Θα σου πω εγώ τι είναι Μανιάτισσα. Είναι δυο υπέροχα μεγάλα μαύρα μάτια γεμάτα δυναμισμό που σε κοιτάνε εκφραστικά, όπως το κορίτσι της φωτογραφίας που απαθανάτισε ο υπέροχος Γιάννης Βουρλιτης, ένας θαυμάσιος φωτογράφος στο Γύθειο.
Μανιάτισσα είναι το μαύρο της φορεσιάς που την κάνει ακόμα πιο δυνατή και αποφασισμένη. Είναι η γυναίκα που δε μιλάει αλλά ξέρει πάντα τι να κάνει.
Είναι το κορίτσι που θυσίασε (εκείνη την εποχή της φωτογραφίας) τις σπουδές του για με μεγαλώσει τα αδέρφια του όσο οι γονείς ήταν στο χωράφι.
Και φυσικά από ανήλικη ακόμα να κάνει και τις δουλειές του σπιτιού. Δύσκολο πράγμα. Και άδικο… Αλλά η οικογένεια πάνω απ’ ολα…
Ξέρετε πόσα κορίτσια από τη Μάνη «πλήρωσαν» με αυτό τον τρόπο τη σκληρή περίοδο της φτώχιας μεταπολεμικά; Φυσικά και το κρατούν απωθημένο… Όμως δε θα παραπονεθούν ποτέ.
Είναι εκείνη που θα κάνει όλες τις βαριές δουλειές και θα σηκώσει όλες τις μεγάλες πικρες της ζωής χωρίς να βγάλει δάκρυ ή να παραπονεθεί…
Είναι εκείνη που όταν χρειαστεί, όπως στο Διρό και στον Πολυάραβο θα πάρει και τα όπλα να τσακίσει όποιον απειλήσει το σπίτι και την οικογένεια της.
Είναι εκείνη που εκφράζει ότι ο άντρας είναι το κεφάλι αλλά η γυναίκα είναι ο λαιμός.
Είναι η απαράμιλλη ομορφιά της Διπλαρακου και της Τσοπέη. Και η λάμψη της Βουγιουκλάκη… Μανιατοπουλες όλες. Για να μη ξεχνιόμαστε
Η Αλίκη που δεν την άφηναν να γίνει ηθοποιός. Και τράβηξαν κλήρο για να τη «σκοτώσουν» αλλά πρόλαβε κι έφυγε. Έγινε σταρ αλλά δεν κράτησε κακία στην οικογένειά της. Κι έδειξε απαράμιλλο δυναμισμό.
Και μαζί ισχυρή προσωπικότητα, τόσο ισχυρή όσο οι πέτρινοι πύργοι, της Βούλας Δαμιανάκου.
Δε ξέρω πόσο μεγάλη είναι αυτή η φωτογραφία… Ο φωτογράφος της Μάνης, Γιάννης Βουρλίτης δίπλα στον Γιάννη Ρίτσο (από τη Μονεμβασιά), τον Νικηφόρο Βρεττάκο (από τις Κροκεές) και τη Βούλα Δαμιανάκου. Η μεγάλη Μανιάτισσα από την Μυρσίνη ήταν εκείνη που φιλοξενούσε στη Μάνη τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν κι αρνιόταν να τον παραδώσει στις ελληνικές αρχές ώστε να τον στείλουν στην Τουρκία.
Είναι οι μητέρες μας. Οι Μανιάτισσες…
Η γριά Κολοκούραινα που βλέπετε στη φωτογραφία ήταν 104 ετών τότε. Και είπε στον Γιάννη Βουρλίτη «εμένα δε θα καταφέρεις να με φωτογραφίσεις γιατί είμαι κοσμογυρισμένη. Δε με ξεγελάς»… Τελικά αποδείχθηκε ότι δεν είχε πάει πιο μακριά από την Σπάρτη
Είναι εκείνες που σήκωσαν όλο το πένθος σε μια οικογένεια χωρίς να δεις το δάκρυ να κυλά από τα μάτια τους! Φυσικά κι έχουν συναισθήματα… Αλλά προέχει να μείνει η οικογένεια δυνατή, ενωμένη και να μη λυγίσει.
Η Μανιάτισσα είναι μητέρα και πατέρας μαζί. Είναι εκείνη που δε θα σου πει μεγάλες κουβέντες, αλλά όσες πρέπει. Κι αν τις κατάλαβες, καλό δικό σου.
Το μοιρολόι από τις Μανιάτισσες δεν είναι απλώς μια… καλτ κατάσταση. Είναι ο απόλυτος σεβασμός και η τιμή στο νεκρό συγγενή, φίλο, γείτονα που πρέπει να πάει τραγουδισμένος στο μεγάλο του ταξίδι! Ντροπή κι αίσχος σε όσους το συνδυάζουν με χιούμορ και με μεσαίωνα…
Τώρα δε χρειάζεται τη «Γη της Ελιάς» για να μάθεις τι είναι η Μανιάτισσα.
Άλλωστε είναι γνωστό
«…Περαστικός βλέπεις τη Μάνη σε τρεις ημέρες, περπατητής σε τρεις μήνες και για να δεις τη ψυχή της θέλεις τρεις ζωές. Μία για τη θάλασσα, μία για τα βουνά της και μία για τους ανθρώπους της…»
Γη αδούλωτη. Άνθρωποι υπερήφανοι..
Σαν τον Χαρίλαο Βασιλάκο… Που όρκισε τους απογόνους του να μην πουν τι έγινε στον Μαραθώνιο του 1896 για να μην πληγωθεί η Ελλάδα.