Από σήμερα 15 Νοεμβρίου ξεκινά η σαρανταήμερη νηστεία των Χριστουγέννων, ή αλλιώς «η μικρή Σαρακοστή» όπως αποκαλείται. Ανοίγεται μπροστά μας μια ακόμη ευκαιρία για πνευματική και σωματική κάθαρση που θα μας προετοιμάσει στην πορεία μας προς την μεγάλη δεσποτική εορτή της κατά σάρκα γεννήσεως του Χριστού.
Σε σχέση με την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, η νηστεία των Χριστουγέννων είναι μια πιο ελαφρά νηστεία που προβλέπει την κατανάλωση ψαριού (όλες τις μέρες της εβδομάδας εκτός από Τετάρτη και Παρασκευή) από την αρχή της μέχρι και την 17η Δεκεμβρίου. Επίσης στην εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου καταλύουμε ψάρι, όποια ημέρα και αν πέσει.
Οδεύοντας προς την πιο χαρμόσυνη ημέρα της ανθρωπότητας κατά την οποία «ο Θεός γίνεται άνθρωπος ώστε να γίνει ο άνθρωπος θεός κατά χάριν», δίνεται η ευκαιρία στους ανθρώπους να προπαρασκευάσουν το πνεύμα και να χαλιναγωγήσουν το σώμα, ώστε να υποδεχθούν το γεννημένο Χριστό στην καρδιά τους. Η νηστεία άλλωστε είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον πνευματικό αγώνα και την συμμετοχή στα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας. Δεν νοείται καμία κάθαρση μέσω της αποχής από τροφές και πάθη, όταν αυτή δεν είναι Χριστοκεντρική και δεν έχει κίνητρο την αγάπη προς τον Θεό.
Και αν ακόμα κάποιος δεν έχει μπει ποτέ του στην διαδικασία να νηστέψει λόγω αδυναμίας στο πάθος της πολυφαγίας, η σχετικά εύκολη νηστεία των Χριστουγέννων είναι μια χρυσή ευκαιρία για να «βουτήξει» στο σωτηριώδες πνεύμα της νηστείας και να ανακαλύψει την ευεργετική επίδραση που έχει στο πνεύμα και το σώμα.
Στο ανθρώπινο σώμα που είναι κατοικητήριο της αθάνατης ψυχής άλλα και ζωντανός ναός του Αγίου Πνεύματος, οφείλουμε να εξισορροπούμε την κάλυψη των αναγκών μεταξύ σώματος και ψυχής. Δεν μπορεί να υπερπληρώνεται το ένα και να πεθαίνει από «ασιτία» το άλλο. Αυτήν την ισορροπία ακριβώς πετυχαίνει η νηστεία, αφού με τον αγώνα κατά των φθοροποιών παθών επιτυγχάνεται η ενδυνάμωση και η θεραπεία της ψυχής.
Η νηστεία γυμνάζει το πνεύμα, όπως η σωματική άσκηση γυμνάζει το σώμα. Μας προσφέρει διαύγεια πνεύματος, κάθαρση του νου και εσωτερική γαλήνη ως αποτέλεσμα της συμφιλίωσης με τον Θεό που για χάρη Του κάνουμε μια μικρή παραχώρηση. Η νηστεία μας ευαισθητοποιεί στο να έχουμε πνεύμα αυτοθυσίας, αφού προτρέπει να περιορίσουμε το θέλημα μας για Εκείνον που θυσιάστηκε για την σωτηρία του ανθρώπου.
Με προσευχή, με εξομολόγηση και εκκλησιασμό ο κάθε πιστός γίνεται μέτοχος της λειτουργικής ζωής και στολίζει την προσπάθεια του με τις αρετές της ταπείνωσης, της εγκράτειας και της ελεημοσύνης.
Βέβαια όπως γίνεται σε όλες τις νηστείες της Εκκλησίας, έτσι και στη νηστεία των Χριστουγέννων δεν αρκεί μόνο η αποχή από κάποιες συγκεκριμένες τροφές. Νηστεύει όλο το σώμα και ο νους. Τα μάτια (από τα αμαρτωλά θεάματα), τα αυτιά (από την περιέργεια, τα αμαρτωλά ακούσματα κ.α.), η γλώσσα (από το κουτσομπολιό, την κατάκριση, την βωμολοχία κ.α.), τα χέρια (από την πλεονεξία, την φιλαργυρία κ.α.) και κάθε μέλος του σώματος γίνεται ένα δώρο εγκράτειας προς τον Θεό.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κάνουμε αυτόν τον τίμιο αγώνα, στον οποίο θυσιάζουμε λίγα, άλλα κερδίζουμε πολλά και αιώνια. Γιατί καλοί είναι οι στολισμοί και τα δέντρα και τα φωτάκια, άλλα δεν γίνεται να γιορτάσουμε Χριστούγεννα χωρίς Χριστό.
Καλή και ευλογημένη μικρή Σαρακοστή!