Σαν σήμερα (1/12) την 1η Δεκεμβρίου του 1891 συλλαμβάνεται η ιδέα της «γέννησης» ενός αθλήματος που έμελλε να γίνει από τα δημοφιλέστερα παγκοσμίως τα επόμενα χρόνια. Ο λόγος για το μπάσκετ, στην χώρα μας γνωστό και ως καλαθόσφαιρα.
Σαν σήμερα (1/12): Ήταν δημιουργία ενός και μόνο ανθρώπου, κάτι το οποίο δεν συνηθίζεται για ομαδικό άθλημα. Ο Δρ. Τζέιμς Νέισμιθ ένας καναδός πάστορας, γυμναστής σε κολέγιο στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης (Χριστιανική Αδελφότητα Νέω – YMCA), αναζητούσε έναν παιχνίδι το οποίο μπορεί να παιχθεί σε κλειστό χώρο. Κι αυτό προκειμένου να μπορεί να γυμνάζει τους μαθητές του ακόμη και όταν οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς στον δύσκολο χειμώνα της Νέας Αγγλίας.
Είχε αρκετές ιδέες, τις οποίες όμως απέρριψε καθώς δεν του έκαναν το απαραίτητο «κλικ». Τελικά θα κάποια στιγμή του ήρθε η «φώτιση»! Κάρφωσε ένα καλάθι ροδάκινων σε ύψος 3.03μ. σε έναν τοίχο του γυμναστηρίου και παράλληλα έγραψε ορισμένους βασικούς κανόνες.
Αυτό ήταν! Το μπάσκετ ήταν πλέον γεγονός. Στη συνέχεια άρχισε να εκπαιδεύει τους μαθητές του, οι οποίοι έπαιξαν τον πρώτο αγώνα στην ιστορία του αθλήματος στις 21 Δεκεμβρίου του 1891. Να σημειώσουμε ότι την ονοματοδοσία (μπάσκετμπολ – καλαθοσφαίριση στα ελληνικά) δεν ήταν έμπνευση του ίδιου του Νέισμιθ, αλλά ενός μαθητή του!
Σε αντίθεση με τα σύγχρονα δίχτυα καλαθοσφαίρισης, αυτό το καλάθι ροδακίνων διατηρούσε τον πάτο του, και οι μπάλες έπρεπε να ανακτηθούν με το χέρι μετά από κάθε «καλάθι» ή πόντο που σημειωνόταν. Αυτό αποδείχθηκε αναποτελεσματικό. Έτσι το κάτω μέρος του καλαθιού απομακρύνθηκε, πράγμα που επέτρεπε την ώθηση της μπάλας με ένα μεγάλο πείρο κάθε φορά.
Σύντομα το νέο άθλημα θα αποκτήσει αρκετούς οπαδούς και θα διαδοθεί σε όλες τις ΗΠΑ. Ήδη από τη δεκαετία του ‘20 είχαν δημιουργηθεί εκατοντάδες ομάδες, επαγγελματικές αλλά και ερασιτεχνικές, όπως στα κολέγια της Αμερικής (NCAA).
Το μπάσκετμπολ εισήχθη και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936, ενώ ως άθλημα επίδειξης είχε πρωτοπαρουσιαστεί το 1904, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Αγίου Λουδοβίκου. Οι γυναίκες έπαιξαν για πρώτη φορά μπάσκετ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ το 1976. Το 1992 στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης επιτράπηκε για πρώτη φορά η συμμετοχή επαγγελματιών μπασκετμπολιστών. Ήταν η λεγόμενη Dream Team των Μάτζικ, Μπερντ και Τζόρνταν.
Το 1946 δημιουργείται το NBA και έτσι το επαγγελματικό μπάσκετ δημιουργεί την κορυφαία λίγκα του κόσμου, που διατηρείται φυσικά ως σήμερα. Στις 18 Ιουνίου του 1932 ιδρύθηκε η Παγκόσμια Ομοσπονδία Μπάσκετ, γνωστή με τα αρχικά FIBA, από εκπροσώπους οκτώ χωρών, ανάμεσά τους και της Ελλάδας.
Στη χώρα μας, ο πρώτος αγώνας παίχθηκε, το 1918, στο γήπεδο της ΧΑΝ Αθηνών. Οι δύο ομάδες χρησιμοποίησαν δύο ανεστραμμένες καρέκλες για καλάθια και μία μπάλα ποδοσφαίρου. Μεταξύ των πρώτων παικτών ήταν και ο Μάικ Στεργιάδης, ο οποίος διετέλεσε του Δρ. Τζέιμς Νέισμιθ στο κολέγιο του Σπρίνγκφιλντ.
Εξάλλου να αναφέρουμε ότι η επίσημη περίοδος για το ελληνικό μπάσκετ άρχισε το 1927, υπό τη σκέπη του ΣΕΓΑΣ. Δύο χρόνια αργότερα διοργανώθηκε το πρώτο πρωτάθλημα μεταξύ αθηναϊκών ομάδων, το οποίο κατέκτησε ο Πανελλήνιος. Οσο για πρώτο Πανελλήνιο πρωτάθλημα , πραγματοποιήθηκε το 1930 διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη, πρωταθλητή τον Άρη.