Συνταξιοδότηση: Στη σύνταξη, έως και πέντε χρόνια νωρίτερα μπορεί να βγει κάποιος, κάνοντας χρήση πλασματικών ετών ασφάλισης (ένσημα), όπως τον χρόνο για τα τέκνα, τις σπουδές, τα κενά ασφάλισης αλλά και τη στρατιωτική θητεία.
Σύμφωνα με τη «Real» ο χρόνος που μπορούν να αξιοποιήσουν όλοι οι ασφαλισμένοι αφορούν τη στρατιωτική θητεία, τα διαστήματα επιδοτούμενης ασθένειας, καθώς και την κύηση και τη λοχεία (119 ημέρες συνολικά) για τη μητέρας ασφαλισμένες στο ΙΚΑ.
Η στρατιωτική θητεία και η ανεργία-ασθένεια αξιοποιούνται για σύνταξη γήρατος στο 67ο έτος με τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο των 15 ετών ασφάλισης ή της 25ετίας αν πρόκειται για ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών.
Συνταξιοδότηση: Τι ισχύει στον δημόσιο τομέα
Οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο μπορούν να υποβάλουν αίτηση σήμερα και να πληρώσουν όποτε θέλουν, πριν ή μετά τη συνταξιοδότηση. Το κόστος της εξαγοράς εξισώθηκε στο 20% από την 1η/1/2020 και για τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι είχαν το προνόμιο τα προηγούμενα χρόνια να εξαγοράζουν φθηνότερα τα πλασματικά έτη.
Τα πλασματικά έτη είναι ιδιαίτερα χρήσιμα, έως απαραίτητα για τους δημόσιους υπαλλήλους που επιθυμούν να θεμελιώσουν το δικαίωμα συνταξιοδότησης σε ηλικίες από 55 μέχρι και 62 με τις διαφορές διατάξεις περί 35ετίας, 25ετίας και 37ετίας στο Δημόσιο.
Επίσης σημαντικό όφελος από την εξαγορά πλασματικών ενσήμων θα έχουν και όσοι συνταξιοδοτούνται με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης, καθώς όσο μεγαλύτερο ασφαλιστικό βίο έχει ο υπάλληλος, τόσο μεγαλύτερη αύξηση θα λάβει στην προσδοκώμενη σύνταξή του.
Συνταξιοδότηση: Τι ισχύει για τον ιδιωτικό τομέα
Η αναγνώριση πλασματικών ετών ισχύει και στον ιδιωτικό τομέα, ιδίως στις περιπτώσεις που ο ασφαλισμένος χρειάζεται να προσθέσει τρία, τέσσερα πλασματικά χρόνια προκειμένου να καλύψει το όριο των 40 ετών ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθεί στα 62.
Χρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή καθώς οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι θα που υποβάλουν σήμερα αίτηση εξαγοράς πλασματικών ετών, θα λάβουν πράξη καταλογισμού οφειλής σε έξι μήνες και το ποσό πρέπει να το πληρώσουν εφάπαξ ή σε δόσεις.
Υπενθυμίζεται ότι ο υπολογισμός των πλασματικών ετών και ο καταλογισμός οφειλής μπορούν να ανατεθούν και σε ιδιώτες δικηγόρους ή φοροτεχνικούς οι οποίοι στη συνέχεια θα αμείβονται επο τον ΕΦΚΑ.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας:
- δεν χρειάζεται κανείς ασφαλισμένος να τρέξει τώρα να πληρώσει για την εξαγορά των πλασματικών ετών, εκτός αν απέχει ελάχιστα από την αίτηση συνταξιοδότησης
- δεν είναι σε καμία περίπτωση στην πρόθεσή του να καταργήσει τώρα ή στο μέλλον το μέτρο της εξαγοράς πλασματικών ετών είτε για θεμελίωση της σύνταξης πριν από τα 62 και τα 67 είτε για προσαύξηση του ποσού της ανταποδοτικής σύνταξης. Οι ασφαλισμένοι, όσον αφορά την εξαγορά, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, στους εργαζομένους στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.
Το κόστος εξαγοράς
Από εκεί και πέρα το κόστος εξαγοράς κυμαίνεται κατά περίπτωση. Στο Δημόσιο μπορούν να εξαγοραστούν επτά πλασματικά έτη από Στρατό, σπουδές κ.α. και επιπλέον μέχρι πέντε έτη λόγω τέκνων (για τρία παιδιά).
