Ο «αυτόµατος πιλότος» των αυτοκινήτων Tesla υποδεικνύεται σαν ο ένοχος, ο βασικός υπαίτιος για µια σειρά από τροχαία δυστυχήµατα που συµβαίνουν µε τα συγκεκριµένα ηλεκτροκίνητα οχήµατα ανά την υφήλιο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύµφωνα µε τα στατιστικά στοιχεία που τηρεί σχολαστικά η ιστοσελίδα tesladeaths.com, από τις 26 Σεπτεµβρίου του 2013 έως τις 19 Οκτωβρίου του 2019 έχουν καταγραφεί επισήµως 122 δυστυχήµατα µε την εµπλοκή οχηµάτων της Tesla σε φάση λειτουργίας Autopilot. Τα 19 από αυτά ήταν θανατηφόρα.
Την ίδια ώρα, ο Κώστας Λακαφώσης, µηχανολόγος-αεροναυπηγός µηχανικός, εξειδικευµένος τα τελευταία χρόνια στη διερεύνηση ατυχηµάτων όπως η πολύνεκρη σιδηροδροµική τραγωδία στα Τέµπη, έχει αποταθεί σε διεθνείς αρµόδιους φορείς, καλώντας -εµµέσως προς το παρόν- την ίδια την Tesla να προχωρήσει σε άµεση ανάκληση 1,6 εκατοµµυρίων οχηµάτων, προκειµένου να προσθέσει µια συγκεκριµένη ψηφιακή δικλίδα ασφαλείας στο λογισµικό των αυτοκινήτων της.
Προκειµένου να εντοπίσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αυτόµατου φρεναρίσµατος των συγκεκριµένων αυτοκινήτων (έστω και χωρίς τον «αυτόµατο πιλότο» ενεργοποιηµένο), ο ίδιος νοίκιασε ένα αυτοκίνητο Tesla Model Y και µελέτησε επί αρκετές ηµέρες, καταγράφοντας µε ειδικά όργανα (VBox) τη συμπεριφορά του σε πραγµατικά σενάρια χρήσης.
Επιβεβαίωσε ότι το αυτοκίνητο ανταποκρινόταν µε µη γραµµικό τρόπο σε διαφορετικές καταστάσεις, «ρολάροντας» περισσότερο όταν ο δρόµος ήταν φαρδύς και ασφαλής και επιβραδύνοντας όταν ανίχνευε στενό δρόµο µε πιθανά εµπόδι.
Παρ’όλα αυτά, το πιο σηµαντικό στοιχείο ήταν η παρατήρηση του αυτόµατου φρεναρίσµατος µέχρι ακινητοποίησης, σε περιπτώσεις όπου το αυτοκίνητο πλησίαζε σε διασταύρωση ή σε θέση παρκαρίσµατος. Εκεί ακριβώς είναι η στιγµή όπου ο οδηγός κινδυνεύει περισσότερο από το λάθος, το οποίο φαίνεται πως εξηγείται απόλυτα µε τις αρχές της Νευροεπιστήµης.
Όπως αναλύει ο Κώστας Λακαφώσης στο «ΘΕΜΑ» και τον δημοσιογράφο Βασίλη Τσακίρογλου, «υπεραπλουστεύοντας ένα πολύ σύνθετο ζήτηµα, το συµπέρασµα είναι ότι η
πραγµατική αιτία του προβλήµατος είναι η µη γραµµική φύση του αυτόµατου φρεναρίσµατος στα αυτοκίνητα της Tesla σε αντίθεση µε την απολύτως γραµµική και προβλέψιµη συµπεριφορά του λεγόµενου «one-pedal driving» αρκετών ηλεκτρικών αυτοκινήτων της αγοράς, στα οποία ο χειρισµός επιτάχυνσης-πέδησης γίνεται µε το «πάτα-άσε» στο ίδιο ποδωστήριο.
Επειδή όµως αυτή η συµπεριφορά είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί και να ποσοτικοποιηθεί έτσι ώστε να αναζητηθούν βελτιώσεις, µιαπιο απλή και πιο εύκολα αντιληπτή παρατήρηση είναι το γεγονός ότι ο οδηγός του Tesla ενθαρρύνεται εµµέσως από το ίδιο το αυτοκίνητο να αποµακρύνει εντελώς το πόδι του από τα πεντάλ, εµπιστευόµενος άνευ όρων το αυτόµατο
φρενάρισµα.
Συνεπώς, εάν βρούµε έναν τρόπο να αναγκάσουµε τον οδηγό να έχει τα πόδια του στη σωστή θέση και να γνωρίζει ανά πάσα στιγµή πού είναι το γκάζι και πού είναι το φρένο, θα έχουµε λύσει το πρόβληµα, έστω και µε έµµεσο τρόπο».
Κατά τον κ. Λακαφώση «δεν φαίνεται να υπάρχει µηχανικός λόγος που να προκαλεί αυτή την ανεξέλεγκτη επιτάχυνση, οπότε διαπιστώνουµε ότι όντως πρόκειται για ανθρώπινο λάθος. Αρα, ναι, όντως, πρόκειται για ανθρώπινο λάθος, όµως αυτό το ανθρώπινο λάθος θα µπορούσε να περιοριστεί ως πιθανότητα σε πολύ µεγάλο ποσοστό, αρκεί να προστεθεί µία επιπλέον γραµµή κώδικα
στο λογισµικό ελέγχου του αυτοκινήτου.
Να τεθεί σαν απαραίτητη προϋπόθεση για την επιλογή της όπισθεν η έστω και στιγµιαία ενεργοποίηση του πεντάλ του φρένου. Με αυτή τη δικλίδα ασφαλείας ο οδηγός θα διακόψει την κακή συνήθεια να οδηγεί «χωρίς πόδια» και θα αναγκάζεται, ακόµη και για ένα κλάσµα του δευτερολέπτου, να µετακινήσει το πόδι του από το γκάζι προς το φρένο, τη στιγµή που θα θέλει να σταµατήσει και να παρκάρει.
Ακριβώς µε τη λογική της (από το 2010 θεσµοθετηµένης µε νόµο στις ΗΠΑ) απαίτησης να πατάµε φρένο προκειµένου να ξεκινήσουµε από στάση και να επιλέξουµε ταχύτητα στο αυτόµατο κιβώτιο, έτσι ώστε να επιβεβαιώνεται ότι δεν έχουµε µπερδέψει τα πεντάλ και δεν κινδυνεύουµε να κυλήσουµε στην κατηφόρα κ.λπ.
Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί η εξάλειψη του ενδεχόµενου λάθους και ο περιορισµός των πιθανοτήτων να συµβούν σοβαρά, έως και θανατηφόρα τροχαία ατυχήµατα»