Μεγάλη Παρασκευή: «Ἡ ζωή ἐν τάφῳ, κατετέθης Χριστέ, καί θανάτῳ σου τόν θάνατον ὤλεσας καί ἐπήγασας τῷ κόσμῳ τήν ζωήν». Χριστέ, Εσύ, που είσαι η (όντως) ζωή, τοποθετήθηκες σε τάφο, και με τον θάνατό Σου κατέστρεψες (και εξαφάνισες) τον θάνατο. Ένας παράδοξος λόγος, βγαλμένος από τα εκπληκτικά εγκώμια που ψάλλονται στον Επιτάφιο Θρήνο για τον Ιησού Χριστό.
Ένας λόγος που δεν είδε όμοιο του η ιστορία της ανθρωπότητας, ούτε ποτέ φανταζόταν ανθρώπου νους, πως θα μπορούσε να νικηθεί το κράτος του θανάτου με έναν… θάνατο! Κανένας φιλόσοφος, κανένας λόγιος, κανένας στοχαστής της προ Χριστού εποχής δεν μπόρεσε ποτέ να συλλάβει ένα τόσο αντιφατικό μήνυμα, ένα τόσο ακραίο σενάριο.
Μόνο το πάνσοφο σχέδιο ενός αληθινού Θεού, θα μπορούσε να δώσει μια τέτοια ασύλληπτη τροπή στη σωτηρία του ανθρώπου. Ο Χριστός σταυρώθηκε, απέθανε, και ο θάνατος του σήμανε την οριστική ήττα του θανάτου, την μεγάλη πίκρα του αδηφάγου Άδη, που δεν άντεξε να βαστάξει στα σκοτεινά σπλάχνα του, τη ίδια την Πηγή της Ζωής.
Ο Χριστός βρίσκεται καταματωμένος πάνω στο Σταυρό. Γίνεται η Αποκαθήλωση και αργότερα, το άχραντο σώμα Του τοποθετείται «εν καινώ μνημείω». Μια εκούσια ταφή, μια προσωρινή δύση του Φωτός του Αληθινού, που αποσύρει τη Ζωοδόχο φεγγοβολιά του ώστε να εκπληρωθεί η προφητεία της Τριημέρου Αναστάσεως.
Και όμως. Μέσα στο σκότος της απόγνωσης και της λιποψυχίας, ανατέλλει η λυτρωτική συγχώρεση του ανθρωπίνου γένους. Το σημείο μηδέν ολάκερης της κτίσης. Το γεγονός που έδωσε νόημα στην ύπαρξη του σύμπαντος κόσμου. Συγγνώμη εκ του Τάφου ανέτειλε, κραυγάζει πανηγυρικά ο Ιερός Χρυσόστομος!
Πάνω σε εκείνον τον Τάφο που λούστηκε από το φως της Ανάστασης, ακούμπησε το βάρος όλων των αμαρτιών της ανθρώπινης ιστορίας. Ο θάνατος του Θεανθρώπου, σήμανε τον θάνατο του θανάτου! Έφερε την οριστική πανωλεθρία του Άδη και της κυριαρχίας του ανθρωποκτόνου διαβόλου. Θανάτω Θάνατον πατήσας!
Συνοδεύοντας τον Επιτάφιο θρήνο, και έχοντας επίγνωση της τελικής επικράτησης του Θεού ενάντια στο θηρίο του θανάτου, ο πιστός καταλαμβάνεται από μια γλυκιά χαρμολύπη. Από ένα χαροποιό πένθος μοναδικού χαρακτήρα. Συμμετέχει στον θρήνο του Επιταφίου, συντρίβεται από το προσωρινό σκέπασμα του θανάτου πάνω στο Άχραντο σώμα του Χριστού, άλλα όχι με σπαραγμό και απογοήτευση. Τα εγκώμια κουβαλούν το πνεύμα του θριάμβου, μοιάζουν περισσότερο με παιάνα μιας ανεκλάλητης νίκης.
Όλη η κτίση σαστίζει κάτω από την ένδοξη σκιά του Επιταφίου
Όχι μόνο οι πιστοί άλλα ολόκληρη η πλάση συμμετέχει στον θρήνο και στον θρίαμβο. Στα εγκώμια ολόκληρη η κτίση καλείται να δοξάσει τον Χριστό. Τα άλογα ζώα, τα βουνά και τα δέντρα, τα άνθη και τα φυτά, οι πεδιάδες και τα βουνά, οι αστέρες, η σελήνη και ο ήλιος, όλα μετέχουν σε μια υπερκόσμια δοξασία, όλα συγκινούνται και κλίνουν το γόνυ μπροστά στο μεγαλείο του Βασιλέα της Δόξης.
Ο Επιτάφιος θρήνος είναι ένα γεγονός που κάνει όλο τον κτιστό κόσμο να αναριγά από δέος. Σαστίζει κάθε ύπαρξη με την τρομερή κάθοδο του Χριστού στον Άδη και την λεηλασία των πολύτιμων λαφύρων του. Εκεί, από τα έγκατα της «φυλακής» των ψυχών, έλαβε χώρα το πιο χαρμόσυνο, το πιο ανέλπιστο κήρυγμα απολύτρωσης. Εκεί συνεθλίβησαν τα αιώνια δεσμά που ακολουθούσαν τον άνθρωπο πέραν του τάφου.
Και όσο η ψυχή του Χριστού κατέλυε την αυτοκρατορία του θανάτου, το άφθαρτο σώμα Του στον Τάφο καταργούσε τους φυσικούς νόμους. Αψηφούσε τη σωματική φθορά και έδινε σύνθημα νίκης, αφθαρσίας και ένδοξης Ανάστασης.
Το παρηγορητικό φως του Παναγίου Τάφου ανατέλλει για μια ακόμη φορά. Ας συνοδεύσουμε τον Επιτάφιο με τη κατάνυξη και τη συντριβή που του πρέπει. Όχι εθιμοτυπικά, όχι κοσμικά, όχι με αναισθησία, όχι σαν ευκαιρία περιπάτου για κουβέντες και γελάκια, την ώρα που το Σώμα του Χριστού βρίσκεται στον Τάφο, για λογαριασμό της ελεεινότητας μας.
Το ανέσπερο φως του Επιταφίου θερμαίνει και πυρώνει τις ψυχές και ολόκληρη τη θεοσκέπαστη κτίση. Μονάχα σε ένα σημείο δεν μπορεί να φτάσει και δεν μπορεί να το ζεστάνει, γιατί ο Θεός δεν παραβιάζει το αυτεξούσιο του ανθρώπου. Το σημείο αυτό είναι η ψυχρή, η αδιάφορη, η πωρωμένη καρδιά.
Ας προετοιμάσουμε λοιπόν τις καρδιές μας, και ας προσευχηθούμε για όσους γυρίζουν την πλάτη στον Θεό. Ας ευχηθούμε γι’ αυτούς που αρνούνται να εντρυφήσουν στη γλυκύτητα που πηγάζει από τη σταυρική θυσία του Θεανθρώπου, ώστε να ευδοκήσει ο Θεός και κάποια στιγμή να τους αξιώσει αυτής της ασύγκριτης χαράς.