«Το Χαμόγελο του Παιδιού» δημιουργήθηκε από το όνειρο του Ανδρέα Γιαννόπουλου, ενός παιδιού που αποτύπωσε την επιθυμία του στο προσωπικό του ημερολόγιο, για ένα χαμόγελο για όλα τα παιδιά.
Συνέντευξη στον Σπύρο Οικόπουλο
Ο κύριος Γιαννόπουλος μας είπε χαρακτηριστικά: «Να αφήσουμε τα λόγια και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για τα παιδιά, ασχέτως καταγωγής, χρώματος, θρησκείας και αν ενωθούμε όλοι μαζί, θα τα καταφέρουμε. Αυτό ήταν το όνειρο του Ανδρέα. Πολλοί έλεγαν στις αρχές, ότι όλα αυτά είναι όνειρα θερινής νυκτός, αλλά αποδείχτηκε πως συσπειρώνοντας καθημερινά δυνάμεις, μπορούμε να τα καταφέρουμε. Είμαστε μακριά από την άποψη της φιλανθρωπίας, του οίκτου και της συμπόνιας, όπως πολλοί πιστεύουν, γιατί απλά αυτό που κάνουμε πρέπει να είναι υποχρέωση όλων κι όχι κάποιων που επειδή θεωρούν τους εαυτούς τους ανώτερα όντα, να προβαίνουν σε φιλανθρωπικές κι αναλόγου χαρακτήρα και ύφους κινήσεις. Εμείς το θεωρούμε, εκτός από υποχρέωση, απλά αυτονόητο».
Προσπαθώντας να γράψω αυτό το κείμενο, παρασυρόμενος από την εμπειρία ζωής, όπως χαρακτηρίζω την κουβέντα μας με τον κύριο Γιαννόπουλο, αποφάσισα να παραθέσω τα νούμερα, που αντικατοπτρίζουν την πλήρη εικόνα του Χαμόγελου, όταν φτάσω στο τέλος του.
Η επόμενη μου ερώτηση είχε να κάνει με τον τρόπο συμμετοχής του καθενός στο Χαμόγελο, συμμετοχής και όχι βοήθειας, όπως μας είπε ο κύριος Γιαννόπουλος:
«Δεν χρησιμοποιούμε τη λέξη βοήθεια. Η καλύτερη συμμετοχή είναι η διάθεση της εθελοντικής προσφοράς, είτε σε προσωπικό, είτε σε επαγγελματικό επίπεδο. Η συμμετοχή σε είδος είναι επίσης σημαντική, οικονομικά, αλλά και σε είδη πρώτης ανάγκης. Πρέπει να τονίσω πως, οι περισσότεροι που συμμετέχουν, είναι άνθρωποι που πραγματικά δίνουν από το υστέρημά τους.
Δεν ακυρώνεται η διάθεση κανενός, στην προσπάθεια συμμετοχής του στο Χαμόγελο. Όλοι αξιολογούνται από το προσωπικό μας, καθώς έχουμε πλήρη εικόνα για όλους τους εθελοντές, αλλά και το προσωπικό μας».
Ρώτησα τον κύριο Γιαννόπουλο πού δεν μπορεί να βοηθήσει το Χαμόγελο και μας είπε: «Τα παιδιά με ψυχιατρικά προβλήματα, καθώς δεν υπάρχει στην Ελλάδα υποστήριξη για αυτά. Παρόλο που υπάρχει το Κέντρο Ημέρας στο Σπίτι του Παιδιού, όπου το εξειδικευμένο προσωπικό παρέχει την απαραίτητη θεραπευτική αγωγή, για τα παιδιά που είναι μόνα τους, δυστυχώς δεν μπορούμε για την ώρα να βοηθήσουμε. Το ίδιο το κράτος δεν έχει τις απαραίτητες υποδομές για αυτό, καθώς χρειάζονται ειδική στήριξη, παρακολούθηση, αλλά και θεραπεία. Φυσικά το μεγάλο πρόβλημα είναι όταν δεν μπορούμε να δεχτούμε άλλα παιδιά. Στο Χαμόγελο τα στηρίζουμε, όχι μόνο μέχρι του σημείου της πιθανής αναδοχής, αλλά σε όλη την πορεία της ζωής τους, μέχρι τη στιγμή που θα μπορούν να στηριχτούν στις δικές τους δυνάμεις, μετά από τον κύκλο σπουδών και την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Νιώθουμε πραγματικά φρίκη, όταν βρεθούμε σε σημείο να μην έχουμε τον απαραίτητο χώρο, δεν θέλουμε οι παιδικές ψυχές να καταλήγουν στο οποιοδήποτε ίδρυμα, με όλες τις πιθανές συνέπειες».
