Η 11η Ιουλίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμού το 1990 για να κάνει γνωστό στο ευρύ κοινό τα προγράμματα του Ταμείου για τον Πληθυσμό (UNFPA), ενός οργανισμού του ΟΗΕ που προωθεί το δικαίωμα κάθε άνδρα, γυναίκας και παιδιού στην υγεία και τις ίσες ευκαιρίες. Σήμερα ο παγκόσμιος πληθυσμός υπολογίζεται σε 8 δισεκατομμύρια και αναμένεται να αυξηθεί σε περίπου 9,7 δισεκατομμύρια το 2050 και 10,9 δισεκατομμύρια το 2100!
Το UNFPA σχεδιάζει και υλοποιεί πολιτικές και προγράμματα περιορισμού της φτώχειας, αντισύλληψης, ασφαλούς κύησης, πρόληψης και αντιμετώπισης του AIDS και ισότητας των δύο φύλων.
Σύμφωνα με την υπηρεσία του ΟΗΕ για τον πληθυσμό (UNFPA ), οι γυναίκες αποτελούν το 49,7% του παγκόσμιου πληθυσμού, ωστόσο συχνά αγνοούνται στις συζητήσεις για δημογραφικά στοιχεία, με τα δικαιώματά τους να παραβιάζονται στις δημογραφικές πολιτικές.
Παγκόσμια Ημέρα πληθυσμού: Τάσεις του παγκόσμιου πληθυσμού
Χρειάστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια για να αυξηθεί ο παγκόσμιος πληθυσμός στο 1 δισεκατομμύριο – έπειτα σε άλλα 200 χρόνια περίπου, επταπλασιάστηκε. Το 2011, ο παγκόσμιος πληθυσμός έφτασε τα 7 δισεκατομμύρια, ανήλθε σε σχεδόν 7,9 δισεκατομμύρια το 2021, σήμερα υπολογίζεται σε 8 δισεκατομμύρια και αναμένεται να αυξηθεί σε περίπου 9,7 δισεκατομμύρια το 2050 και 10,9 δισεκατομμύρια το 2100.
Αυτή η δραματική ανάπτυξη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον αυξανόμενο αριθμό ατόμων που επιβιώνουν στην αναπαραγωγική ηλικία και συνοδεύεται από σημαντικές αλλαγές στα ποσοστά γονιμότητας, την αύξηση της αστικοποίησης και την επιτάχυνση της μετανάστευσης. Αυτές οι τάσεις θα έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις για τις επόμενες γενιές.
Το πρόσφατο παρελθόν έχει δει τεράστιες αλλαγές στα ποσοστά γονιμότητας και στο προσδόκιμο ζωής. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, οι γυναίκες είχαν κατά μέσο όρο 4,5 παιδιά η καθεμία. Μέχρι το 2015, η συνολική γονιμότητα στον κόσμο είχε πέσει κάτω από 2,5 παιδιά ανά γυναίκα. Εν τω μεταξύ, η μέση παγκόσμια διάρκεια ζωής έχει αυξηθεί, από 64,6 χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε 72,6 χρόνια το 2019.
Επιπλέον, ο κόσμος βλέπει υψηλά επίπεδα αστικοποίησης και επιταχυνόμενης μετανάστευσης. Το 2007 ήταν η πρώτη χρονιά κατά την οποία περισσότεροι άνθρωποι ζούσαν σε αστικές περιοχές παρά σε αγροτικές περιοχές και μέχρι το 2050 περίπου το 66% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει στις πόλεις.
Αυτές οι μεγάλες τάσεις έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις. Επηρεάζουν την οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση, την κατανομή του εισοδήματος, τη φτώχεια και την κοινωνική προστασία. Επηρεάζουν επίσης τις προσπάθειες για εξασφάλιση καθολικής πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, τη στέγαση, την αποχέτευση, το νερό, τα τρόφιμα και την ενέργεια. Για να αντιμετωπίσουν πιο βιώσιμα τις ανάγκες των ατόμων, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να κατανοήσουν πόσοι άνθρωποι ζουν στον πλανήτη, πού βρίσκονται, πόσο χρονών είναι και πόσοι άνθρωποι θα ακολουθήσουν.
Στοιχεία της Eurostat για τον πληθυσμό της Ευρώπης
Την 1η Ιανουαρίου 2020, ο πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) με 27 κράτη μέλη έφτασε τα 447,7 εκατομμύρια, μειωμένος κατά 12,8% σε σύγκριση με 513,5 εκατομμύρια σε 28 κράτη μέλη την 1η Ιανουαρίου 2019.
Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στην απόσυρση του Ηνωμένου Βασιλείου (την 1η Φεβρουαρίου 2020), το οποίο οδήγησε τον πληθυσμό της ΕΕ να μειωθεί κατά 13%. Η συνολική μεταβολή του πληθυσμού στην ΕΕ των 27 ήταν θετική με 0,9 εκατομμύρια περισσότερους κατοίκους το 2019, λόγω της καθαρής μετανάστευσης.
Η φυσική αλλαγή του πληθυσμού της ΕΕ ήταν αρνητική από το 2012, με περισσότερους θανάτους από τις γεννήσεις στην ΕΕ (4,7 εκατομμύρια θανάτους και 4,2 εκατομμύρια γεννήσεις το 2019), σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε σήμερα τη δημοσιότητα η Eurostat, η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμού (11 Ιουλίου).
