κρούει την θύρα, τον αφήνουν έξω για να μην ταραχθεί ο μακάριος ύπνος της συνείδησης και να ορίσουν τη ζωή τους σύμφωνα με το θεοποιημένο «εγώ» τους. Όμως έτσι δεν έρχεται ευτυχία. Έτσι έρχεται ο θάνατος ο πνευματικός και η τέλεια υποδούλωση στα πάθη.

Μας το επιβεβαίωσε αυτό ένας άγιος άνθρωπος που έζησε και πέθανε αληθινά ελεύθερος.