Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Αγάπη… η χαραμάδα της αιωνιότητας…

Τίτλο στην κουβέντα μας δανεισμένο από τον αγαπημένο της Ernesto Cardenal έδωσε η Κωνσταντίνα Νικολαΐδη, με την οποία είχα την χαρά και την τιμή να συζητήσουμε στο σκηνικό της παράστασης «οι 12 Ενορκοι», στο Θέατρο Αλκμήνη, την οποία σκηνοθετεί και πλέον διανύει τον 5ο της χρόνο.

Αν προσθέσουμε στη φετινή θεατρική σεζόν τη «Μία Χριστουγεννιάτικη Ιστορία», το «Cagebirds» και το «Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς», είναι εύκολο να καταλάβει κανείς, πόσο δημιουργικό και ανήσυχο πλάσμα είναι η Κωνσταντίνα. Η πρώτη μου απορία είχε να κάνει με τους «12 Ενόρκους» και το «Θάνατο του Ιβάν Ιλίτς».

Το πρώτο σημειώνει τεράστια επιτυχία, ενώ το 2ο ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Εχει ιδιαίτερη αδυναμία σε κάποιο; «Δεν μετράω ποτέ τις δουλειές με βάση την επιτυχία, σίγουρα όλοι τη θέλουμε, αλλά δεν είναι το βασικότερο. «Οι 12 Ενορκοι» από την πρώτη χρονιά έχουν τρομερή απήχηση στον κόσμο και είναι αγάπη μου μεγάλη, αλλά «Ο Θάνατος του Ιβάν Ιλίτς» είναι ο έρωτάς μου αυτή την περίοδο. Τολστόι, είναι για μένα ένα άλλο επίπεδο. Λατρεύω τα φιλοσοφικά κείμενα και νιώθω υπερήφανη για τη συγκεκριμένη παράσταση».

Η Κωνσταντίνα ταξιδεύει συχνά, παρακολουθώντας παραστάσεις στο εξωτερικό και η απορία ήταν εύλογη στο τι έχει και δεν έχει να ζηλέψει το ελληνικό θέατρο, σε σχέση με τις ξένες παραγωγές. «Δεν έχει να ζηλέψει την ετοιμότητα και τον αυτοσχεδιασμό. Λόγω συνθηκών, αναγκαζόμαστε πολλές φορές να στήσουμε παραστάσεις προσαρμοσμένοι στις ελλείψεις των θεάτρων, σε θέματα υποδομής και πιθανώς εξοπλισμού. Στην Ελλάδα, σε σχέση με το εξωτερικό, μπορούμε, καλλιτεχνικά να κινηθούμε πολύ γρήγορα. Στο εξωτερικό τα πράγματα είναι κάπως πιο δυσκίνητα».

Μια και περί θεατών ο λόγος, ρώτησα την Κωνσταντίνα, αν στις παραστάσεις που παρακολουθεί πηγαίνει ως απλό κοινό ή ως συνάδελφος, επαγγελματίας και με κριτική διάθεση. «Αν το δω σαν θεατής, σημαίνει ότι με κέρδισε η παράσταση, γιατί συνέβησαν όλα όσα είπα προηγουμένως, μπαίνω μέσα στην παράσταση. Αν παρατηρώ το οτιδήποτε, σημαίνει ότι είμαι ακόμα έξω από το έργο». Η Κωνσταντίνα, σαν θεατής, αγαπά τις κωμωδίες, ενώ σαν σκηνοθέτης προτιμά να δουλεύει πάνω σε υπαρξιακά έργα, γιατί όπως είπε χαρακτηριστικά «έχουμε ανάγκη από παραστάσεις, που στο τέλος τους, θα βγούμε από το θέατρο καλύτεροι άνθρωποι, άσχετο πόσο θα το διατηρήσουμε αυτό, χρονικά. Σαν δημιουργοί, οφείλουμε να σεβόμαστε τον παιδαγωγικό χαρακτήρα του θεάτρου και κυρίως το θεατή που θα βγει από το σπίτι του, θα πληρώσει το εισιτήριο και θα πρέπει να αποζημιωθεί με το θέαμα που θα παρακολουθήσει».

