Την αρχή έκανε ο Ρίτσαρντ Ντουξάιρ, το 1972, ο οποίος μάλιστα ήταν και ο πρώτος ξένος προπονητής που ανέλαβε την Εθνική ομάδα (ο επόμενος ήταν 37 χρόνια αργότερα, ο Γιόνας Καζλάουσκας).
Όταν ολοκληρωθεί η συμφωνία του Παναθηναϊκού με τον Ρικ Πιτίνο τότε θα έχουμε να κάνουμε με τον 14ο Αμερικανό προπονητή που θα έχει εργαστεί στην χώρα μας!
Φυσικά επιτρέπονται οποιεσδήποτε προσθήκες κι επισημάνσεις κι εφόσον μας έχει διαφύγει κάτι.
Ο Ρίτσαρντ Ντουξάιρ – που έφυγε από την ζωή το 2012 σε ηλικία 79 ετών- ανέπτυξε ιδιαίτερες σχέσεις με την χώρα μας, έμεινε πολλά χρόνια, εργάστηκε σε Παναθηναϊκό, Έσπερο, Πανιώνιο και ΑΕΚ και γενικά προσέφερε πολλά αφού ήταν ο πρώτος που έφερε την στατιστική ανάλυση των αγώνων στην χώρα μας.
Ο Φρεντ Ντέβελι ήταν ο πρώτος προπονητής του Νίκου Γκάλη στον Αρη ενώ την επόμενη χρονιά κατέκτησε και το Κύπελλο με την ΑΕΚ έχοντας μάλιστα ως παίκτη τον σπουδαίο Κερκ Ράμπις ή Κυριάκο Ραμπίδη κατά το ελληνικότερο.
Ο Τζόνι Νιούμαν, με σπουδαία καριέρα ως αθλητής αλλά με εκρηκτικό ταμπεραμέντο και ατίθασο χαρακτήρα ανέλαβε τον ΠΑΟΚ προς τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μάλιστα το 1987 απομακρύνθηκε με αφορμή… σπρώξιμο στον Ιταλό διαιτητή Γκρόσι και στον αγώνα με τον Ερυθρό Αστέρα στο Βελιγράδι. Ο αγώνας διακόπηκε και ο ΠΑΟΚ αποκλείστηκε! Αργότερα εργάστηκε και στο Παγκράτι.
Ο Τζορτζ Φίσερ ήρθε στον Αρη στις αρχές των ‘90ς αλλά δεν κάθισε και πολύ ενώ οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι μονίμως βρισκόταν… εκτός τόπου και χρόνου.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 επίσης, ο Βασίλης Γκούμας έφερε στον Ηλυσιακό που αγωνιζόταν τότε στην Α2 έναν σπουδαίο κολεγιακό προπονητή, τον Νορμ Σλόαν, τον επονομαζόμενο Stormin που είχε κατακτήσει τίτλο στο NCAA με το Νορθ Καρολάινα Στέιτ. Δεν έμεινε πολύ…
Ο Ηρακλής πόνταρε σε δύο Αμερικανούς προπονητές, τον Τσίκο Αβερμπακ και τον Τομ Νιούελ ενώ στα λημέρια μας είχε φτάσει κάποτε και ο Πολ Κότερ, αρχικά για τον ΠΑΟ Διοικητηρίου (μια σπουδαία ομάδα που έπαιζε στις αρχές της Α2) και μετά για τον Εσπερο.
Στον Έσπερο, το καλοκαίρι του 1999 όταν επέστρεψαν στην Α1 είχαν προσλάβει τον Τομ Λούντβιχ που δεν φοβόταν τις προκλήσεις καθώς εργαζόταν στην Σερβία στο διάστημα που την βομβάρδιζαν οι συμπατριώτες του και η λέξη «Αμερικανός» ήταν συνώνυμη του μίσους… Πάντως δεν κοουτσάρισε ποτέ τον Έσπερο σε επίσημο αγώνα.
Ο Σκάιλς από παίκτης… προπονητής
Το 1997 ο ΠΑΟΚ όχι απλώς έσωσε αλλά ολοκλήρωσε θαυμάσια την σεζόν αντικαθιστώντας τον Μισέλ Γκομέζ με τον σπουδαίο Σκοτ Σκάιλς που είχε έρθει ως παίκτης και τελικά σε μια νύχτα έγινε προπονητής. Ο Σκάιλς απέκλεισε τον Παναθηναϊκό στα πλέι οφ και τελικά οδήγησε τον ΠΑΟΚ στην 3η θέση!
Ο ΠΑΟΚ, δέκα χρόνια μετά έφερε τον Ταμπ Μπάλντουιν που είχε δουλέψει χρόνια στην Νέα Ζηλανδία και στην δική του περίοδο είχε καταφέρει να… υποσκελίσει την Αυστραλία και να οδηγήσει τους Tall Blacks στην 4η θέση του Μουντομπάσκετ της Ιντιανάπολις το 2002.
Και βέβαια ακολούθησε ο Ντέιβιντ Μπλατ που πρώτα εργάστηκε στον Αρη και πλέον βρίσκεται στον Ολυμπιακό.
Δεν υπολογίζουμε ελληνο-αμερικανούς προπονητές όπως τον Στιβ Γιατζόγλου, τον Θανάση Χριστοφόρου ή τον θρυλικό Χάρι Πάπας που έβαζε τους παίκτες του ΠΑΟΚ να φορούν… φοσφοριζέ κορδόνια προκειμένου σε περίπτωση πίεσης του αντιπάλου κι ενώ θα έχουν το κεφάλι χαμηλά να αντιλαμβάνονται που θα βρίσκεται ο συμπαίκτης τους.
Η λίστα με τους Αμερικανούς προπονητές στην Ελλάδα
Ρίτσαρντ Ντουξάιρ (Εθνική ομάδα, Παναθηναϊκός, Εσπερος, Πανιώνιος, ΑΕΚ)
Φρεντ Ντέβελι (Άρης, ΑΕΚ)
Τζόνι Νιούμαν (ΠΑΟΚ, Παγκράτι)
Τζορτζ Φίσερ (Άρης)
Νορμ Σλόαν (Ηλυσιακός)
Τσίκο Αβερμπακ (Ηρακλής)
Πολ Κότερ (ΠΑΟΔ, Έσπερος)
Τομ Νιούελ (Ηρακλής)
Σκοτ Σκάιλς (ΠΑΟΚ)
Τομ Λούντβιχ (Έσπερος)
Τσαρλτς Μπάρτον (Άρης)
Ταμπ Μπάλντουιν (ΠΑΟΚ)
Ντέιβιντ Μπλατ (Άρης, Ολυμπιακός)