Η πτώση της τούρκικης λίρας είναι παλι πρωτοσέλιδο αλλά δεν αποτελεί είδηση ότι η οικονομία της Τουρκίας βρίσκεται σε σημαντική περίδεση εδώ και αρκετό καιρο.
Η Τουρκία ακολουθεί χαλαρή νομισματική πολιτικη όπως και οι περισσότερες ανεπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο – και μετά το σοκ του COVID – και έντονα διασταλτική δημοσιονομική πολιτική (helicopter money).
Η διαφορά με την Τουρκία έγκειται στο ότι αδυνατεί να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, ο οποίος νομοτελειακά χτυπάει την πόρτα μετά από μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλών επιτοκίων και αυτό διότι η τουρκική οικονομία βασίζεται κατά κύριο λόγο στο φθηνό δανεισμό προς τα νοικοκυριά, τα οποια αγοράζουν κατά κύριο λόγο εγχώριας παραγωγής προϊόντα και υπηρεσίες «χωρίς αύριο», προκαλωντας καταναλωτικό παροξυσμό.
Ο παροξυσμός αυτός δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να καλυφθεί από την εγχώρια παραγωγή, με αποτέλεσμα οι πανάκριβες εισαγωγές, καταρχήν πρώτων υλών αλλα και πανάκριβων για τον μέσο Τούρκο τελικών καταναλωτικων αγαθών, να έχουν δημιουργήσει την τέλεια καταιγίδα!
Αχαλίνωτο φθηνό εγχώριο χρήμα, ανεξέλεγκτη εγχώρια κατανάλωση (και εν μέρη επένδυση), εκτόξευση του πληθωρισμού και περαιτέρω ζήτηση για φθηνό χρήμα και ούτω καθ’ εξής.
Η Κεντρική Τραπεζα έχει χάσει παντελώς τον έλεγχο του πληθωρισμού από τις αλλεπάλληλες πολιτικές παρεμβάσεις, μην έχοντας ανεξαρτησία κινήσεων, προκαλωντας και επιπλέον αβεβαιότητα στο οικονομικό οικοδομημα.
Ο πληθωρισμός παντού και πάντα χτυπάει τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα!
Οι ελίτ με τα δολάρια των εξαγωγών (έχουν κάνει σχεδόν δολαριοποίηση στις πληρωμές από το εξωτερικό) αγοράζουν ξένα προιοντα, ξένες εταιρείες και κάνουν «σουλάτσα» πέρα δώθε στα ελληνικά νησιά!
Η ανισότητα έχει σκαρφαλώσει στα κεραμίδια και κανεις δεν γνωρίζει που θα οδηγήσει όλο αυτό με την ανεργία των νέων σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα, σε μια χώρα 85 εκατομμυριων ψυχών!
Τα φαραωνικά όνειρα που πουλάει η πολιτική ηγεσία δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ανεργία και το άγχος του πώς θα πληρώσουμε τα δάνεια που πήραμε για τα δύο κλειδια (σπίτι και αμάξι) και τι θα μείνει για να φάμε!!!
«Κάθε Τούρκος έχει τουλαχιστον 17 άδειες κάρτες στο πορτοφόλι του και ζητάει νέο δάνειο για να αποπληρώσει το προηγουμενο! The Big Short, Big Time!», έλεγαν στο Sportime πηγές από τον τραπεζικό τομέα που έχουν γνώση της κατάστασης στην Τουρκία.
Η πτώση της τουρκικής λίρας και το σχέδιο του Ερντογάν
Μα είναι ο Ερντογάν τόσο αφελής;
Όχι βέβαια απλα προσπαθεί όλη αυτή την βραχυχρόνια ρευστότητα να την μετατρέψει σε τεχνολογικό και παραγωγικό πλεονέκτημα για την Τουρκία, προβάλλοντας την σαν το αντίπαλο δέος της Κίνας, δίπλα στην πόρτα της Ευρωπης!
Αυτό όμως ενέχει πολύ υψηλό κίνδυνο αποτυχίας διότι η Τουρκία δεν είναι η μόνη χώρα στην περιφέρεια της Ευρώπης που κατέχει φθηνό, τεχνικά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, με παραγωγική δυναμικότητα και καινοτομιες (σ.σ. και σίγουρα πιο συμβατές με τις ευρωπαϊκές αξίες και κοινωνικές ευαισθησίες).
Οι παγκόσμιες εταιρείες παραγωγής κεφαλαιουχικών αγαθών έχουν κάνει τέλεια δουλειά στη διασπορά του κινδύνου στις εφοδιαστικές τους αλυσίδες, παρόλα τα bottle necks που προκάλεσαν τα lock down του COVID.
Έτσι, η όποια καθυστέρηση στην απορρόφηση της εγχώριας υπερπαραγωγής απο την παγκόσμια αγορά στραγγαλίζει την τουρκική οικονομία, μιας και δεν έρχονται τα πολυπόθητα ξένα κεφάλαια από τις εξαγωγές αλλά έχουν ανασταλεί σημαντικά και οι ξένες, άμεσες επενδύσεις στην τουρκική οικονομία, όσο η προσδοκία είναι ότι το τοπικό νόμισμα θα φθίνει συνεχώς με την εντελώς αλλοπρόσαλλη και αντίθετη με τα οικονομικά 101η μείωση των επιτοκίων του τουρκικού νομίσματος, αντί αύξησης αυτών (έστω και βραχυχρονια)!
Η όποια πολιτικη αλλαγή δεν θα φέρει αυτόματα και βραχυχρονια ισορροπια αλλά σίγουρα θα αλλάξει τις προσδοκίες όλων των ενδιαφερόμενων μερών, κατι το οποίο μεσο-μακροχρόνια ίσως τελικα σώσει την οικονομία της Τουρκίας «από την απευκταία για πάρα πολλούς λόγους πλήρη κατάρρευση της», ανέφεραν με νόημα οι ίδιες τραπεζικές πηγές στο Sportime.
Η πτώση της τουρκικής λίρας και το σχέδιο του Ερντογάν – Δεν είναι τόσο αφελής