Το περιβόητο «καλάθι του νοικοκυριού» είναι το τελευταίο εφεύρημα της κυβέρνησης που ήρθε ως κερασάκι στην τούρτα της κοροϊδίας. Μια συμφωνία ανάμεσα στην κυβέρνηση και τα σούπερ μάρκετ που υπόσχεται μια πιο… συγκρατημένη αφαίμαξη του νοικοκυριού, που όμως στην ουσία δεν καταφέρνει ούτε καν αυτό.
Για τα 50 είδη που περιλαμβάνονται στο καλάθι του κυβερνητικού εμπαιγμού, σε καμία περίπτωση δεν εξασφαλίζονται μειώσεις ή πάγωμα αυξήσεων. Οι επιχειρήσεις έχουν όλη την ελευθερία να διαμορφώνουν τις τιμές όπως επιθυμούν, αρκεί να τηρούνται οι θεσμικές ρυθμίσεις περί αθέμιτης κερδοφορίας. Την ίδια στιγμή οι έλεγχοι είναι περισσότερο για τα μάτια του κόσμου, αφού από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο έγιναν 3.831 έλεγχοι για φαινόμενα αισχροκέρδειας, που σημαίνει πως κατά μέσο όρο γίνονταν μόλις 20 έλεγχοι την ημέρα, σε ολόκληρη την Ελλάδα!
Περήφανος για το… πρωτοποριακό μέτρο, ο Άδωνις Γεωργιάδης ξεκίνησε τις περατζάδες στους διαδρόμους των σούπερ μάρκετ και συχνά – πυκνά φωτογραφίζεται κρατώντας προϊόντα, ποζάροντας σαν κρατικός χορηγός του «φιλεύσπλαχνου» καπιταλισμού. Το πολιτικό «γραφικόμετρο» έχει σπάσει όλα τα κοντέρ και συνεχίζει ακάθεκτο να φλερτάρει με τον σουρεαλισμό.
Προκειμένου να κάνει άλλο ένα ανούσιο επικοινωνιακό σόου, ο υπουργός ανάπτυξης έσπευσε να επιβραβεύσει το σούπερ μάρκετ με τις μεγαλύτερες «μειώσεις» στο καλάθι του νοικοκυριού, σε προϊόντα που ήδη πριν την έναρξη του μέτρου είχαν αυξηθεί οι τιμές τους έως και 25% πάνω, και παραμένουν ως είχαν. Από την μια πλευρά υπάρχει πρεμούρα να αποθεωθούν οι αλυσίδες που μοιράζουν κάποια ψίχουλα προσφορών, και από την άλλη τις σπάνιες φορές που η κυβέρνηση αποφασίζει να τιμωρήσει την αισχροκέρδεια κάποιας αλυσίδας, το ευρύ κοινό δεν μαθαίνει σχεδόν ποτέ ποια εταιρεία τον έκλεβε. Για τα δε επιβαλλόμενα πρόστιμα, είναι άγνωστο αν εισπράττονται.
Ακόμα και σε φτωχοποιημένα καθεστώτα και συσσίτια κατοχής περασμένων εποχών, οι εξαθλιωμένοι πολίτες εξασφάλιζαν την σίτιση τους με δελτίο και συνήθως ήταν δεδομένο πως θα τους παρασχεθούν κάποια συγκεκριμένα τρόφιμα. Στην νεοφιλελεύθερη Σοβιετία που ζούμε, η ευθύνη της σίτισης βαραίνει εξολοκλήρου τον πολίτη και το δελτίο έχει πάρει την μορφή… φυλλαδίου προσφορών του κάθε σούπερ μάρκετ.
Οι ουρές της εξαθλίωσης στήνονται πλέον μέσα στα καταναλωτικά κέντρα του καπιταλισμού και η «φιλανθρωπία» περιορίζεται σε καρτελάκια με «προσιτές» τιμές. Την ίδια στιγμή, η αγοραστική δύναμη των πολιτών εξανεμίζεται ολοένα και περισσότερο. Το Ινστιτούτο Εργασίας, κατέγραψε καθίζηση της αγοραστικής δύναμης έως και 40%, για τα εισοδήματα έως 750 ευρώ τον μήνα. Οι αυξήσεις στα βασικά τρόφιμα είναι ιλιγγιώδεις. Κατά 19,3% ακριβότερο το ψωμί, 17,3% τα κρέατα, 24,2% τα γαλακτοκομικά, 13,2% τα λαχανικά, 16,6% τα έλαια και λίπη.