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» συνεργάζεται μόνο με φορείς που εκπέμπουν στο ίδιο μήκος κύματος. «Απέχουμε από τη φιλοσοφία της φιλανθρωπίας και των ΜΚΟ. Οι ατζέντες όλων διαφέρουν και κάποιες από αυτές είναι και κάπως περίεργες. Από τα χρόνια της πρώτης επιχειρηματικής μου δραστηριότητας, αυτό επεδίωκα πάντα, το ίδιο μήκος κύματος σε όλα όσα κάνουμε και συνεργασία. Ειδικά όταν ο σκοπός της συνεργασίας είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, πόσο μάλλον τα παιδιά. Αυτή η διαφορά φιλοσοφίας έχει προκαλέσει κατά καιρούς πολλά κακεντρεχή σχόλια, ακόμα και από την αρχή του Χαμόγελου, όταν πολλοί έλεγαν ότι χρησιμοποίησα τον θάνατο του παιδιού μου για να προβληθώ… δεν υπήρχε χειρότερο από αυτό.
Τα περισσότερα προέρχονται από κατηγορίες ανθρώπων που δεν θέλουν να βλέπουν πουθενά πρόοδο και εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα. Στο Χαμόγελο όλοι δουλεύουμε όλο το 24ωρο κι αυτός είναι ο λόγος που γίνονται πράγματα. Από τα δέκα πράγματα που κάνουμε φαίνονται τα πέντε… στις φιλανθρωπίες από τα δέκα, φαίνονται χίλια… Γι’ αυτό και στις αρχές υπήρχαν άνθρωποι που μας προσέγγισαν, όχι με σκοπό τη συμμετοχή τους σε αυτά που κάνουμε, αλλά για τη δημοσιότητα, την προβολή και το φαίνεσθαι. Είναι και ο λόγος που δεν μας επισκέπτονται ιδιαίτερα οι πολιτικοί, καθώς προστατεύουμε και τα δικαιώματα των παιδιών, σε φωτογραφίες που θέλουν να βγάλουν μαζί τους, ή οτιδήποτε άλλο, αλλά κυρίως τις αρχές μας για αληθινή αγάπη και σεβασμό προς όλους και για όλους. Είμαστε ανοιχτοί για όλους, αλλά κλειστοί σε όλους όσους έχουν σκοπό την εκμετάλλευση, είτε για προσωπική και επαγγελματική τους προβολή, είτε στις περιπτώσεις «εράνων», όπου εμείς δεν έχουμε την παραμικρή σχέση. Προς όλους όσους χρησιμοποιούν «Το Χαμόγελο του Παιδιού» παράνομα, κινούμαστε, πλέον αυτομάτως δικαστικά».
Στη συνέχεια, ο κύριος Γιαννόπουλος μας μίλησε για την εμπιστοσύνη του κόσμου, την οποία θεωρεί και το μεγαλύτερο κέρδος.
«Οι τρεις γραμμές που έχουμε για τα παιδιά, έχουν λάβει πιστοποίηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μαζί με τις αντίστοιχες της Μεγάλης Βρετανίας έχουμε την υψηλότερη βαθμολογία. Απόδειξη είναι οι περίπου 270.000 κλήσεις που δεχόμαστε ετησίως, σε σύγκριση με τις 800 που δέχονται οι αντίστοιχοι κρατικοί φορείς. Ο κόσμος ξέρει ότι «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και να μην καταφέρει να βρει λύση, τουλάχιστον θα προσπαθήσει με όλες τις δυνάμεις του και αυτό είναι το καθημερινό μας στοίχημα». Το Χαμόγελο, όπως και τα Σπίτια του είναι μια μικρή κοινωνία και η επόμενη ερώτηση είχε να κάνει με τα κρούσματα bullying. «Σε κάθε περίπτωση, προσπαθούμε να λειτουργήσουμε και θεραπευτικά, γι’ αυτό και στο Κέντρο Ημέρας υπάρχουν ειδικοί επιστήμονες που έχουν αναλάβει αυτό τον ρόλο. Λειτουργούμε ομαδικά σε όλα, οι επιστήμονες από την πλευρά τους, αλλά και όλοι μας, με τη φροντίδα, η οποία είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική και ξεχωριστή κι έτσι πρέπει να προσεγγίζεται και από τους εκπαιδευτικούς, αλλά και τους εκπροσώπους του νόμου. Είμαστε κατά της οποιασδήποτε μορφής τιμωρίας προς τα παιδιά. Παραδείγματα υπάρχουν πάρα πολλά», ολοκλήρωσε εμφανώς συγκινημένος.
