17 Μαρτίου 1821: Η Μάνη ανάβει τη φλόγα του ξεσηκωμού

Περαστικός βλέπεις τη Μάνη σε τρεις ημέρες, περπατητής σε τρεις μήνες και για να δεις τη ψυχή της θέλεις τρεις ζωές. Μία για τη θάλασσα μία για τα βουνά της και μία για τους ανθρώπους της.

Η Μάνη είναι μια ιδιότυπη περιοχή (και όσοι έχουμε ρίζες από εκεί το βεβαιώνουμε) και κάπως παρεξηγημένη. Με τις «ταμπέλες» που κολλάμε με τόση ευκολία στον κόσμο, χωρίς να τον έχουμε γνωρίσει. Το άγριο τοπίο στο οποίο προσαρμόστηκαν οι κάτοικοι, σφυρηλάτησε το χαρακτήρα τους που περισσότερο ταίριαζε με τον αρχαίων Σπαρτιατών.

Καθώς πλησιάζουμε στην 25^η Μαρτίου, ημέρα του εθνικού ξεσηκωμού συνδυαστικά με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, αξίζει ν’ αναφέρουμε το εξής ιστορικό γεγονός. Σαν σήμερα, στις 17 Μαρτίου του 1821, η Μάνη κήρυξε την επανάσταση και πέρασε το σύνθημα του ξεσηκωμού σε όλους τους Έλληνες. Γι’ αυτό και στην περιοχή αυτή η ημέρα είναι ξεχωριστή και παραδοσιακά θεωρείται (και όχι άδικα) εθνική εορτή.

Ήταν η ημέρα που ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης κάλεσε τους Μανιάτες οπλαρχηγούς στην Αρεόπολη κι αποφάσισαν την έναρξη του αγώνα κατά των Τούρκων. Ήταν μια ιστορική συνάντηση χωρίς να γίνει βέβαια κάποια ιδιαίτερη τελετή. Οι Μανιάτες δεν είναι για πολλά- πολλά. Λίγα λόγια και ουσιαστικά.

Η Μάνη τελούσε υπό προνομιακό καθεστώς, ουσιαστικά ήταν αυτόνομη. Γι’ αυτό και οι Μανιάτες είχαν ως σύνθημα στη σημαία,  «Νίκη ή Θάνατος» και όχι «Ελευθερία». Κατά το «Ταν ή επί τας» των αρχαίων Σπαρτιατών.

Η σημαία ευλογήθηκε από τους ιερείς. Και όλοι οι οπλαρχηγοί γονάτισαν και ορίστηκαν ότι ενωμένοι θα αγωνιστούν για την ελευθερία του Έθνους.

Ο όρκος των Μανιατών, στην εκκλησία των Ταξιαρχών στην Αρεόπολη, ανέφερε τα εξής:

«Ορκίζομαι, εις το όνομα του Παντοδύναμού μας Θεού,

εις το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και της Αγίας Τριάδος,

να χύσω και την υστέραν ρανίδα του αίματός μου, υπέρ πίστεως και Πατρίδος.

Ορκίζομαι, να μη βλέψω εις τα όπισθεν εάν δεν αποδιώξω τον εχθρόν της Πατρίδος

και της Θρησκείας μου.

Ορκίζομαι, «Ταν ή επί Τας» και «Νίκη ή Θάνατος» υπέρ Πίστεως και Πατρίδος.»

Οι Μανιάτες ήταν ετοιμοπόλεμοι. Έμπειροι πολεμιστές και το γεγονός της αυτονομίας (άρα απουσίας των Τούρκων) καθιστούσε την περιοχή ιδανική για κίνημα.

Με 10 χιλιάδες ετοιμοπόλεμους άνδρες, η Μάνη έδωσε μαχητές στον αγώνα κατά της ελευθερίας. Αμέσως μετά την ορκωμοσία, ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης και ο Γιατράκος ξεκίνησαν για τον Μιστρά και την Μονεμβασιά. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης με 2 χιλιάδες πολεμιστές, κίνησαν προς την Καλαμάτα.

Στις 23 Μαρτίου του 1821, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης μπήκε νικητής στην Καλαμάτα καθώς οι Τούρκοι παρέδωσαν την πόλη χωρίς να προβάλουν αντίσταση.

Ο ιστορικός της επανάστασης, Σπυρίδων Τρικούπης, έγραψε για την έναρξη της επανάστασης:

«Ψευδής είναι η εν Ελλάδι επικρατούσα ιδέα ότι εν Μονή της Αγίας Λαύρας ανυψώθη κατά πρώτων η σημαία της Ελληνικής Επαναστάσεως. Την ιδέα ταύτην εξέφρασα και εγώ εν τω επικήδειώ μου λόγω εις Ανδρέα Ζαΐμη πριν εξακριβώσω την αλήθεια».

Η Μάνη έγραψε χρυσές σελίδες στον αγώνα για την απελευθέρωση. Τόσο με την κήρυξη της επανάστασης όσο και πέντε χρόνια με τον αποδεκατισμό της στρατιάς του Ιμπραήμ στον Διρό και τη Βέργα.

Τότε που χίλιοι Μανιάτες πέταξαν στη θάλασσα τους 8.500 πολεμιστές του Ιμπραήμ αφού πρώτα σκότωσαν αρκετούς. Κι έχει μείνει στην ιστορία η εικόνα της ηρωικής Μανιάτισας με το δρεπάνι (το σχετικό άγαλμα στο Διρό) και των γερόντων που έσπευσαν να βοηθήσουν στη νίκη.

Η ιστορική σημασία της Μάνης πρέπει να αποκατασταθεί.