Πάντως το κόστος εξαγοράς για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών έχει αυξηθεί και υπολογίζεται στο σύνολο της μηνιαίας εισφοράς για την κύρια σύνταξη, ήτοι την εισφορά εργοδότη και εργαζομένου, στο 20% επί των μεικτών αποδοχών του προηγούμενου μήνα από την υποβολή της αίτησης.
Για τους δημοσίους υπαλλήλους το κόστος εξαγοράς υπολογίζεται αντίστοιχα στο 20% του συνόλου των αποδοχών.
Παραδείγματα
Δημόσιος υπάλληλος ΠΕ, τρίτεκνος, έχει κάνει αίτηση εξαγοράς 5 πλασματικών ετών το 2016 και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σήμερα που έχει συμπληρώσει 35 έτη ασφάλισης. Συμφέρει να εξαγοράσει τα 5 πλασματικά έτη ή θα πάρει χαμηλότερη σύνταξη;
Οι συντάξιμες αποδοχές του χωρίς εξαγορές είναι 1.650 ευρώ. Με εξαγορά πέντε ετών με κόστος 109 ευρώ/μήνα οι συντάξιμες αποδοχές του θα είναι όντως χαμηλότερες και συγκεκριμένα 1.419 ευρώ. Ο συντελεστής αναπλήρωσης όμως θα είναι πλέον 50,01%. Έτσι, ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος με την εξαγορά θα λάβει σύνταξη 1.094,03 ευρώ.
Χωρίς εξαγορά θα ελάμβανε 1.001,1 ευρώ. Η διαφορά είναι 94 ευρώ προσαύξηση στη σύνταξη για μια δαπάνη 6.540 ευρώ συνολικά που αποσβένει σε 4 έτη.
2. Ελεύθερος επαγγελματίας ασφαλισμένος στην 4η ασφαλιστική κατηγορία θα υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης το 2022 και σκέφτεται να κατέβει στην 1η ασφαλιστική κατηγορία για την εξαγορά 7 πλασματικών ετών και τη συμπλήρωση των 40 ετών ασφάλισης. Συμφέρει να εξαγοράσει τα πλασματικά έτη στην 4η ασφαλιστική κατηγορία ή αν τα εξαγοράσει στην πρώτη θα πάρει χαμηλότερη σύνταξη;
Οι συντάξιμες αποδοχές του συγκεκριμένου ασφαλισμένου χωρίς εξαγορές είναι 1.240 ευρώ. Με εξαγορά 5 ετών με κόστος 155 ευρώ/μήνα οι συντάξιμες αποδοχές του θα είναι όντως χαμηλότερες και συγκεκριμένα 1.143,1 ευρώ. Ο συντελεστής αναπλήρωσης όμως θα είναι πλέον 50,01%.
Έτσι, ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος με την εξαγορά θα λάβει σύνταξη 955,67 ευρώ με το συνολικό κόστος να είναι 9.300 ευρώ. Με εξαγορά 5 ετών στην 4η ασφαλιστική κατηγορία με κόστος 297 ευρώ/μήνα οι συντάξιμες αποδοχές του θα είναι υψηλότερες και συγκεκριμένα 1.291,4 ευρώ
Οι ασφαλισμένοι που θα αποφασίσουν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη έχουν τις εξής επιλογές για την καταβολή των ποσών:
- Εφάπαξ, μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Δεν δίνεται έκπτωση για εξαγορά χρόνου, μικρότερου του ενός έτους.
- Σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται (τόσες δόσεις όσοι οι μήνες που αναγνωρίζονται). Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής δόση το ποσό αυτής επιβαρύνεται με τα προβλεπόμενα πρόσθετα τέλη.
- Σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης, παρακρατείται το 25% αυτής, μέχρι να εξοφληθεί ολοσχερώς το οφειλόμενο ποσό.
- Δεν απαιτείται η καταβολή ποσού: η προσμέτρηση του χρόνου απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας, και των ημερών επιδότησης λόγω ασθένειας ή τακτικής ανεργίας, λαμβάνεται υπόψη αποκλειστικά για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος και όχι για τον προσδιορισμό του δικαιούμενου ποσού σύνταξης. Συνεπώς, σε αυτή την περίπτωση δεν απαιτείται η καταβολή οποιουδήποτε ποσού εκ μέρους του ασφαλισμένου.