Κερδισμένα τα σούπερ μάρκετ από το μέτρο
Αντί το κράτος με δικές του δράσεις να πρωτοστατεί στην αντιμετώπιση της ακρίβειας, αποστασιοποιείται πλήρως από την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας και ουσιαστικά αναλαμβάνει τον ρόλο διαφημιστή για τις αλυσίδες των σούπερ μάρκετ. Παράλληλα, με αυτό το μέτρο ευνοούνται σκανδαλωδώς οι μεγάλες αλυσίδες σε βάρος των συνοικιακών μπακάλικων και των mini market, που ασφαλώς δεν έχουν την ίδια ευελιξία να διαμορφώσουν ένα ελκυστικό καλάθι προσφορών.
Μάλιστα υπάρχουν σούπερ μάρκετ που μέσω του «καλαθιού» προωθούν τις ιδιωτικές ετικέτες σε ποσοστό ως και 90% του συνόλου των προϊόντων. Έτσι, ανοίγονται νέοι ορίζοντες κερδοφορίας για τις αλυσίδες, αφού επωφελούνται περισσότερο από την πώληση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Οι πολίτες καλούνται να προσαρμοστούν σε κανονικές συνθήκες κατοχής, αφού η ακρίβεια και η ανύπαρκτη στήριξη του κράτους, τους αναγκάζει να στραφούν όλο και περισσότερο σε προϊόντα δεύτερης διαλογής και αμφίβολης ποιότητας.
Καμία πρόθεση να χτυπηθεί η ακρίβεια στην «ρίζα»
Ενώ το κύμα της ακρίβειας είχε αρχίσει να γιγαντώνεται πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, από τις αρχές του χρόνου ο Άδωνις Γεωργιάδης αποδίδει τις ανατιμήσεις στον… Πούτιν και μιλά για εισαγόμενο πληθωρισμό. Κι όμως ενώ ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 9,1% από το 12%, οι τιμές των τροφίμων όχι απλά δεν μειώθηκαν άλλα συνεχίζουν να ακολουθούν την ανιούσα.
Το δε σενάριο για πλαφόν στις τιμές και μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, η κυβέρνηση το αποφεύγει σαν τον διάολο το λιβάνι. Ούτε κατά διάνοια τέτοια σκέψη. Μπορεί να ξοδεύονται καραβιές δημόσιου χρήματος για deals με ολιγαρχικά συμφέροντα, και μέτρα χειραγώγησης της κοινής γνώμης, άλλα αν πέσει ο ΦΠΑ στα τρόφιμα θα μας βρουν οι… δέκα πληγές του Φαραώ.
Προϊόντα στην Ελλάδα πωλούνται σε διπλάσια τιμή απ’ ότι σε χώρες που διαθέτουν διπλάσιο βασικό μισθό. Για τα δε προϊόντα που ξεκινούν από το χωράφι με μια χαμηλή τιμή και καταλήγουν στο ράφι με τιμές 200 – 300% πάνω, δεν υπάρχει η παραμικρή διάθεση για πάταξη της αισχροκέρδειας. Η κυβέρνηση ασχολείται αποκλειστικά και μόνο με την εξωφρενική τιμή που εμφανίζεται «ως δια μαγείας» στο ελληνικό ράφι και ούτε καν αυτή δεν μπορεί να περιορίσει αποτελεσματικά.
Κάπως έτσι, οι απλοί πολίτες αφήνονται στο έλεος της ακρίβειας και της αισχροκέρδειας, εγκλωβισμένοι στο κυνήγι των προσφορών, και η «ελίτ» της αριστείας συνεχίζει να ζει το καπιταλιστικό όνειρο απομυζώντας τον λαό.
Οι Έλληνες μπορεί να «φρενάρουν» τις ζωές τους και τα όνειρα τους για να ανταπεξέλθουν στην σκληρή πραγματικότητα, άλλα ο νεοφιλελεύθερος οδοστρωτήρας δεν κόβει καθόλου ταχύτητα. Όσο ο λαός έχει στραμμένη την προσοχή στο αδειανό καλάθι, συνεχίζονται απρόσκοπτα τα ξεπουλήματα της δημόσιας περιουσίας, τα «πάρτι» των παρόχων, το σαφάρι των κόκκινων δανείων, οι κατασχέσεις, οι πλειστηριασμοί, η εξάλειψη των εργασιακών δικαιωμάτων, η υποβάθμιση των φορέων πρόνοιας , η ιδιωτικοποίηση της υγείας και της παιδείας.
Αυτή είναι η ανάπτυξη που οραματίζεται η κυβέρνηση. Ελευθερία, ευημερία, αξιοπρέπεια, βιοτικό επίπεδο, όλα πετιούνται στον κάλαθο των αχρήστων, και οι πολίτες πρέπει να ασχολούνται με ένα καλάθι κοροϊδίας…