Η Κωνσταντίνα δεν λέει ποτέ όχι σε πειραματισμούς, παρακολουθεί μόνο κινηματογράφο και όχι τηλεόραση κι αν έκανε κάποιο διαφορετικό σκηνοθετικό βήμα, θα ήταν στη μεγάλη οθόνη, παρόλο που ακόμα δεν της έχει γεννηθεί αυτή η επιθυμία και συμπλήρωσε λέγοντας πως «αν μπω σε αυτή τη διαδικασία, θα πρέπει πρώτα ν’ αποκτήσω τις ανάλογες γνώσεις και μετά να το τολμήσω». Δεν έχει μετανιώσει για κάποια επαγγελματική, ή προσωπική της επιλογή, καθώς πιστεύει πως «κοιτώντας πίσω και βλέποντας κάτι κακό, αυτό είναι που μας έχει φέρει όλους στην παρούσα κατάστασή μας, είτε είναι κακή, είτε καλή».

Ρώτησα την Κωνσταντίνα, αν θα έδινε σε κάποιο άλλο σκηνοθέτη, ένα θεατρικό έργο που θα έγραφε η ίδια. «Αν έγραφα ένα τέτοιο έργο, θα το σκηνοθετούσα η ίδια, γιατί γράφοντάς το, θα το φανταζόμουν από την αρχή, πως θα ήταν πάνω στο σανίδι». Σαν σκηνοθέτης, δίνει απόλυτη ελευθερία στους ηθοποιούς. «Αναλύω τα πάντα στους ηθοποιούς και έτσι, με όποιο τρόπο κι αν εκφραστούν, θα είναι μέσα στο σωστό πλαίσιο. Η προεργασία που κάνω μόνη μου και μετά η ανάγνωση και η ανάλυση στους συντελεστές, φροντίζω να είναι όσο πιο εκτενής γίνεται και συνήθως το αποτέλεσμα είναι το επιθυμητό». Η επόμενη ερώτηση ήταν άμεση, καθώς μιλάμε για μια νέα κοπέλα, σκηνοθέτη, που ίσως έχει να «αντιμετωπίσει» διάφορα στραβά και περίεργα. Πως την αντιμετωπίζουν οι ηθοποιοί; «Είμαι άνθρωπος που δεν προσπαθεί να επιβάλλει κάτι στον άλλο, είτε επαγγελματικά, είτε προσωπικά. Σέβομαι απόλυτα τον κάθε ηθοποιό, ανεξαρτήτως εμπειρίας».

Φτάνοντας σιγά σιγά προς το τέλος της κουβέντας μας, καθώς ακολουθούσε πρόβα, ρώτησα την Κωνσταντίνα για το μεγάλο αριθμό παραστάσεων στη φετινή θεατρική Αθήνα. «Είναι πολύ όμορφο αυτό που συμβαίνει, αρκεί να τηρούνται κάποια πράγματα, όπως η συνέπεια της παραγωγής απέναντι σε όλους τους συντελεστές, οικονομικά μιλώντας και φυσικά, να γίνεται η καλύτερη δυνατή δουλειά πάνω στα κείμενα, ώστε να μη χρησιμοποιούνται για λάθος προβολή, ούτε από την πλευρά των ηθοποιών, αλλά ούτε και των σκηνοθετών».

Αποχαιρετώντας την Κωνσταντίνα, την ρώτησα για τα επαγγελματικά της όνειρα. «Ζω το τώρα… θέλω να κάνω όμορφες συνεργασίες και να παρουσιάζω έργα που έχουν να πουν κάτι στον κόσμο. Να υπάρχει συνδημιουργία και ομαδικότητα και να συμβαίνουν ωραία πράγματα. Αν ζούμε το τώρα, δίνουμε στον εαυτό μας πολλά. Αν σκεφτόμαστε το μετά, όλο μας το είναι βρίσκεται πάντα στο μετά, χάνοντας το τώρα. Δεν δημιουργώ κι αφήνω… ακολουθώ την κάθε μου σκηνοθεσία και χαίρομαι το ταξίδι!».

Φεύγοντας από το «Θέατρο Αλκμήνη», με την πάντα ζεστή φιλοξενία, είχα ένα τεράστιο χαμόγελο, καθώς είναι αξία ανεκτίμητη μια συζήτηση με έναν τόσο λαμπερό, ταλαντούχο και ζωντανό άνθρωπο… Κωνσταντίνα Νικολαΐδη, σε ευχαριστώ!