Το ότι ο Ζινεντίν Ζιντάν δεν θα γίνει προπονητής της Παρί Σεν Ζερμέν είναι μία νίκη της Μασσαλίας – έστω προσωρινή.
Του πρότειναν 3ετές συμβόλαιο με απολαβές 33 εκατ. ευρώ το χρόνο. Του είπαν επίσης πως θα κάνουν το παν για να του δώσουν το ρόστερ που αυτός θα υποδείξει. Λέγεται επίσης πως του πρόσφεραν τη δυνατότητα να είναι παράλληλα και ομοσπονδιακός της Εθνικής Γαλλίας – μην του κόψουν το δρόμο. Και τότε; Τι ήταν αυτό που έκανε τον «Ζιζού» να πει «όχι» στην Παρί Σεν Ζερμέν; Να απορρίψει την προοπτική να γίνει αυτός που θα φέρει στη γαλλική πρωτεύουσα αυτό που έχει γίνει μονομανία για τα αφεντικά από το Κατάρ, λέγε με Champions League;
Η κρατούσα άποψη είναι πως το έκανε επειδή περιμένει να αδειάσει η θέση του εκλέκτορα της Εθνικής Γαλλίας, μετά το Μουντιάλ του Κατάρ και ότι θέλει να το κάνει όντας αφοσιωμένος σε αυτό, δίχως δηλαδή παράλληλη ενασχόληση. Κάποιοι προσθέτουν πως ήταν και το ότι δεν ήθελε, τουλάχιστον τώρα, να μπλέξει με μια θέση που περισσότερο από προπονητή είναι δημοσιοσχετίστα – ρωτήστε και τον Τόμας Τούχελ τι τράβηξε στα χρόνια του στο «Παρκ ντε Πρενς».
Ζιντάν, ένας προφήτης στον τόπο του
Κι αν όμως ένας από τους λόγους ήταν και το συναίσθημα; Ας γυρίσουμε λίγο το χρόνο πίσω. Στα 80s. Στη συνοικία Castellane, στο σύνορο του 15ου και του 16ου διαμερίσματος της Μασσαλίας, ο μικρός Γιαζίντ, όπως τον φώναζαν τότε, έκανε ντρίμπλες όλη μέρα. Με όνειρο να φορέσει τη γαλάζια φανέλα, να οδηγήσει τη Μαρσέιγ σε τίτλους. Το παιδί του (γαλλικού) λιμανιού. Το «Βελοντρόμ» τον μάγευε, είχε υπάρξει μάλιστα και ball boy στα ματς που έγιναν εκεί στο Euro 1984. Το είδωλό του ήταν ο Έντσο Φραντσέσκολι, προς τιμήν αυτού βάφτισε άλλωστε «Έντσο» τον πρώτο του γιο.
Η μοίρα τα έφερε έτσι ώστε αυτός που έγινε ένας από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών δεν έπαιξε ποτέ στον τόπο του. Αλλά έγινε… προφήτης σε αυτόν. Λατρεύτηκε, λατρεύεται. Και κάπως έτσι, ισχύει το εξής φαινομενικά παράδοξο. Μπορεί ο «Ζιζού» να μην έπαιξε ποτέ στην ΟΜ, αλλά αν πήγαινε στο Παρίσι θα τον αντιμετώπιζαν ως προδότη στη Μασσαλία. Μα με τι δικαίωμα έχουν τέτοιες απαιτήσεις από την Αυτού… Ζιζότητα; Γιατί συνδέεται το όνομά του με μια ομάδα στην οποία δεν αγωνίστηκε ποτέ; Με μια πόλη που εγκατέλειψε όταν ήταν 14 ετών για τις Κάννες, αρχίζοντας την πορεία που αργότερα τον έφερε στην Μπορντό και ύστερα στο απόλυτο τοπ των Γιουβέντους, Ρεάλ Μαδρίτης;
Ici c’est Marseille
Η Μασσαλία δεν είναι μία πόλη σαν τις άλλες. Είναι ένα χωνευτήρι λαών και πολιτισμών που δια της διαφορετικότητας έχει δημιουργήσει μια ισχυρή τοπική ταυτότητα. Είσαι Αλγερινός, είσαι Ιταλός, είσαι Μαροκινός, είσαι Καμερουνέζος, είσαι ό,τι είσαι, αλλά πάνω από όλα είσαι Μαρσεγέζος. Δεν υπάρχει άλλη πόλη στη Γαλλία που να ταυτίζονται τόσο με όσους ντόπιους φτάνουν ψηλά. Ένα δέσιμο και μία συλλογική περηφάνεια που δεν συναντάς εύκολα. Η προφορά του, η ιστορία του, όλοι τους εκεί νιώθουν μέρος του μύθου του Ζιντάν.
