Αυξανόμενη δυσαρέσκεια για την πολιτική της ΕΕ, ανησυχία για ενεργειακή κρίση και πληθωρισμό, ακόμα και ισχυρές τάσεις για επιστροφή στην δραχμή φανερώνονται ως ευρήματα στη νέα πανελλαδική δημοσκόπηση «Η εικόνα της Ευρώπης στην Ελλάδα σήμερα» που δημοσιεύει το Ίδρυμα Φρίντριχ Νάουμαν για την Ελευθερία – Ελλάδας και Κύπρου (FNF) σε συνεργασία με την Κάπα Research. Η δημοσκόπηση διεξήχθη τον Σεπτέμβριο του 2022.
Δυσαρέσκεια προς ΕΕ και απροθυμία για κυρώσεις
Αρχικά, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συνολική αποτίμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σχεδόν εννέα μήνες μετά την έναρξη της δεύτερη φάσης του Ρωσο – Ουκρανικού πολέμου (ο οποίος ουσιαστικά είναι μια συνεχής σύγκρουση που ξεκίνησε το 2014), οι κυρώσεις που αποφάσισαν βιαστικά και χωρίς οργανωμένο σχέδιο οι Βρυξέλλες, γύρισαν μπούμερανγκ προς τους ευρωπαϊκούς λαούς με συνέπεια να ξεσπάσει μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση. Παρά τις διαμαρτυρίες των λαών για το ότι θυσιάζονται για τα γεωστρατηγικά παιχνίδια που εφαρμόζονται στην Ουκρανία, η ηγεσία της ΕΕ επιμένει στην ίδια αυτοκτονική πολιτική, και αυτό αφήνει το αποτύπωμα του και στις εκτιμήσεις των Ελλήνων.
Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την έρευνα της Κάπα Research, ως προς την συνολική αποτίμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 50% των Ελλήνων τοποθετείται αρνητικά και το 48% θετικά. Να σημειωθεί πως το 2008 το ποσοστό θετικής αποτίμησης είχε φτάσει το ζενίθ, στο 83%.
Στο ερώτημα για το αν θα πρέπει η Δύση να διατηρήσει τις κυρώσεις ενάντια στην Ρωσία, το 55% λέει όχι και το 39% λέει ναι. Άλλη μια ισχυρή ένδειξη πως η εξωτερική πολιτική που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση δεν εκφράζει την πλειοψηφία του ελληνικού λαού, ο οποίος δείχνει μια ισχυρή τάση να απεμπλακεί από την διελκυστίνδα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης εγκλώβισε την χώρα.
Σχεδόν οι 7 στους 10 Έλληνες (69%) δηλώνουν ανησυχία για πιθανή έλλειψη αλληλεγγύης στην ΕΕ, φανερώνοντας πως η εμπιστοσύνη στην συνοχή αυτής της ένωσης κρατών ολοένα και καταρρέει, βλέποντας το τεράστιο χάσμα μεταξύ Βορά και Νότου, άλλα και τις ενεργειακές πολιτικές που ποδηγετούνται από την Γερμανία – συχνά – εις βάρος άλλων κρατών της ΕΕ. Σχετικά με την εντύπωση που έχουν οι Έλληνες για την Γερμανία, το 56% έχει αρνητική γνώμη και μόλις το 17% έχει θετική.
Όσον αφορά τον ρόλο της Γερμανίας στα ελληνοτουρκικά, ένα εντυπωσιακό ποσοστό της τάξης του 75% πιστεύει πως η γερμανική κυβέρνηση είναι πιο υποστηρικτική προς την Τουρκία, με μόλις το 8% να θεωρεί πως η Γερμανία στηρίζει περισσότερο την Ελλάδα. Ασφαλώς είναι και αυτός ένας σημαντικός λόγος που η ελληνική κοινή γνώμη εκφράζει μεγάλη δυσπιστία προς το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού μπροστά στους λεονταρισμούς του Ερντογάν αισθάνεται πως απευθύνεται εις ώτα μη ακουόντων.
