Γρηγόρης Λαμπράκης: Ένας θιασώτης της παγκόσμιας ειρήνης, ένα οραματιστής, ένας μάρτυρας αξιών όπως η Ελευθερία και η Δημοκρατία.
Σαν σήμερα (22 Μαΐου) το 1963 έμελλε να γραφτεί μία από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία της χώρας: η δολοφονική επίθεση στον πολιτικό, τον γιατρό, τον αθλητή…
Γεννήθηκε στην Κερασίτσα Αρκαδίας στις 3 Απριλίου 1912 και σπούδασε Ιατρική στην Αθήνα, με ειδίκευση στη Γυναικολογία.
Την περίοδο της κατοχής έλαβε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση και από τη δεκαετία του 1950 άρχισε να ασχολείται ενεργά με την πολιτική.
Κατέβηκε υποψήφιος στις εκλογές του 1961, με το ΠΑΜΕ (Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδος), έναν συνασπισμό με επικεφαλής την ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά), με τον οποίο εξελέγη βουλευτής στον Πειραιά.
Έγινε γνωστός στο πανελλήνιο όταν αψήφισε τις ειδοποιήσεις της αστυνομίας και πραγματοποίησε την 1η Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης, όντας ιδρυτικό μέλος της «Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη».
Στις 22 Μαΐου του 1963, ύστερα από μια ομιλία του για την ειρήνη στην Θεσσαλονίκη, δέχθηκε επίθεση που τον τραυμάτισε θανάσιμα.
«Προσοχή, προσοχή. Εδώ βουλευτής Λαμπράκης. Σαν εκπρόσωπος του Έθνους και του Λαού, καταγγέλλω ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονίας μου και καλώ τον υπουργό Βορείου Ελλάδος, τον νομάρχη, τον εισαγγελέα, τον στρατηγό Χωροφυλακής Μήτσου, τον διευθυντή της Αστυνομίας και τον διοικητή Ασφαλείας να προστατεύσουν τη συγκέντρωση και τη ζωή μου», ήταν τα προφητικά λόγια που είπε λίγο νωρίτερα.
Αμέσως μετά το τέλος της ομιλίας του, γύρω στις 22.15, ο Λαμπράκης ξεκίνησε για το ξενοδοχείο με μεγάλη συνοδεία.
Την ώρα που πήγαινε να περάσει τον δρόμο, ένα τρίκυκλο έπεσε με μεγάλη ταχύτητα απάνω στους συγκεντρωμένους και ένας άνδρας που ήταν ανεβασμένος στην καρότσα, χτύπησε τον Λαμπράκη με λοστό στο κεφάλι.
Οι δυο άνδρες που επέβαιναν στο τρίκυκλο ήταν ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης (αυτός που κρατούσε το λοστό) και ο Σπύρος Γκοτζαμάνης (οδηγός), μέλη παρακρατικών δεξιών οργανώσεων.
Ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, όπου στις 27 Μαΐου του 1963 άφησε την τελευταία του πνοή.
Την επόμενη μέρα, πάνω από 200.000 κόσμος (μερικοί μιλούν και για 500.000) συγκεντρώθηκε στο Α’ Νεκροταφείο για την νεκρώσιμη ακολουθία.
Η δολοφονία του Λαμπράκη ήταν ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του 20ού αιώνα, αφού κατέδειξε τις πληγές της μετεμφυλιακής Ελλάδας και το στυγνό πρόσωπο του παρακράτους.
Οι νέοι της εποχής, ίδρυσαν την «Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη», της οποίας πρώτος γραμματέας ήταν Ο Μίκης Θεοδωράκης.
Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη ενέπνευσε τον Βασίλη Βασιλικό ώστε να γράψει το περίφημο πολιτικό μυθιστόρημα «Ζ», που το 1969 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Κώστα Γαβρά και κέρδισε 2 βραβεία Όσκαρ.
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης παραμένει μέχρι σήμερα ένα σύμβολο της Δημοκρατίας και τη Ειρήνης, για τα οποία έδωσε ακόμα και την ζωή του…