Τα παιδιά του Χαμόγελου μεγαλώνοντας, ξεκινούν τη δική τους ζωή, αλλά όπως είπε χαρακτηριστικά ο κύριος Γιαννόπουλος, «λειτουργούμε σαν την παραδοσιακή ελληνική οικογένεια. Δεν σταματάμε ποτέ να νοιαζόμαστε για τα παιδιά μας κι έχω ανοιχτή γραμμή με όλα, σε περίπτωση που χρειαστούν το παραμικρό. Δεν υπάρχει πότε, γιατί και που… Είμαστε μια οικογένεια, με όλη τη σημασία της λέξης, σχετικά με το δέσιμο και τη φροντίδα μεταξύ μας, θεωρούμε αυτονόητο τον τρόπο που λειτουργούμε». «Το Χαμόγελο του Παιδιού» απλώνεται συνεχώς. Ποιες είναι οι φοβίες που υπάρχουν σχετικά με αυτό; «Υπάρχουν εποπτείες σε όλα, σε κάθε τμήμα λειτουργίας και σε κάθε Σπίτι. Πολλοί συνεργάτες ίσως αλλάζουν ρότα, ίσως δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν, αλλά είναι έτσι δομημένη η λειτουργία του Χαμόγελου που έχει σαν απόλυτο γνώμονα τις καλύτερες συνθήκες για τα παιδιά. Ολοι εκπαιδεύονται και επιμορφώνονται και προσπαθούμε να βελτιωθούμε. Εχουμε 502 επαγγελματίες με απόλυτη συνείδηση και γνώση και κυρίως το αίσθημα της φροντίδας. Ο φόβος, ο οποίος μας δυναμώνει εδώ και 23 χρόνια, είναι να μην χαθεί η ποιότητα από το Χαμόγελο. Λειτουργούμε χωρίς ενδιάμεσους κρίκους, δεν είμαστε ένας πύργος που αν βγει ένα τουβλάκι, θα καταρρεύσει. Κάνουμε συνεχώς διορθωτικές κινήσεις, πάντα σύμφωνα με την άποψη των παιδιών, όχι τη δική μας. Οποιοδήποτε κακό πάει να παρεισφρήσει, το χτυπάμε κατευθείαν».
Ρώτησα τον κύριο Γιαννόπουλο, αν έχει νιώσει ότι τον έχουν εκμεταλλευτεί, είτε προσωπικά, είτε «Το Χαμόγελο του Παιδιού» σαν οντότητα. «Πολλές φορές… και στις περισσότερες είχα επίγνωση αυτού. Πολλές φορές δεν λέμε όχι και συμβιβαζόμαστε, αλλά ποτέ σε θέματα ηθικής! Εκεί είναι αδιαπραγμάτευτα τα πράγματα! Αλλά σε μία προσφορά, που έχει να κάνει με το καλό του Χαμόγελου, ίσως κάποιος εκμεταλλευτεί την προσφορά, προβάλλοντας τον εαυτό και την επιχείρησή του. Είμαι πάντα ενάντια σε όποιον θελήσει να κάνει κακό στα παιδιά και στο Χαμόγελο, εσωτερικό και εξωτερικό».
Ο όρος ΜΚΟ είναι απαγορευτικός για το Χαμόγελο και ο κύριος Γιαννόπουλος είπε χαρακτηριστικά: «Οι κομματικές ΜΚΟ έχουν βλάψει τον συγκεκριμένο όρο, με πολλά σκάνδαλα, από τη στιγμή που δεν υπήρχαν ποτέ μηχανισμοί ελέγχου και διαύγειας για τη λειτουργία τους. Το Χαμόγελο κάνει ετήσιο απολογισμό και στον αριθμό των παιδιών που έχουν βοηθηθεί, αλλά και στον οικονομικό τομέα. Άλλωστε σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, είμαστε στην υψηλότερη θέση, στο θέμα εμπιστοσύνης του κόσμου. Έχουμε συνεχείς και σταθερές δράσεις, σε αντίθεση με τις ΜΚΟ που λειτουργούν βάσει προγράμματος… τελειώνει το ένα, αρχίζει το επόμενο…».
