Μάριος Παπαευσταθίου: Νέοι Ορίζοντες στην Εκπαίδευση με το ChatGPT

ChatGPT: Στην εκπομπή “ALPHA ΤΩΡΑ” του τηλεοπτικού σταθμού ALPHA, οι δημοσιογράφοι Βίκυ Αγγελική Χατζή και Σταύρος Μονεμβασιώτης είχαν την τιμή να φιλοξενήσουν τον καθηγητή Οικονομίας και Νέων Τεχνολογιών, Μάριο Παπαευσταθίου.

Στο επίκεντρο της συζήτησης, οι εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) και η δυναμική επίδρασή τους στον εκπαιδευτικό τομέα, με επίκεντρο το ChatGPT.Ο κύριος Παπαευσταθίου μίλησε για την εκπαίδευση μέσω των προηγμένων τεχνολογιών. Ανέλυσε τις δυνατότητες που προσφέρει το ChatGPT, μια πρωτοποριακή πλατφόρμα Τεχνητής Νοημοσύνης, και τον τρόπο με τον οποίο αναμορφώνει τον τρόπο μάθησης.

Το ChatGPT: Ένας νέος εκπαιδευτικός σύμμαχος

Ένα παράδειγμα εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης στη ψηφιακή εποχή είναι τα συστήματα συνομιλίας όπως το ChatGPT. Το ChatGPT είναι ένα παράδειγμα αλγορίθμου που βασίζεται σε τεχνητή νοημοσύνη και χρησιμοποιεί την τεχνική της αυτόματης παραγωγής κειμένου για να απαντά σε ερωτήσεις ή να διεξάγει συζητήσεις με ανθρώπους.

Ο καθηγητής Μάριος Παπαευσταθίου τόνισε πως το ChatGPT δεν αποτελεί απλά ένα εργαλείο για την αναζήτηση πληροφοριών, αλλά ένα πραγματικό εργαλείο μάθησης, που μπορεί να βοηθήσει τόσο μαθητές όσο και εκπαιδευτικούς να αλληλεπιδράσουν με τη γνώση σε βάθος. «Το ChatGPT προσφέρει εξατομικευμένη βοήθεια, προσαρμοσμένη στις ανάγκες του κάθε μαθητή. Μπορεί να παρέχει εξηγήσεις, να λύνει απορίες, ακόμη και να βοηθάει σε εργασίες ή projects», εξήγησε ο κ. Παπαευσταθίου. Συγκεκριμένα με την βοήθεια των νέων τεχνολογίων μπορούμε να έχουμε:

Εφαρμογές που εκμηδενίζουν τον χρόνο διόρθωσης εξετάσεων, εφαρμογές που αναγνωρίζουν τις αδυναμίες των μαθητών και προσαρμόζουν τα τεστ και την ύλη στις ανάγκες τους, βοηθώντας πολύ στην εξατομικευμένη εκπαίδευση.

Εφαρμογές που μπορούν να μεταφράζουν σε πραγματικό χρόνο σε διαφορετικές γλώσσες, καταργώντας έτσι τα όρια που θέτει αυτή η παράμετρος.

Προγράμματα που μπορούν να διαβάζουν τα χειρόγραφα των μαθητών και να τα βαθμολογούν αυτόματα.

«Υπάρχουν διαθέσιμες εφαρμογές επεξεργασίας φυσικής γλώσσας που φτάνουν στο σημείο να καταλάβουν ή και να μεταφράσουν ένα κείμενο ή και να προχωρήσουν σε αυτόματη διόρθωση. Αυτή τη στιγμή μάλιστα τρέχει και στην Ελλάδα ένα έργο που λέγεται speech to text και μπορεί να μεταφράσει σε πραγματικό χρόνο ένα κείμενο σε οποιαδήποτε γλώσσα», επισήμανε.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η δυναμική του συγκεκριμένου εργαλείου επεκτείνεται πέρα από την απλή αναζήτηση δεδομένων. «Πρόκειται για έναν ψηφιακό εκπαιδευτή, ο οποίος αλληλεπιδρά σε πραγματικό χρόνο με τον χρήστη, καθιστώντας τη μάθηση πιο διαδραστική και ενδιαφέρουσα», υπογράμμισε.

Το ChatGPT και άλλα συστήματα βασισμένα σε τεχνητή νοημοσύνη έχουν πολλές εφαρμογές σε διάφορους τομείς. Ορισμένες από τις κύριες εφαρμογές του ChatGPT περιλαμβάνουν:

1. Υποστήριξη Πελατών: Χρησιμοποιείται για την αυτόματη απάντηση σε ερωτήσεις πελατών σε ιστοσελίδες ή σελίδες υποστήριξης.
2. Δημιουργία Περιεχομένου: Χρησιμοποιείται για τη δημιουργία κειμένων, άρθρων, ενημερωτικών κειμένων και άλλου περιεχομένου.
3. Εκπαίδευση και Εκμάθηση: Χρησιμοποιείται για την παροχή εκπαιδευτικού περιεχομένου, ερμηνεία δυσκολιών και απαντήσεων σε ερωτήσεις μαθητών και φοιτητών.
4. Συνομιλία και Διασκέδαση: Χρησιμοποιείται για την επίδειξη ευφυούς συμπεριφοράς σε συζητήσεις με χρήστες, όπως σε παιχνίδια ρόλων ή εφαρμογές διασκέδασης.
5. Δημιουργία Σεναρίων: Χρησιμοποιείται για τη δημιουργία σεναρίων για τηλεοπτικές εκπομπές, ταινίες ή παιχνίδια.
6. Επιχειρηματικές Εφαρμογές: Χρησιμοποιείται για την αυτοματοποίηση εργασιών σε επιχειρηματικό περιβάλλον, όπως απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις πελατών ή ανάλυση δεδομένων.

