Μιγκέλ Μουνιόθ: Δεν αρκεί να είναι κανείς μάστερ των τακτικών για να κάθεται στον πάγκο της Ρεάλ Μαδρίτης. Είναι μία από τις λίγες ομάδες στον κόσμο που αυτό έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Η λίστα με τους σπουδαίους παίκτες που έχουν φορέσει τη φανέλα των «μερένγκες» είναι ατελείωτη. Με τους προπονητές όμως τι γίνεται;
Ο Ζουλέν Λοπετέγι ήταν… αναλώσιμος, αναμενόμενα η εύκολη λύση ώστε να αλλάξει το κλίμα και να σωθεί η σεζόν της «βασίλισσας» τώρα που είναι ακόμα νωρίς. Ταιριαστή η αντίθεση της πορείας του στην πάγκο της Ρεάλ, με αυτή του Ζινεντίν Ζιντάν που δεν ήταν ακριβώς «κανονικός» προπονητής. Αναζητώντας τον επόμενο (εφόσον ο Σολάρι δεν είναι μακροπρόθεσμη λύση), η απάντηση βρίσκεται στο ένδοξο παρελθόν. Για την ακρίβεια στο παράδειγμα του πιο επιτυχημένου προπονητή στην ιστορία της Ρεάλ, του Μιγκέλ Μουνιόθ.
Του ανθρώπου άντεξε 14 ολόκληρα χρόνια στον πιο ψυχοφθόρο πάγκο στον κόσμο, που ξεκίνησε ως παίκτης και έχτισε ως προπονητής την ευρωπαϊκή κληρονομιά του κλαμπ. Που θάφτηκε με τη σημαία της Ρεάλ.
Το ξεκίνημα: Ο Μουνιόθ ως ποδοσφαιριστής
Ο Μουνιόθ καταγόταν από ένα προάστιο της Μαδρίτης, τη Σαλαμάνκα. Ο πατέρας του ήταν ράφτης, οπότε το ποδόσφαιρο η δική του ευκαιρία να κάνει πιο εύκολη τη ζωή του. Ξεκίνησε να παίζει μπάλα στην βασκική Λογκρονιές, πριν τον εντοπίσει η Ραθίνγκ Σαντεντέρ και εν συνεχεία πάρει μεταγραφή στη Θέλτα. Ωστόσο το σημαντικότερο κομμάτι της καριέρας (και της ζωής του) θα ξεκινούσε το 1948, όταν επέστρεψε στη γενέτειρά του για να φορέσει τη φανέλα της Ρεάλ Μαδρίτης.
Ο Μουνιόθ με το περιβραχιόνιο της Ρεάλ
Τότε ο σύλλογος –όσο κι αν φαντάζει αδιανόητο με τα σημερινά δεδομένα- φλέρταρε με τον υποβιβασμό. Τη δεκαετία του ’40 οι οπαδοί παραπονούνταν πως είχαν «γήπεδο πρώτης κατηγορίας και ομάδα δεύτερης». Το 1953, χάρη στην καθοριστική συμβολή του Αλφρέντο Ντι Στέφανο, η Ρεάλ θα κατακτούσε το πρώτο της πρωτάθλημα μετά από 22 ολόκληρα χρόνια ανομβρίας και θα το υπερασπιζόταν την επόμενη σεζόν.
Το 1955, στην πρώτη χρονιά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ο Μουνιόθ ήταν ο άνθρωπος που έβαλε πρώτος το όνομά του στη λίστα των σκόρερ της «βασίλισσας» στη διοργάνωση, σε ένα ματς με τη Σερβέτ. Αργότερα την ίδια σεζόν, έγινε επίσης ο πρώτος που σήκωσε ως αρχηγός το τρόπαιο που θα γινόταν συνώνυμο του κλαμπ με το πέρασμα των ετών, νικώντας με 3-2 τη Ρεμς στο Παρίσι. Ακολούθησαν άλλα τρία ευρωπαϊκά, με όλο και μικρότερη δική του συμβολή, καθώς στα 36 αποφάσισε να αποσυρθεί. Φορώντας το περιβραχιόνιο κατέκτησε επίσης τέσσερα πρωταθλήματα, εξασφαλίζοντας δεδομένα μια θέση μεταξύ των θρύλων των Μαδριλένων.
