Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν για να κολλάνε τα κόκαλα των νεκρών τους. Εμείς το βάζουμε στα ροφήματα
Οι Αιγύπτιοι το έβραζαν για να κολλάνε τα κόκαλα των νεκρών. Εσύ το βάζεις στο καπουτσίνο. Η τρελή ιστορία του κολλαγόνου.
Στην Αρχαία Αίγυπτο, το σώμα του νεκρού δεν ήταν απλώς ένα κέλυφος. Ήταν ιερό, πολύτιμο, και έπρεπε να διατηρηθεί για την αιώνια ζωή. Αν κάτι πήγαινε στραβά κατά τη μουμιοποίηση—αν ένα κόκαλο έσπαγε ή αποκολλούνταν—δεν έμπαιναν στον κόπο να το πετάξουν. Το ξανακολλούσαν. Και το μυστικό τους ήταν μία ζελατινώδης, οργανική κόλλα φτιαγμένη από σινεία, κόκαλα ζώων, δέρμα και τένοντες: αυτό που σήμερα ονομάζουμε κολλαγόνο.
Χιλιάδες χρόνια πριν, όταν δεν υπήρχαν τεχνητές ρητίνες, το κολλαγόνο ήταν το απόλυτο συγκολλητικό υλικό. Το έβραζαν, το ξηραίνανε και το διατηρούσαν σε μπάλες σαν ρετσίνι. Το χρησιμοποιούσαν όχι μόνο για τους νεκρούς, αλλά και για δοχεία, κοσμήματα, δόρατα. Ήταν τόσο δυνατό και ευέλικτο, που χρησιμοποιούνταν ακόμα και στα τόξα των κυνηγών.
Το 2025 όμως, το ίδιο αυτό υλικό που κάποτε στερέωνε τις γνάθους των Φαραώ, τώρα λιώνει στο ποτήρι μας. Το πίνουμε σε καφέδες, σε σμούθι, σε ζελέ, σε κάψουλες. Διαφημίζεται σαν ελιξίριο νεότητας, σύμμαχος του δέρματος και των νυχιών, και μπορείς να το βρεις παντού — από φαρμακεία μέχρι ινσταγκραμικά ποστ που υπόσχονται αθανασία με 14.99€ το μπουκάλι.
Η ειρωνεία; Το κολλαγόνο δεν άλλαξε. Εμείς αλλάξαμε. Από κόλλα για τους νεκρούς, έγινε ρόφημα για τους ζωντανούς. Από τελετουργικό για το σώμα των αποθανόντων, μετατράπηκε σε πρωινή ρουτίνα ευεξίας. Το ίδιο υλικό που συγκρατούσε το κρανίο του Ραμσή ΙΙ, τώρα στολίζει τα παγάκια ενός golden latte.
Και όμως, πέρα από τη μόδα, το κολλαγόνο έχει ιστορία. Είναι μια πρωτεΐνη που κρατά το ανθρώπινο σώμα ενωμένο—κυριολεκτικά. Χωρίς αυτό, οι τένοντες, οι αρθρώσεις, το δέρμα, όλα θα ήταν σαν σακουλάκια από ζελέ. Και ενώ η επιστήμη έχει δείξει πως οι στοματικές του μορφές έχουν κάποιο αποτέλεσμα, ο θόρυβος γύρω του είναι πιο μεγάλος από την ίδια του την αποτελεσματικότητα.
Και ίσως αυτό να είναι το πιο εντυπωσιακό: ένα συστατικό που γεννήθηκε μέσα στη σιωπή των τάφων, ταξίδεψε με τις μούμιες στις ερήμους, πέρασε στις παπύρινες συνταγές της αρχαιότητας, και τώρα καταλήγει με βανίλια, φράουλα και αρώματα βανίλιας, σε ένα ρόφημα χωρίς θερμίδες.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
