Social media, απόκρυψη και δημοσιογραφία

Περί social media ο λόγος. Θα μου επιτρέψετε να πω ότι πρέπει να το «χαλαρώσουμε» λίγο το θέμα, να το δούμε στην πραγματική του διάσταση και να μην εξιδανικεύουμε το παραμικρό, ως λαός της υπερβολής.

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι τα social media προσέφεραν σημαντικές υπηρεσίες προκειμένου να φανερωθούν πράγματα που κάποιοι επιχείρησαν να αποκρύψουν. Κι εδώ φαίνονται δύο σημαντικά ζητήματα:

Πρώτον, η ανοησία εκείνων που στο 21^ο έτος του 21^ου αιώνα όπου ο κάθε περαστικός είναι εν δυνάμει ρεπόρτερ/φωτογράφος και ποστάρει ανά πάσα ώρα και στιγμή πίστεψαν ότι μπορούν να αποκρύψουν οτιδήποτε έγινε σε δημόσιο χώρο. Σε κεντρικό σημείο. Και υπό το βλέμμα εκατοντάδων ατόμων.

Δεύτερον, η κατάπτωση των Media (χωρίς Social) που θέτει προ των ευθυνών τους όχι μόνο την ΕΣΗΕΑ και τα δημοσιογραφικά  όργανα, γενικά. Και για να το συγκεκριμενοποιήσω, εκείνων (όχι όλων αλλά δυστυχώς της πλειοψηφίας) των δημοσιογράφων (και όχι των εκδοτών που πλεόν στο σύνολό τους δεν είναι δημοσιογράφοι όπως παλιά) που πολλές φορές ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ γίνονται όργανα προπαγάνδας.

Το δεύτερο έχει και παρακλάδια. Διότι προπαγανδίζεις είτε με τη σιωπή και την απόκρυψη είτε με τη διασπορά fake news. Και στις δύο περιπτώσεις, ως δημοσιογράφος, έχεις αποτύχει.

Θα με ρωτήσετε: «Μα καλά υπάρχει δημοσιογράφος που δεν έχει κρύψει κάτι;». Είναι διαφορετική πάντως η ηθική δέσμευση του off the record με τη συνειδητή απόκρυψη είδησης. Ή επίσης με τη συνειδητή δημοσίευση fake news.

Αλήθεια, μέσα σε μια κοινωνία κι ένα αναγνωστικό κοινό άρνησης τι πιστεύουν ότι θα πετύχουν;

Η αλήθεια είναι ότι αυτή η ανεξέλεγκτη (διότι τέτοια είναι) κατάσταση στα ΜΚΔ προφανώς και δημιουργεί προβλήματα. Διότι απλά είναι… ανεξέλεγκτη.

Και με κάθε σεβασμό προς τον Πρωθυπουργό και στα όσα ανέφερε για τα social media δεν πιστεύω ότι στη δήλωση που έκανε γι’ αυτά, ενοχλήθηκε από τα fake news. Αλλά από το ότι είναι ανεξέλεγκτα. Αν όντως τον ενδιέφεραν τα fake news θα είχε ασχοληθεί και με τα Media ή και με υπουργούς/βουλευτές του. Που θεωρητικά τουλάχιστον είναι πιο «επίσημα» χείλη!

Ναι, ξέρω… Κατηγορώ τα του οίκου μας, αλλά όπως προανέφερα: Στο 21^ο έτος του 21^ου αιώνα δεν είναι δυνατόν να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας.

Γιατί ζήτησα να μην υπερβάλουμε; Μα ακριβώς για το παρακλάδι που ανέφερα. Τα social media δεν είναι μόνο χρήσιμα αλλά επειδή διαχειρίζονται από ανθρώπους μπορούν να γίνουν κι επικίνδυνα. Η πρόταση και λύση ταυτόχρονα είναι η σωστή χρήση. Και η σκέψη ταυτόχρονα.

Δεν είναι ψέμα ότι οι χιλιάδες fake profiles λογαριασμοί στα social media έχουν λόγο και σκοπό ύπαρξης. Και γι’ αυτό, τουλάχιστον στο σύνολό τους, παραμένουν «ψευδώνυμοι». Διότι έχουν να εξυπηρετήσουν ένα σκοπό.

Αυτός μπορεί να είναι από προώθηση θέσεων ενός κόμματος ή μιας ομάδας (στον αθλητισμό). Μέχρι και δημιουργία comment flame προκειμένου να μαζευτεί… κόσμος και να υπάρξει απήχηση. Χωρίς κανένα ενδιαφέρον αν η συζήτηση (ο Θεός να την κάνει…) θα καταλήξει στο βόθρο. Μαζί με τους αρουραίους.

Δεν είναι ψέμα επίσης ότι υπάρχουν τέτοιες εταιρείες γι’ αυτό το σκοπό: Παρέχουν opinion makers προκειμένου να… γίνεται δουλίτσα!

Εν κατακλείδι, η λύση δεν είναι να καταργηθούν τα social media αλλά ούτε και να τα εξιδανικεύουμε. Η σωστή χρήση είναι το ζητούμενο, συνδυαστικά με την αντίληψη. Πραγματικά το τελευταίο διάστημα προσέφεραν πολύ σημαντικές πληροφορίες σε γεγονότα όπου ΣΚΟΠΙΜΑ υπήρξε προσπάθεια συγκάλυψης. Και δε χρειάζεται να το αναλύσουμε ούτε να το κομματικοποιήσουμε αυτό.

Υπήρξε, το ξέρουμε. Πάει, τελείωσε…

Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να υιοθετούμε άκριτα  το οτιδήποτε βρίσκουμε εκεί μέσα.

Είναι μέρος της ζωής μας πλέον. Της καθημερινότητάς μας. Είναι, επίσης, εργαλείο marketing. Είναι η νέα εποχή και δε χρειάζεται να τα δαιμονοποιούμε. Ούτε φυσικά και να θεωρούμε ότι αποτελούν το απόλυτο παράδειγμα αλήθειας… Είναι μια προέκταση της κοινωνίας που συναντάς τα πάντα! Η αμεσότητα και η εικόνα είναι τα βασικά του όπλα.

Και για τον επίλογο θα μου επιτρέψετε να πω ότι ο μεγάλος ηττημένος από τα social media είναι η δημοσιογραφία. Κι αυτό θα πρέπει να μας απασχολήσει…