ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Θεόδωρος Ανδρεάδης (Ο μικρός Γιωβάν από τα Μυστικά του Βάλτου)

Ο Θεόδωρος Ανδρεάδης ή Γιωβάν εμφανίζεται να πρωταγωνιστεί στο ιστορικό μυθιστόρημα της Πηνελόπης Δέλτα, τα Μυστικά του Βάλτου.

Θεόδωρος Ανδρεάδης (Ο μικρός Γιωβάν από τα Μυστικά του Βάλτου)
Συντάκτης: Στέλιος Ανδρικάκης Χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά

Ο Θεόδωρος Ανδρεάδης γεννήθηκε στο χωριό Κοπανός[1] της Ημαθίας, την ημέρα των Αγίων Θεοδώρων το 1898. Ήταν γιος του Βασιλείου Ανδρεάδη και της Χάιδως Θεοδωρίδη.

Το 1904, λόγω της προσχωρήσεως του πατέρα του στο Ελληνικό ανταρτικό σώμα του Παύλου Μελά, οι κομιτατζήδες κατέστρεψαν το Κοπανό και αφού σκότωσαν την μητέρα του και την γιαγιά του, τον πήραν για δουλοπαίδι για να βόσκει τα πρόβατα του Βούλγαρου κομιτατζή Άγγελ Πέιο. Εκεί τον φώναζαν «Γιωβάν» και τον κακομεταχειρίζονταν. Όπως γράφει ο Τάκης Παπαθανασίου: «είχε συνηθίσει σε κάθε είδους πονηριές για να προφυλάγεται από την μανία του Άγγελ Πέιο, που συχνά τον έδερνε.»[2]

Το 1906, κατόρθωσε να δραπετεύσει, με την βοήθεια ενός παιδιού από το χωριό Γιδά[3], του Αποστόλη. Έκτοτε, συμμετείχε στον Μακεδονικό Αγώνα ως πληροφοριοδότης και αγγελιοφόρος. Παράλληλα, ετέθη υπό την προστασία της Μακεδονομάχου δασκάλας Ηλέκτρας Δράκου[4] στο χωριό Ζορμπάς[5]. Όπως γράφει ο Τάκης Παπαθανασίου: «Το μίσος του για τους Βουλγάρους ήταν φανερό και στο άκουσμά τους άστραφτε από θυμό το προσωπάκι του… Ήθελε να εκδικηθεί, καθώς έλεγε συχνά, τον άτιμο κομιτατζή, μα ήταν μικρός ακόμα.»[6]

Το 1906, λόγω του ότι οι Βούλγαροι ετοίμαζαν επίθεση[7] με ορμητήριο το χωριό Μπόζετς[8], ο «Γιωβάν» έλαβε αποστολή να μεταφέρει ένα γράμμα του καπετάν Νικηφόρου[9] στον Έλληνα Πρόξενο της Θεσσαλονίκης, Λάμπρο Κορομηλά[10], προκειμένου να ληφθούν δραστικά μέτρα[11]. Αν και δεν κατόρθωσε να φθάσει στην Θεσσαλονίκη, μέσω σιδηροδρόμου Πλατέος[12], κατόρθωσε να στείλει το γράμμα στον Έλληνα Πρόξενο[13], μέσω ενός σιδηροδρομικού υπαλλήλου, ονόματι Χρήστου[14].

Τον Ιανουάριο του 1907, η Ηλέκτρα Δράκου, επειδή οι Βούλγαροι την φοβέριζαν στην προσπάθειά τους να τη διώξουν από το χωριό Ζορμπάς[15], άφησε για ασφάλεια τον «Γιωβάν» στον καπετάν Νικηφόρο, ο οποίος, με την σειρά του, ανέθεσε την φροντίδα του στην Μακεδονομάχο δασκάλα Ευθαλία στο Μπόζετς[16]. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο πατέρας του «Γιωβάν», Βασίλειος Ανδρεάδης[17], ο οποίος είχε ενταχθεί στο σώμα του καπετάν Νικηφόρου, μόλις αντίκρισε τον γιο του, δεν τον αναγνώρισε και, επειδή είχε μίσος απέναντι στους Βουλγάρους, τον αποκαλούσε «Βουλγαράκι»[18].

Όταν το ελληνικό σώμα του καπετάν Νικηφόρου επιτέθηκε στην βουλγαρική συνοικία του Μπόζετς, η Ευθαλία, γνωρίζοντας την αντίδραση των Τούρκων[19], παρέδωσε τον «Γιωβάν» στον Αποστόλη, ο οποίος τον πήρε μαζί του στον Βάλτο των Γιαννιτσών[20]. Ύστερα, ο «Γιωβάν» δόθηκε εκ νέου στην Ηλέκτρα Δράκου, η οποία, μετά την νοσηλεία της στην Θεσσαλονίκη, μετατέθηκε στο Μπόζετς.

Από τον Ιούνιο του 1907 και πέρα, δεν υπάρχει άλλη ιστορική αναφορά γι’ αυτόν. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι τελικά ο πατέρας του τον αναγνώρισε[21].

Πηγές

  1. Δέλτα Πηνελόπης Στεφ., Στα μυστικά του Βάλτου, Εκδόσεις Πελασγός, Αθήνα 2022.
  2. Δεμέστιχας Ιωάννης, Ο Μακεδονομάχος Ναύαρχος Ιωάννης Ν. Δεμέστιχας (1882 – 1960), Εκδόσεις Νέα Θέσις, Αθήναι Δεκέμβριος 2012.
  3. Διπλωματική Εργασία της Μπρούμπα Νίκη με θέμα: Δασκάλες στον Μακεδονικό Αγώνα και η προσφορά τους, Θεσσαλονίκη 2015.
  4. Μαστέλλου-Γιαννάκενα Ελίνα, Ο Παύλος Μελάς και ο Μακεδονικός Αγώνας (1904-1908), Ο σκοπός του και οι ήρωές του, Εκδόσεις Πελασγός Ιωάννου Χρ. Γιαννάκενα, Αθήνα 2018.
  5. Οικονόμου Παντελή, Παιδιά ήρωες του Μακεδονικού Αγώνα στο Μακεδονική Φιλεκπαιδευτική Αδελφότης, Χρονικά, Τόμος Στ΄, Θεσσαλονίκη 1986, σελ. 201 – 202.
  6. Μόδη Γεωργίου Χρ., Ο Μακεδονικός Αγών και η Νεώτερη Μακεδονική Ιστορία, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1967.
  7. Παπαθανασίου Τάκη, Tα «παιδιά» στον Μακεδονικό ΑγώναΜακεδονικό Ημερολόγιο 1962 Εικονογραφημένον, Νικόλαος Α. Σφενδόνης (ανθολόγος) Καθηγητής Φιλολογίας, Ιδιωτική Έκδοσις, Αθήνα 1962, σελ. 299 – 304.
  8. Τιμοθεάδη Τιμοθέου, Μακεδονικός Αγώνας. Απομνημονεύματα Γρηγορίου Δημόπουλου. Στη λίμνη Γιαννιτσών και στη γύρω περιοχή στη Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη 1994.

Exit mobile version