«Ό Θεός-Πατήρ αποκαλύφθηκε στην αίσθηση της ακοής, το Άγιο Πνεύμα αποκαλύφθηκε στην αίσθηση της όρασης και ό Υιός αποκαλύφθηκε στην αίσθηση της αφής. Ό Πατήρ πρόφερε την μαρτυρία Του για τον Υιό, ό Υιός βαπτίστηκε μέσα στο νερό και το Άγιο Πνεύμα με την μορφή περιστεράς πέταξε πάνω από το νερό», γράφει για τα άγια Θεοφάνεια στον πρόλογο της Αχρίδος, o αποκαλούμενος και «Σέρβος Χρυσόστομος» – Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, αποκαλύπτοντας με τον φωτισμό του τον πλούτο νοημάτων και συμβολισμών που υπάρχουν σε αυτήν την μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας.
Και συνεχίζει παρακάτω:
«O Κύριος πήρε επάνω Του τις αμαρτίες του ανθρωπίνου γένους, πέθανε κάτω άπ’ αυτές (κατάδυση στο Βάπτισμα) και αναστήθηκε (ανάδυση μέσα απ’ το νερό). Πρέπει να πεθάνουμε ως προς τον παλαιό αμαρτωλό άνθρωπο και ν’ αναστηθούμε ως κεκαθαρμένοι, ανακαινισμένοι και αναγεννημένοι άνθρωποι. Αυτός είναι ο Σωτήρας μας και αυτός είναι ο δρόμος της σωτηρίας. Ή εορτή των Θεοφανείων λέγεται επίσης εορτή των Φώτων. Το γεγονός πού έλαβε χώρα στον Ιορδάνη ποταμό μάς φωτίζει, αποκαλύπτοντας μας τον Θεό ώς Τριάδα Όμούσιον και Αδιαίρετον. Αυτός είναι ό ένας τρόπος τού φωτισμού μας. Ό δεύτερος είναι ότι ό καθένας μας κατά την βάπτισή του στο νερό φωτίζεται- έτσι μάς υιοθετεί ό Πατήρ των Φώτων, με την χάρη τού Υιού και τη δύναμη τού Αγίου Πνεύματος».
Αμόλυντος από κάθε αμαρτία, ο Χριστός ως νέος Αδάμ που αναδημιουργεί τον κόσμο, κατέρχεται στον υδάτινο «τάφο» του Ιορδάνη ποταμού προτυπώνοντας την κάθοδό Του στη φυλακή του Άδη, μετά το μαρτύριο του Σταυρού. Αφού συντρίβει τις αλυσίδες των ψυχών και ληστεύει την περιουσία του Άδη, ο Χριστός αναδύεται και πάλι νικητής μέσα από τον ωκεανό αμαρτιών της ανθρωπότητας, προαναγγέλλοντας την ένδοξη Ανάστασή Του και το εξαγνιστικό λουτρό που θα καθαρίσει τον άνθρωπο από την αμαρτία, μέσα από το Μυστήριο της μετάνοιας και εξομολόγησης.
Ζωοδότης ποταμός είναι η παρουσία του Χριστού στη ζωή μας. Εισχωρεί σε όλους τους άνυδρους τόπους, στις ερήμους των ψυχών, στα όρη των εγωισμών, στα φαράγγια των διχασμών, στις πεδιάδες των κοιμισμένων συνειδήσεων και στα δάση των ξεστρατισμένων ανθρώπων.
Το νερό της Θείας ευλογίας κυλάει ήσυχα και καθαγιάζει τις δεκτικές ψυχές. Το ποτάμι του Χριστού έχει πάντα φιλόξενες τις όχθες του για να ξεδιψάσει τους προσκυνητές της ζωής. «Ό κόσμος αρχίζει με το νερό- το Ευαγγέλιο αρχίζει με τον Ιορδάνη», λέει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων. Η κοιτίδα της υλικής ζωής στη γη είναι το νερό και η κοιτίδα της πνευματικής ζωής και όλου του σύμπαντος, είναι η Τριαδική Θεότητα που φανερώθηκε στα νάματα του Ιορδάνη.
Μακάρια ήταν τα μάτια όσων βρίσκονταν εκεί και αντίκρυσαν την ασύλληπτη σκηνή όπου ο ισάγγελος Ιωάννης, ο μέγας Προφήτης και ασκητής της ερήμου, εκείνος για τον οποίο ο ίδιος ο Χριστός είπε ότι «δεν γεννήθηκε από γυναίκα άλλος μεγαλύτερος και αξιότερος από τον Ιωάννη», στέκεται έντρομος μπροστά στον Μεσσία, τον Κυβερνήτη και Λυτρωτή του κόσμου. Σκεφτείτε τι φοβερή σκηνή. Ο «αναρχικός» Ιωάννης, μπροστά στον Άναρχο Θεό. Εκείνος ο πύρινος ποταμός πνεύματος που κατακεραύνωνε τις εξουσίες του κόσμου, βρίσκεται παραδομένος στην εξουσία του Παντοκράτορα, αφημένος στο θέλημά Του σαν ένα αρνάκι μπροστά στον Ποιμένα του.
Ο Ιωάννης βαπτίζει τον Χριστό. Η Παλαιά Διαθήκη δίνει το χρίσμα την Καινή Διαθήκη και παραδίδει το στέμμα της πνευματικής εξουσίας στον Κύριο των Γραφών και των αποκεκαλυμμένων αληθειών.
Μέσα στη χορεία των Προφητών της Παλαιάς Διαθήκης, γενιές και γενιές πίσω, όλοι αυτοί οι Άγιοι ψηλάφισαν τον Χριστό με το πνεύμα τους, τον πίστεψαν, τον προφήτεψαν, αλλά δεν τον είδαν σαρκωμένο. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι εκείνος που είχε την άφατη χαρά και την άφταστη τιμή να δει τον Θεό του σαρκωμένο, να τον βαπτίσει για να εκπληρωθούν τα καθέκαστα του θείου θελήματος, και έτσι να βάλει το πρώτο και τελευταίο λιθαράκι σε ένα πάνσοφο σχέδιο που παρέμενε ανεξιχνίαστο για χιλιάδες χρόνια. Με αυτή τη βάπτιση σήμανε η ώρα μηδέν για να ξεκινήσει ο Υιός του Θεού την κοσμοσωτήρια αποστολή Του.
Αυτό το ασύλληπτο γεγονός που έλαβε χώρα στον Ιορδάνη, αενάως ποτίζει και ευλογεί τους αιώνες με τη χάρη των Θεοφανείων. Από το «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε…» αρχίζει να βλασταίνει το δέντρο της Σωτηρίας με την επίγεια δράση του Χριστού, εκείνο που μετά από 3 χρόνια ορθώθηκε ολάνθιστο με τα πασχάλια άνθη της ένδοξης Ανάστασης Του.