Το τέλος όμως της ποδοσφαιρικής του καριέρας ήταν στην πράξη μόνο η αρχή….
Ο πρώτος πρωταθλητής Ευρώπης ως παίκτης και ως προπονητής
Ο εμβληματικός πρόεδρος του συλλόγου, Σαντιάγο Μπερναμπέου, του ζήτησε να αναλάβει τη Β’ ομάδα, όμως η παρουσία του εκεί ήταν σύντομη. Όχι γιατί ο Μουνιόθ δεν το είχε, αλλά σύντομα χρειάστηκε να κάτσει στον πάγκο της πρώτης. Αρχικά το Φεβρουάριο του 1959, όταν ο Λουίς Καρνίλια αρρώστησε και ακολούθως ένα χρόνο μετά, όταν ο Φλέιτας Σόλις απολύθηκε. Σα να είχε το… μαγικό άγγιγμα. Τη στιγμή που ανέλαβε η Μπαρτσελόνα ήταν καθ’ οδόν για το δεύτερο σερί πρωτάθλημα και φαβορί για να πετάξει τη μισητή της αντίπαλο εκτός Ευρώπης, αφού οι δυο τους αναμετρώνταν στα ημιτελικά. Συνολικό σκορ των δύο ματς 6-2 υπέρ των Μαδριλένων και κατάκτηση του πέμπτου ευρωπαϊκού στο Χάμντεν με τους Ντι Στέφανο, Πούσκας να διαλύουν 7-3 την Άιντραχτ Φρανκφούρτης.
Ο Μουνιόθ είχε ήδη γράψει ιστορία, καθώς έγινε ο πρώτος που κατακτούσε Πρωταθλητριών τόσο ως παίκτης, όσο και ως προπονητής. Ωστόσο αυτή ήταν μόνο η αρχή. Ο Μπερναμπέου του εμπιστεύτηκε τα ηνία της ομάδας σε μόνιμη βάση και το αποτέλεσμα ήταν πέντε συνεχόμενα πρωταθλήματα. Ακόμα μια ιστορική πρωτιά, αφού τέτοια εγχώρια κυριαρχία δεν είχε ξαναεμφανιστεί μέχρι τότε.
Δύο άνθρωποι, όλη η ιστορία της Ρεάλ: Ο Σαντιάγκο Μπερναμπέου με τον Μουνιόθ
Παρόλα αυτά, σε ευρωπαϊκό επίπεδο η παρουσία της Ρεάλ είχε αρχίσει να φθίνει, μαζί με τα αστέρια της. Έτος κλειδί και αφορμή αλλαγών ήταν το 1964. Μεσολάβησε βέβαια ο χαμένος τελικός του 1962 από τη Μπενφίκα του Εουσέμπιο (5-2). Εντούτοις ο άδοξος αποκλεισμός της επόμενης σεζόν από την Άντερλεχτ ήταν «καμπανάκι» που ακολουθήθηκε από το χαμένο τελικό από την Ίντερ. Το ματς που ανάγκασε τη Ρεάλ και τον Μουνιόθ να αλλάξουν.