Ανησυχία για το ενεργειακό
Παρά τους καθησυχασμούς και τις έωλες διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης πως θα στέκεται δίπλα στον ελληνικό λαό μπροστά στην απειλή της ενεργειακής κρίσης, οι πολίτες σε μεγάλο βαθμό αντιλαμβάνονται πως ουσιαστικά παραμένουν απροστάτευτοι αφού οι 7 στους 10 (73%) δηλώνουν ανήσυχοι για πιθανότητα έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας ή καυσίμων για θέρμανση στα νοικοκυριά. Τα επιδόματα πείνας και τα κυβερνητικά «πασαλείμματα» με διαφόρων τύπων «pass», φαίνεται πως δεν πείθουν την συντριπτική πλειοψηφία του λαού ότι η κυβέρνηση έχει την βούληση να βοηθήσει ουσιαστικά τα νοικοκυριά.
Ακόμα, το 47% των ερωτηθέντων δήλωσαν ανησυχία για πιθανές ελλείψεις σε τρόφιμα και βασικά αγαθά, φέτος τον χειμώνα.
Χάνεται η εμπιστοσύνη στο ευρώ
Εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα και στο κατά πόσο είναι πρόθυμοι οι Έλληνες να ακολουθήσουν το «άρμα» της Ευρώπης, ενόσω βλέπουν πως οι ηγέτες της με τις πολιτικές που ακολουθούν το οδηγούν προς τον γκρεμό. Η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών αισθάνεται ότι η Ελλάδα ανήκει στην Ευρώπη (74%) και το 71% δηλώνει ότι το μέλλον της χώρας θα είναι καλύτερο εντός της ΕΕ. Παρόλα αυτά υπάρχει ένα αξιοσημείωτο 20% που δηλώνει πως το μέλλον της Ελλάδας θα είναι καλύτερο εκτός ΕΕ.
Σε ερώτηση σχετικά με το αν η χώρα είναι καλύτερα με ευρώ ή δραχμή, το 57% δηλώνει πίστη στο ευρώ, άλλα υπάρχει και ένα εντυπωσιακό 33% που προτιμά την επιστροφή στην δραχμή. Ουσιαστικά ο 1 στους 3 ερωτηθέντες τάχθηκε υπέρ της επιστροφής σε εθνικό νόμισμα! Ένα στοιχείο που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να παραβλεφθεί, και μπορεί να εξηγηθεί με το ότι τους τελευταίους μήνες το ευρώ ακολουθεί μια πορεία κατάρρευσης, ο πληθωρισμός αυξάνεται και οι πολίτες αντιλαμβάνονται πως βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια «σκληρή» οικονομία, μην μπορώντας να εφαρμόσει η χώρα την δική της νομισματική πολιτική σε ένα διεθνές χρηματοοικονομικό τοπίο που πλέον απαιτεί ευελιξία από τις οικονομίες των κρατών προκειμένου αυτές να επιβιώσουν.
Άλλα ευρήματα της έρευνας:
- Ελευθερία μετακίνησης και διακίνησης αγαθών, ενίσχυση της δημοκρατίας και προγράμματα στήριξης των πιο αδύναμων κρατών, βρίσκονται ανάμεσα στα 3 κύρια θετικά χαρακτηριστικά της ΕΕ.
- Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αναδεικνύεται ως ο θεσμός προς τον οποίο έχουν τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη οι πολίτες (60%), ακολουθούμενος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά (43%). Σημαντική πτώση στα ποσοστά αυτά έχει παρατηρηθεί από τα υψηλά ποσοστά που συγκέντρωσαν οι δύο θεσμοί το 2008 από 82% και 79% αντίστοιχα.
- Αρνητικά διακείμενοι οι πολίτες ως προς την ΕΕ σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση των ανισοτήτων μεταξύ των κρατών, το έλλειμμα ηγεσίας και την απουσία κοινής αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής.
- Η ελευθερία μετακίνησης εντός ΕΕ, τα προγράμματα ΕΣΠΑ, τα προγράμματα Erasmus και η κοινή προμήθεια εμβολίων κατά του κορωνοϊού αξιολογούνται ως οι σημαντικότερες κοινές πολιτικές της ΕΕ με θετικό αποτύπωμα.
Αρνητική καταγράφεται η αξιολόγηση των πολιτών για την αντίδραση της ΕΕ στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης. - Μοιρασμένες οι απόψεις των Ελλήνων σχετικά με τη γεωγραφική επέκταση και εισδοχή νέων κρατών μελών στην ΕΕ, με το 47% να αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο θετικά και το 43% αρνητικά. Την ίδια στιγμή το 56% πιστεύει ότι η ένταξη χωρών των Δυτικών Βαλκανίων θα προσφέρει περισσότερη σταθερότητα στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.