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» πιστεύει στους θεσμούς του Κράτους, αλλά όπως είπε χαρακτηριστικά ο κύριος Γιαννόπουλος, «χρειάζονται αλλαγές από τη βάση, από τα παιδιά, αλλά και τους μεγάλους. Η εκπαίδευση δίνει τη δυνατότητα σε όλους να προχωρήσουν, είναι η καλύτερη πρόληψη για όλα, αλλά και ο βασικότερος λόγος εξέλιξης. Πρέπει από ευαισθητοποιημένοι, να γίνουμε συνειδητοποιημένοι, για το πως και το γιατί πρέπει να γίνονται όλα», μια φράση που μπήκε και ως τίτλος…
Φτάνοντας προς το τέλος, ρώτησα για τη στήριξη από το Κράτος. «Δεν μας στήριξε ποτέ το κομματικό κράτος, άλλωστε οι περισσότεροι είχαν να ασχοληθούν με τις δικές τους ΜΚΟ, όπως είπαμε νωρίτερα. Ζητήσαμε νομοθετική ρύθμιση, για να ξεχωρίσουν τα ξερά από τα χλωρά, όπως λέει και η παροιμία. Είμαστε αναγνωρισμένοι σαν πρότυπος φορέας στον κόσμο και θα έπρεπε έστω, να ζητούν τις γνώσεις των ανθρώπων του Χαμόγελου, με εξαίρεση τους φορείς πρώτης γραμμής, όπως τα νοσοκομεία, η αστυνομία και οι εισαγγελείς. Με δικό μας προσωπικό, τα ασθενοφόρα μας υπάγονται στο ΕΚΑΒ. Σε όλα αυτά, μας τιμωρούν με φόρους. Τα χρήματα που μας εμπιστεύεται ο κόσμος από το υστέρημά τους, δεν θέλουμε να πηγαίνουν σε φόρους… Θα μπορούσαν αυτά να γίνουν υποδομές για περισσότερα παιδιά! Η Ευρωπαϊκή Ένωση μας εμπιστεύεται απόλυτα, είμαστε απόλυτα πιστοποιημένοι και από το Υπουργείο Εργασίας, αλλά κανένας δεν θέλει τελικά να χαλάσει την «ατζέντα» του… κι αυτό μας πονάει. Δεν είμαστε εταιρία, είμαστε ο μόνος φορέας με ταμειακή μηχανή στα παζάρια που κάνουμε, ετησίως υπάρχει έλεγχος από ορκωτούς λογιστές… και νιώθουμε ότι μας τιμωρούν, με τον ΕΝΦΙΑ, τα τέλη κυκλοφορίας των οχημάτων… Το μόνο που ζητάμε από το Κράτος είναι να δει τι πραγματικά κάνουμε, να μας γνωρίσει σε βάθος, ποιοι πραγματικά είμαστε, το ουσιαστικό Κράτος, χωρίς τους αυλικούς. Και δεν μιλώ μόνο στο θέμα οικονομικών, αλλά στην πραγματική ουσία και ψυχή του Χαμόγελου… και ας ξεχωρίσουν μετά τα ξερά από τα χλωρά με νομοθετική ρύθμιση, πάντα!».
Ο Κώστας Γιαννόπουλος είναι πάντα στην πρώτη γραμμή του Χαμόγελου, παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας, με τα οποία πάλεψε και βγήκε νικητής. Ρωτώντας τον για την επόμενη μέρα, μας είπε:
«Το Χαμόγελο είναι μια κατάκτηση της ελληνικής κοινωνίας. Θέλω να παραμείνει θωρακισμένο και να μείνουν έτσι οι δομές του, ώστε να εξαρτώνται από περισσότερα από ένα, άτομα. Δεν είναι φέουδο, το οργανόγραμμα έχει συντονιστές, επόπτες, εθελοντές που μεγάλωσαν μαζί μας και είναι θεματοφύλακες του Χαμόγελου. Ολοι είναι ανιδιοτελείς… όλοι θέλουν μόνο το καλό του Χαμόγελου, γι’ αυτό και είναι πολύ δύσκολο να διαβρωθεί! Θα παλεύω μέχρι την τελευταία μου πνοή για το σεβασμό και την ποιότητα στο παιδί… και τον άνθρωπο!»
Με ένα τεράστιο «ευχαριστώ» στον κύριο Κώστα Γιαννόπουλο για τη φιλοξενία, την ξενάγηση, την κουβέντα και την εμπειρία ζωής, κατά την επίσκεψή μου στο Χαμόγελο του Παιδιού, θα κλείσω με μία ακόμα φράση του, όπως ξεκίνησα… «Γιατί να είναι κάποιος φιλάνθρωπος, από τη στιγμή που είναι άνθρωπος;;;;». Εύχομαι απλά, «Το Χαμόγελο του Παιδιού» να χαμογελά και να χαρίζει όλα αυτά τα πολύτιμα (και αυτονόητα) για πάντα…
To «Χαμόγελο του Παιδιού» με μια ματιά…
Λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα και 365 ημέρες το χρόνο.
Λειτουργεί σε όλη την Ελλάδα και είναι δίπλα σε ΚΑΘΕ παιδί.
Θέτει όλες τις υπηρεσίες στη διάθεση των δημόσιων φορέων και υπηρεσιών.
Παρέχει όλες τις υπηρεσίες ΔΩΡΕΑΝ.
Απασχολεί 481 εξειδικευμένους επιστήμονες.
Διαθέτει 2869 ενεργούς εθελοντές.
Λειτουργεί 12 Κέντρα Άμεσης Κοινωνικής Επέμβασης σε όλη την Ελλάδα.
Λειτουργεί την Εθνική Γραμμή SOS 1056..
Λειτουργεί την Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000.
Λειτουργεί την Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111.