28 Σεπτεμβρίου: Σήμερα γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Λύσσας

Από το 2007, η «Συμμαχία για τον Έλεγχο της Λύσσας» (ARC) καθιέρωσε τις 28 Σεπτεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Λύσσας.

Η Παγκόσμια Ημέρα για τα λύσσα λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στις 28 Σεπτεμβρίου, την επέτειο του θανάτου του Λουί Παστέρ, ο οποίος, μαζί με συναδέλφους του, ανέπτυξε το πρώτο αποτελεσματικό εμβόλιο κατά της λύσσας.

Η λύσσα είναι θανατηφόρα ασθένεια των θηλαστικών και του ανθρώπου. Ο ιός εκκρίνεται στο σάλιο των άρρωστων ζώων και μεταδίδεται κυρίως μέσω του δήγματος (δαγκώματος) λυσσασμένου ζώου, συχνότερα σκύλου ή άλλου σαρκοφάγου. Η λύσσα προλαμβάνεται κατά 100% στον άνθρωπο, με προϋπόθεση την άμεση και κατάλληλη ιατρική φροντίδα. Παρ’ όλα αυτά,  περισσότεροι από 55.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο, κυρίως στην Αφρική και την Ασία.

Τα παιδιά βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς με τα παιχνίδια και την περιέργειά τους έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να δαγκωθούν από σκύλο και μάλιστα πολλαπλές φορές σε ευαίσθητα σημεία του σώματός τους (π.χ. λαιμός ή πρόσωπο).

Η Ελλάδα θεωρείται επίσημα απαλλαγμένη χώρα, καθώς δεν έχει διαπιστωθεί κρούσμα λύσσας από το 1987.

Συμπτώματα στον άνθρωπο

Τα πρώιμα συμπτώματα στον άνθρωπο είναι μη ειδικά και περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο και γενικευμένη αδιαθεσία και αδυναμία. Μπορεί να συνυπάρχει ο πόνος ή ένα ανεξήγητο αίσθημα μουδιάσματος, τρυπήματος ή τσιμπήματος (παραισθησίες) στο σημείο του τραύματος.

Υπάρχουν δύο μορφές της νόσου: η μανιακή και η παραλυτική. Οι ασθενείς με μανιακή μορφή λύσσας εμφανίζουν υπερδιέγερση, ευέξαπτη συμπεριφορά, υδροφοβία (φόβος για το νερό) και μερικές φορές αεροφοβία. Η παραλυτική μορφή ευθύνεται για το 30% επί του συνόλου των κρουσμάτων στον άνθρωπο. Είναι λιγότερο δραματική και διαρκεί συνήθως περισσότερο από την μανιακή μορφή. Οι μυς σταδιακά παραλύουν αρχίζοντας από το σημείο της έκθεσης.

Άλλα ειδικά συμπτώματα που εκδηλώνονται στη λύσσα περιλαμβάνουν αϋπνία, άγχος, παραισθήσεις, σιελόρροια και δυσκολία στην κατάποση. Προοδευτικά εγκαθίσταται κώμα και επέρχεται ο θάνατος συνήθως λόγω παράλυσης των αναπνευστικών μυών.

Ο χρόνος επώασης στον άνθρωπο κυμαίνεται από λίγες μέρες έως και χρόνια (!), αλλά κατά κανόνα διαρκεί 3-8 εβδομάδες.

Θεραπεία

Δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για τη λύσσα και η νόσος έχει θνησιμότητα σχεδόν 100%.

Το αντιλυσσικό εμβόλιο που κυκλοφορεί στην Ελλάδα (Vaccin Rabique Pasteur) είναι αδρανοποιημένο, κεκαθαρμένο εμβόλιο, παρασκευασμένο σε κύτταρα Vero και περιέχει το στέλεχος Wistar Rabies PM/WI 38 1503-3M. Το αντιλυσσικό εμβόλιο στην Ελλάδα διατίθεται από το Ελληνικό Ινστιτούτο Pasteur προς τις κατά τόπους Δ/νσεις Δημόσιας Υγείας, τα νοσοκομεία ή τα Κέντρα Υγείας, μετά από σχετικό αίτημα προς το Υπουργείο Υγείας.

Η ειδική ανοσοσφαιρίνη κατά της λύσσας (αντιλυσσικός ορός) που κυκλοφορεί στην Ελλάδα (Berirab P) είναι ανθρώπεια και διατίθεται μέσω του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) προς τις κατά τόπους Δ/νσεις Δημόσιας Υγείας, τα νοσοκομεία ή τα Κέντρα Υγείας, μετά από σχετικό αίτημα προς το Υπουργείο Υγείας.

Πρόληψη

Μέθοδοι πρόληψης κατά της λύσσας είναι:

-Ο Αντιλυσσικός εμβολιασμός όλων των αδέσποτων και δεσποζόμενων σκύλων και γατών
-Η Τήρηση όλων των όρων μετακίνησης των κατοικίδιων ζώων
-Τήρηση όλων των όρων κατά τις εισαγωγές κατοικίδιων ζώων