Οι «νερατζούρι» είχαν ένα φουλ μπακ, δεκαετίες μπροστά από την εποχή του, τον Τζατσίντο Φακέτι. Ο Μουνιόθ είχε γίνει εμμονικός με την αντιμετώπισή του, χτίζοντας στο σύνολό της τη στρατηγική της ομάδας του πάνω στην αντιμετώπισή του. Φυσικά αυτό δεν καλοφάνηκε στα αποδυτήρια, γεμάτα από παίκτες που είχαν φάει τους τελικούς με το «κουτάλι». Η ασυμφωνία προπονητή – παικτών βγήκε στο χορτάρι, η Ίντερ στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, νικώντας με 3-1 και ο Μουνιόθ αντάλλαζε με τον Ντι Στέφανο… μπινελίκια (sic) κατά τη διάρκεια του ματς και έπειτα.
Η κόντρα με τον Ντι Στέφανο, η παραίτηση και η εποχή του “Ye – Ye”
Μπορεί παίζοντας μαζί με τον θρυλικό Ντι Στέφανο να καθόρισαν το DNA της Ρεάλ, αλλά η μεταξύ τους κόντρα καθόρισε το ποιος ήταν ο Μουνιόθ ως προπονητής.
Ο Αργεντινός δεν ήταν άφθαρτος στο χρόνο. Αιώνιος ως σύμβολο, αλλά στα 38 του είχε πάψει προ πολλού να είναι το «ξανθό βέλος». Ο ισπανικός Τύπος δεν του χαριζόταν και ο Μπερναμπέου ζήτησε από τον Μουνιόθ να ανανεώσει την ομάδα. Απλό να το λες, δύσκολο να κάνεις. Ο Μουνιόθ είχε περάσει σχεδόν μια δεκαετία δίπλα σε αυτούς τους παίκτες που έγιναν θρύλοι, κατέκτησαν ευρωπαϊκά και πρωταθλήματα Ισπανίας, άλλαξαν το στάτους της Ρεάλ. Δεν μπορούσε απλά να τους «πετάξει», όπως του ζητούσαν. Γι’ αυτό και ενήργησε με το συναίσθημα, παραιτήθηκε.
Εντούτοις η παραίτησή του δεν έγινε δεκτή από τη διοίκηση και η μεγαλύτερη πρόκληση της ποδοσφαιρικής ζωής του πήρε σάρκα και οστά. Πήρε δραστικά μέτρα. Άφησε εκτός τον Ντι Στέφανο από ένα ντέρμπι με την Ατλέτικο και όταν εκείνος τον ρώτησε το λόγο, η απάντηση ήταν «δεν απολογούμαι σε εσένα». Με την περηφάνεια του πληγωμένη ανεπανόρθωτα, ο Ντι Στέφανο αποχώρησε για την Εσπανιόλ, ο Πούσκας περιορίστηκε σε μικρότερο ρόλο και ο Σανταμαρία αποσύρθηκε.
Τα αστέρια της Ρεάλ στο… χίπικο μουντ του Ye-Ye
Η ανανέωση ήταν γεγονός. Αμάρο και Θόκο που καθιερώθηκαν στην ενδεκάδα και πλαισιώθηκαν από παίκτες – προϊόντα των ακαδημιών, όπως οι Βαλάκεθ, Ντε Φελίπε και Γκρόσο, ενώ αποκτήθηκε και ο Πίρι από τη Γρανάδα. Στην ευρωπαϊκή πορεία του 1966, η Ρεάλ απέκλεισε το «φάντασμα» της Αντερλεχτ και την Ίντερ στα ημιτελικά. Μάλιστα λέγεται πως ο Ελένιο Ερέρα είχε δώσει εντολή να κλειστεί το ξενοδοχείο της Ίντερ για τον τελικό πριν καν γίνουν τα ματς με τη Ρεάλ. Λάθος μεγάλο. Το 6ο ευρωπαϊκό της Ρεάλ έγινε πραγματικότητα κόντρα στην Παρτιζάν.
Η γενιά αυτή των παικτών της «βασίλισσας» βαφτίστηκε «Ye-Ye», λόγω της μανίας της εποχής με τους Beatles και του ρεφρέν του τραγουδιού τους “She loves you”. Αν και κατέκτησε μετά το ’66 οκτώ από τα δέκα πρωταθλήματα, στην Ευρώπη θα αργούσε να έρθει η (νέα) επιτυχία.
