Πώς εκατοντάδες παιδιά κατέληξαν στο νοσοκομείο έπειτα από ένα επεισόδιο Pokémon που είδαν

Ήταν 16 Δεκεμβρίου 1997 όταν η Ιαπωνία πάγωσε. Εκείνο το βράδυ, πάνω από τέσσερα εκατομμύρια παιδιά κάθισαν μπροστά από τις τηλεοράσεις τους για να παρακολουθήσουν ένα ακόμα επεισόδιο από το φαινόμενο που είχε σαρώσει τη χώρα: το Pokémon. Ήταν το επεισόδιο με τίτλο Dennō Senshi Porygon, ένας φαινομενικά συνηθισμένος σταθμός στην ιστορία της σειράς, που όμως κατέληξε σε εθνική κρίση. Μέσα σε λίγα λεπτά από την προβολή του, εκατοντάδες παιδιά άρχισαν να παρουσιάζουν συμπτώματα όπως λιποθυμία, σπασμούς, ναυτία και προσωρινή απώλεια όρασης. Τα νοσοκομεία της Ιαπωνίας δέχτηκαν κύμα εισαγωγών, με τις αρχές και τους γονείς να μην καταλαβαίνουν τι ακριβώς συνέβη. Η χώρα είχε μόλις γίνει μάρτυρας ενός φαινομένου που θα άλλαζε για πάντα την τηλεοπτική βιομηχανία.

Το επίμαχο σημείο του επεισοδίου βρισκόταν περίπου στο 20ό λεπτό. Ήταν μια σκηνή μάχης, στην οποία ο Πικάτσου εκτόξευε μια επίθεση που προκάλεσε μια έκρηξη από εναλλασσόμενα κόκκινα και μπλε φώτα. Η συχνότητα των παλμών ήταν τόσο γρήγορη, περίπου 12 λάμψεις το δευτερόλεπτο, που προκάλεσε φωτοευαίσθητη επιληπτική κρίση σε ευαίσθητα παιδιά. Η ένταση των οπτικών εφέ δεν ήταν απλώς ενοχλητική – ήταν επικίνδυνη. Μέσα σε ώρες, το επεισόδιο είχε αποκτήσει διαστάσεις υγειονομικής καταστροφής. Πάνω από 700 παιδιά μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο και η Nintendo, η εταιρεία πίσω από τα Pokémon, βρέθηκε στο επίκεντρο της πιο παράξενης κρίσης δημοσιότητας στην ιστορία της.

Η ιαπωνική κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα. Όλες οι μελλοντικές προβολές της σειράς Pokémon διακόπηκαν επ’ αόριστον. Τα ΜΜΕ μιλούσαν για «Pokémon Shock», και επιστήμονες από κάθε γωνιά του πλανήτη άρχισαν να μελετούν τι ακριβώς προκάλεσε την κρίση. Η ανάλυση κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι ταχύτατες εναλλαγές φωτεινών χρωμάτων προκαλούσαν επιληπτικά επεισόδια σε άτομα με φωτοευαισθησία, ακόμα και σε ανθρώπους χωρίς προηγούμενο ιστορικό. Ήταν η πρώτη φορά που ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα προκάλεσε τόσο μαζική φυσική αντίδραση σε κοινό – και άφησε μια ανεξίτηλη πληγή.

Η αντίδραση δεν περιορίστηκε μόνο στην Ιαπωνία. Οι διεθνείς τηλεοπτικοί οργανισμοί ανησύχησαν για τις επιπτώσεις τέτοιου είδους εφέ και αναθεώρησαν τα στάνταρ ασφαλείας στον παιδικό προγραμματισμό. Η βιομηχανία animation επανεξέτασε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται οι οπτικές εκρήξεις και τα έντονα φλας. Καθιερώθηκε παγκόσμια ο «κανόνας του 3 Hertz» – δηλαδή να μην εναλλάσσονται χρώματα με ταχύτητα μεγαλύτερη από τρεις φορές το δευτερόλεπτο. Πολλές χώρες εισήγαγαν επίσημες οδηγίες για τα τηλεοπτικά προγράμματα με στόχο την προστασία των παιδιών από φωτοευαίσθητες κρίσεις.

Το επεισόδιο με τον τίτλο Porygon δεν προβλήθηκε ποτέ ξανά. Ο χαρακτήρας του Porygon ουσιαστικά εξορίστηκε από τη σειρά, παρόλο που στην επίμαχη σκηνή η επίθεση προερχόταν από τον Πικάτσου. Οι παραγωγοί ήθελαν να απομακρύνουν κάθε πιθανή σύνδεση με το σοκ που είχε βιώσει το κοινό. Παρά την κρίση, η σειρά Pokémon επιβίωσε και συνέχισε την παγκόσμια επιτυχία της, όμως το τραύμα εκείνης της νύχτας δεν ξεχάστηκε ποτέ. Έγινε παράδειγμα προς αποφυγήν, κεφάλαιο σε ιατρικά εγχειρίδια και μόνιμη αναφορά σε κάθε μελέτη για τα όρια της τεχνολογίας στην ψυχαγωγία.