Ανοίγοντας το κουτί της τεχνολογικής Πανδώρας

Ωστόσο, η συζήτηση δεν περιορίστηκε μόνο στα οφέλη της AI, καθώς ο Tρικαλινός καθηγητής προειδοποίησε για τους κινδύνους που ενδέχεται να προκύψουν από την ανεξέλεγκτη χρήση τέτοιων τεχνολογιών. «Ανοίγοντας το κουτί της τεχνολογικής Πανδώρας, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις. Οι κίνδυνοι παραπληροφόρησης, η υπερβολική εξάρτηση από τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και η μείωση της κριτικής σκέψης είναι μόνο μερικά από τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε».

Παρά τα εντυπωσιακά οφέλη του ChatGPT, υπάρχουν ορισμένα αρνητικά που χρήζουν προσοχής ανέφερε στην εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού ALPHA

1. Παραπληροφόρηση και Ανακρίβειες

Το ChatGPT βασίζεται σε δεδομένα που αντλεί από το διαδίκτυο και άλλες πηγές. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να παρέχει πληροφορίες που είναι παρωχημένες, ελλιπείς ή ακόμα και ανακριβείς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η παραπληροφόρηση μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα, ειδικά όταν το εργαλείο χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

2. Έλλειψη Κριτικής Σκέψης

Η υπερβολική εξάρτηση από εργαλεία όπως το ChatGPT μπορεί να μειώσει την ανάπτυξη κριτικής σκέψης. Οι μαθητές μπορεί να τείνουν να λαμβάνουν τις απαντήσεις του εργαλείου ως δεδομένες χωρίς να αξιολογούν την ακρίβεια ή την αξιοπιστία τους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε παθητική μάθηση.

3. Περιορισμένη Ανθρωπινή Σύνδεση

Η αλληλεπίδραση με μια μηχανή δεν μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως την ανθρώπινη καθοδήγηση. Ενώ το ChatGPT μπορεί να βοηθήσει με πληροφορίες, δεν μπορεί να κατανοήσει τα συναισθήματα, τις κοινωνικές αποχρώσεις ή τις ατομικές ανάγκες των μαθητών όπως ένας εκπαιδευτικός.

4. Κίνδυνος Λογοκλοπής

Η δυνατότητα του ChatGPT να παράγει κείμενα μπορεί να χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά από μαθητές ή φοιτητές για να δημιουργούν εργασίες χωρίς πραγματική προσπάθεια. Αυτό εγείρει ανησυχίες για τη λογοκλοπή και τη μη ηθική χρήση του εργαλείου στην εκπαιδευτική διαδικασία.

5. Προσωπικά Δεδομένα και Απόρρητο

Αν και το ChatGPT δεν αποθηκεύει άμεσα δεδομένα χρηστών, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος κακής χρήσης πληροφοριών που εισάγονται στο σύστημα. Ο χειρισμός ευαίσθητων πληροφοριών από ανηλίκους ή ευάλωτα άτομα μπορεί να δημιουργήσει ζητήματα ιδιωτικότητας.

6. Περιορισμένη Αντίληψη Πολιτιστικών ή Ηθικών Αξιών

Επειδή το ChatGPT βασίζεται σε δεδομένα που αντλεί από το διαδίκτυο, μπορεί να αναπαράγει πολιτιστικές ή ηθικές απόψεις που δεν είναι πάντα αντικειμενικές ή ηθικά αποδεκτές. Μπορεί επίσης να μην κατανοεί την πολυπλοκότητα κοινωνικών ή πολιτιστικών ζητημάτων.

7. Κίνδυνος Υπερβολικής Εξάρτησης από την Τεχνολογία

Η χρήση του ChatGPT μπορεί να ενθαρρύνει μια γενικότερη εξάρτηση από την τεχνολογία, αποτρέποντας τους μαθητές να αναπτύξουν δεξιότητες αυτοδιδασκαλίας, έρευνας και δημιουργικής επίλυσης προβλημάτων.

Σύμφωνα με τον κ. Παπαευσταθίου, η διαχείριση αυτών των τεχνολογικών εργαλείων πρέπει να γίνεται με προσοχή και σύνεση. «Η σωστή χρήση του ChatGPT και παρόμοιων εργαλείων μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση της μάθησης και της δημιουργικότητας. Αντίθετα, η υπερβολική εξάρτηση από αυτά μπορεί να οδηγήσει σε αδρανοποίηση της κριτικής σκέψης και της πρωτοβουλίας», πρόσθεσε και συνέχισε να αναφέρει κάποια στοιχεία που ήδη παρατηρούνται σήμερα.

Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με την πρόβλεψη του καθηγητή για το μέλλον της εκπαίδευσης, όπου η τεχνολογία και η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αποτελέσουν θεμελιώδεις πυλώνες της. «Το μέλλον είναι ήδη εδώ», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Η εισαγωγή τέτοιων τεχνολογιών στις τάξεις μπορεί να αναβαθμίσει τη μαθησιακή διαδικασία, να επιτρέψει την πρόσβαση σε γνώση σε κάθε γωνιά του κόσμου και να καταστήσει την εκπαίδευση πιο δημοκρατική και προσβάσιμη για όλους».

Με την ενδιαφέρουσα συνέντευξη του ο κ.Μάριος Παπαευσταθίου έδωσε μια σαφή εικόνα των δυνατοτήτων αλλά και των προκλήσεων που φέρνει η Τεχνητή Νοημοσύνη στην εκπαίδευση, αναδεικνύοντας την ανάγκη για συνεχή διάλογο και προσαρμογή στις νέες τεχνολογικές απαιτήσεις.