Η τιμητική παραίτηση
Ανα χείρας το τελευταίο πρωτάθλημα που κατέκτησε με τη Ρεάλ
Από τη δεκαετία του ’70 και έκτοτε το ποδόσφαιρο πέρασε σε νέα εποχή. Το 1973 η ισπανική ομοσπονδία επέτρεψε στους συλλόγους να κάνουν από δύο μεταγραφές ξένων και εκεί ο συσχετισμός δυνάμεων άλλαξε. Δραματικά. Η Μπαρτσελόνα απέκτησε κάποιον… Γιόχαν Κρόιφ, ενώ η Ρεάλ τους Όσκαρ Μας και Γκίντερ Νέτσερ. Τα «Μουνιόθ φύγε» πολλαπλασιάστηκαν και το «Μπερναμπέου» δεν ήταν σε λίγα ματς μισοάδειο. Ακόμα και ένα ιερό τοτέμ του συλλόγου, όπως ο Μουνιόθ δεν είχε ασυλία. Η επιτυχία είναι πάνω από όλους και όλα στη Ρεάλ.
Μετά από μια ήττα από τη Καστεγιόν υπήρξε έντονη φημολογία πως ο Μουνιόθ παραιτήθηκε. Η διοίκηση δήλωσε δημόσια τη στήριξή της, όμως αργότερα ήρθε τοποθέτηση του ίδιου του προέδρου: «Δεν μπορώ να βλέπω ανθρώπους να υποφέρουν και ο Μιγκέλ Μουνιόθ υποφέρει πολύ καιρό. Δεν είχα επιλογή, παρά να αποδεχτώ την παραίτηση. Δεν μπορεί να παραταθεί άλλο. Μας αφήνει με ανεξίτηλες αναμνήσεις», η γεμάτη σεβασμό τοποθέτηση του Μπερναμπέου.
Ο κορυφαίος που υπήρξε (και θα υπάρξει;)
Ο προγενέστερος του Μουνιόθ μακροβιότερος τεχνικός της Ρεάλ είχε αντέξει τέσσερα μόλις χρόνια. Εκείνος είπε «αντίο» μετά από 14. Μια ολόκληρη ζωή για πάγκο τόσο μεγάλου κλαμπ. Η καριέρα του μετά τους «μερένγκες» δεν είχε κάποιο ιδιαίτερο highlight, πέρα του τελικού του Euro 1984 με την εθνική Ισπανίας, όπου ηττήθηκε από τη Γαλλία του Πλατινί. Δύο χρόνια αφού αποτέλεσε παρελθόν από τον πάγκο της «φούρια ρόχα», ο Μουνιόθ έφυγε από τη ζωή. Το 1990, στα 68 του, χωρίς να προλάβει να γνωρίσει τις τιμές που του άρμοζαν.
Μια εβδομάδα μετά το θάνατό του, τιμήθηκε με το μετάλλιο αθλητικής αρετής. Ήταν ο πιο επιτυχημένος προπονητής στη Ρεάλ, με συμβολή σε 6 ευρωπαϊκά, 13 πρωταθλήματα και περισσότερα από 600 παιχνίδια στον πάγκο της. Ο άνθρωπος συνώνυμο με το χτίσιμο της ευρωπαϊκής της δυναστείας. Μπορεί οι επιτυχίες του κλαμπ να είναι έκτοτε (πάρα) πολλές, να υπήρξαν άλλοι εξίσου σημαντικές προσωπικότητες, αλλά τίποτα από όλα αυτά δεν θα συνέβαιναν αν δεν είχε υπάρξει ο Μιγκέλ Μουνιόθ. Επιτεύγματα και μακροημέρευση που μοιάζουν απίθανο να επαναλάβει άλλος ποτέ στην ιστορία της “βασίλισσας”.