Όταν λοιπόν μαθεύτηκε πως ο ΖΖ είναι πολύ κοντά στο να αναλάβει την Παρί, στη Μασσαλία βυθίστηκαν σε κατάσταση σοκ. Δεν θα είχαν (τόσο) πρόβλημα ίσως να τον δουν σε μια άλλη γαλλική ομάδα. Αλλά όχι σε αυτήν. Που εκφράζει όλα όσα μισούν. Οι ψηλομύτηδες από την πρωτεύουσα, οι νεόπλουτοι του κέντρου, τους έχουν «κλέψει» τόσα, δεν ήταν δυνατόν να τους πάρουν και το δικό τους το παιδί. Ένιωσαν συνεπώς προδομένοι, οι αντιδράσεις ήταν ίδιες με ερωτικής απογοήτευσης.
Τελικά δεν χρειάστηκε να μάθουμε περισσότερα για το πώς θα το έπαιρναν εκεί στο νότο. Ο Ζιντάν απέρριψε την πρόταση. Έμεινε έτσι, μακριά από το να αποδειχθεί κενή νόηματος μια παλιότερη ατάκα του: «Ως Μαρσεγέζος, το όνειρό μου ήταν να παίξω για την ΟΜ. Την υποστήριζα σαν τρελός, ακόμα και όταν έπαιζα σε άλλες ομάδες. Εξαίρεση, όσες φορές χρειάστηκε να παίξω αντίπαλός της». Συχνά άλλωστε και παρότι ως χαρακτήρας είναι πολύ μαζεμένος, όταν η συζήτηση πάει στη Μαρσέιγ, αλλάζει εντελώς. Φωτίζεται το πρόσωπό του, εκπέμπει τη χαρά που μόνο η πραγματική αγάπη μπορεί να στείλει ως σήμα.
Είναι ωραίο να σκέφτεται κανείς πως σε έναν τόσο κυνικό κόσμο όπως είναι το σύγχρονο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, η αγάπη νίκησε μια μέρα. Ότι δηλαδή έπαιξε έναν κάποιο ρόλο η νοσταλγία που νιώθει για τον μικρό εαυτό του που κλωτσούσε το τόπι στο δρόμο και ονειρευόταν ότι φοράει τη γαλάζια φανέλα και μεγαλουργεί για χατίρι της.
Μία νίκη… προσωρινή;
Ωστόσο, ας μην δένουμε κόμπο ότι ο Ζιντάν δεν θα πάει ποτέ στο Παρίσι. Ο ίδιος το άφησε ανοιχτό. Λόγω… ανάγκης. Ιδού πώς το έθεσε: «Ποτέ μην λες ποτέ. Ειδικά όταν κάνεις τη δουλειά του προπονητή στις μέρες μας. Όταν ήμουν παίκτης, είχα επιλογές, μπορούσα να πάω πρακτικά παντού. Δεν είναι το ίδιο τώρα. Στην πραγματικότητα υπάρχουν 2-3 πιθανότητες. Αν δουλέψω ξανά σε ομάδα, θα είναι για να κερδίσω ξανά το Champions League. Και το λέω με κάθε μετριοφροσύνη. Γι’ αυτό και δεν μπορώ να πάω όπου να ‘ναι. Στα κριτήρια μου είναι και η γλώσσα. Γι’ αυτό και για παράδειγμα δεν με φαντάζομαι στην Αγγλία. Καταλαβαίνω τα αγγλικά, αλλά δεν τα κατέχω όπως θα ήθελα. Ξέρω ότι πολλοί προπονητές δουλεύουν σε χώρες που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα. Αλλά εγώ λειτουργώ αλλιώς. Ξέρω τι χρειάζομαι για να κερδίσω, είναι ένα σύνθετο περιβάλλον κι αυτό είναι μέρος αυτού».
Μπορεί λοιπόν η αγάπη στο μέλλον να… ηττηθεί. Όπως συνέβη για παράδειγμα, τηρουμένων των αναλογιών, στην περίπτωση του Κριστόφ Γκαλτιέ. Γιατί κι αυτός Μαρσεγέζος είναι, έχει παίξει μάλιστα στην ΟΜ! Τότε προς τι το δύο μέτρα και δύο σταθμά; Κατ’ αρχήν, δεν μιλάμε για ίδια μεγέθη – σε καμία περίπτωση. Ο Γκαλτιέ ουδέποτε υπήρξε μύθος για να κινδυνεύει να απομυθοποιηθεί. Κι ύστερα, έχοντας ήδη προπονήσει Λιόν, Σεντ Ετιέν και Νις, ομάδες δηλαδή λίγο λιγότερο… κακές από ό,τι η Παρί στο μυαλό των φαν της ΟΜ, έχει από καιρό χάσει το δικαίωμα να λογίζεται «ένας από μας». Το ότι πάει στην πρωτεύουσα δεν το κάνει χειρότερο, είναι ήδη πολύ κακό. Ο 55χρονος κόουτς πάντως δεκάρα δεν δίνει για το τι νιώθουν στη γενέτειρά του, αυτός πάει στο Παρίσι για να υπηρετήσει ένα άλλου είδους πλάνο προς την ευρωπαϊκή δόξα.
