Το αν θα γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Τόκιο, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού υπήρξε ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης στα αθλητικά του πλανήτη. Τελικά οι αγώνες αναβλήθηκαν. Και κάπως έτσι «κατεβάσαμε» την ιδέα να ασχοληθούμε με κάτι που θα έχει σχέση με το αντικείμενο των Ολυμπιακών Αγώνων. Και βρήκαμε την… περιπέτεια που πέρασε η Επιτροπή για να στείλει αντιπροσωπευτική ομάδα στο Λος Άντζελες το 1932.
Ήταν οι 10οι Ολυμπιακοί Αγώνες… Στην Ελλάδα δεν συζητούσαν καν το ενδεχόμενο να μην υπάρξει αντιπροσωπευτική μας ομάδα. Για λόγους τιμής και ιστορίας, η χώρα μας έπρεπε να βρίσκεται στο Λος Άντζελες.
Τι ακολούθησαν; Έρανοι… Αμφιβολίες… Συναυλίες… Τσακωμοί αλλά και σκάνδαλα. Μέσα από «εικόνες» της εποχής από την εφημερίδα «Αθλητικά Χρονικά» βρήκαμε συγκλονιστικά στοιχεία. Για την προσπάθεια που έγινε… Για τα σκάνδαλα… Αλλά και για τα δράματα στο λιμάνι του Πειραιά την εποχή της μετανάστευσης. Εικόνες της εποχής που προκαλούν συγκίνηση…
Είναι μια έρευνα που κράτησε αρκετές μέρες και έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να την διαβάσετε. Για την δική σας διευκόλυνση σας παρέχουμε και τα σχετικά αποκόμματα της εποχής.
Έρανος για να λυθεί το πρόβλημα
Όπως διαβάζουμε, λοιπόν στα «Αθλητικά Χρονικά», τον Απρίλιο του 1932, τόσο η Ολυμπιακή Επιτροπή όσο και ο ΣΕΓΑΣ, έστειλαν έγγραφο προς τον γενικό πρόξενο της Ελλάδας στην Ουάσινγκτον. Όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ, του εξέθεσαν την κατάσταση και κυρίως τις δυσκολίες μετάβασης στο Λος Άντζελες (όπου θα γίνονταν οι αγώνες). Κυρίως όμως του ζήτησαν να ενεργήσει προκειμένου να βρει πόρους μέσω των ομογενών.
Μάλιστα όπως καταλήγει το ρεπορτάζ, ο Γενικός Πρόξενος κ.Σιμόπουλος θα βοηθούσε την ελληνική αποστολή. «Φιλοτιμούμενος» όπως γράφουν, από τον συνάδελφό του Ούγγρο που έκανε το ίδιο προκειμένου να εξασφαλίσει την συμμετοχή των κολυμβητών της πατρίδας του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες.
Πάντως αν κρίνουμε από τα ρεπορτάζ της εποχής οι Ολυμπιακοί του Λος Άντζελες πέρασαν κρίση… Έστω και με μεγάλη δόση υπερβολής. Το γεγονός ότι απαγορεύτηκε στους Νούρμι, Λετχίνεν, Ισοχόλο, Λαντουμέγκ και Πέτκιεβιτς να λάβουν μέρος, οι Φινλανδοί, οι Γάλλοι και οι Πολωνοί.
Ζητήθηκε βοήθεια από τον πρόξενο στην Ουάσινγκτον
Το ρεπορτάζ συνεχίζεται. Τα μέλη της επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων προχώρησαν σε σύσκεψη προκειμένου να αποφασιστεί πως θα πάει η ελληνική ομάδα στο Λος Άντζελες. Πως θα βρίσκονταν δηλαδή τα χρήματα.
Γίνεται αναφορά στην βοήθεια που ζητήθηκε από τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στην Ουάσινγκτον. Κι αναφέρεται ότι εφόσον δεν διαθέτουν μέρος των εξόδων ούτε η Ολυμπιακό Επιτροπή ούτε και ο ΣΕΓΑΣ, τότε θα ζητηθεί οικονομική ενίσχυση από το Υπουργείο Παιδείας και την Κυβέρνηση.
Μάλιστα το ρεπορτάζ αναφέρει ότι πλην της Βουλγαρίας, που θα έστελνε τρεις πρωταθλητές ιππείς, καμία άλλη βαλκανική χώρα δεν θα είχε ομάδα στο Λος Άντζελες.
Μάλιστα η Σουηδία, λόγω «των δύσκολων συνθηκών και της τρομερής κρίσης» ανακοίνωσε ότι δεν θα λάμβανε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Και τελικά… Ολυμπιακοί Αγώνες με Ελλάδα
Τελικά όλα πήγαν καλά. Αποφασίστηκε να στείλει η Ελλάδα τρεις πρωταθλητές στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες. Ο Γενικός Πρόξενος με επίσημη επιστολή «έδωσε πολλές ελπίδες για την επιτυχία του εράνου». Και όχι μόνο αυτό. Αποφασίστηκε πριν αναχωρήσουν για τις ΗΠΑ οι τρεις πρωταθλητές να «αποσταλεί έγγραφο προς τον ομογενή φίλαθλο, κ.Πανταζή, που μένει στο Λος Άντζελες ώστε να βοηθήσει οικονομικά».
Κι όπως αναφέρεται η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί από την απάντηση του κ.Πανταζή αλλά και του Πρωθυπουργού. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν γεγονός για την Ελλάδα.
Ολυμπιακοί Αγώνες: Ο Εθνικός Κήρυκας… ανάβει φωτιές
Φτάσαμε στον Μάιο. Η προοπτική του ταξιδιού στις ΗΠΑ παραμένει προβληματική. Μια πληροφορία που έρχεται από τον «Εθνικό Κήρυκα» της Νέας Υόρκης βάζει ακόμα περισσότερα ερωτήματα. Όπως αναφέρεται «θα απαιτηθούν για την συμμετοχή 20 χιλιάδες δολάρια τα οποία δεν μπορεί να χορηγήσει η Κυβέρνηση λόγω του περιορισμού εξαγωγής συναλλάγματος. Αρα μόνη ελπίδα για τη συμμετοχή είναι οι Έλληνες αθλητές που μένουν στις ΗΠΑ».
Πάντως όπως αναφέρει το ρεπορτάζ των «Αθλητικών Χρονικών» το συγκεκριμένο δημοσίευμα του «Εθνικού Κήρυκα» διαψεύστηκε από την ελληνική Κυβέρνηση.
Ελπίδες από την ομογένεια
Μέσα Μαϊου… Ελπίδες από το γεγονός ότι η ομογένεια θα βοηθήσει. Οι ΑΧΕΠΑΝΣ και οι Γκάπανς, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο ρεπορτάζ. Μάλιστα μεταφέρεται και πληροφορία ότι οι ομογενείς στο Λος Άντζελες θα διοργανώσουν μεγάλη θεατρική παράσταση ώστε να προσφέρουν τα έσοδα υπέρ του ιερού σκοπού της παρουσίας της ελληνικής αποστολής στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ολυμπιακοί Αγώνες: Αγώνες ράγκμπι με τον γαλλικό στόλο!!!
Φτάνουμε στο τέλος Μαϊου. Αναζητούνται χρήματα. Η εφημερίδα «Αθλητικά Χρονικά» παίρνει την πρωτοβουλία κι αναλαμβάνει την διεξαγωγή ενός αγώνα επίδειξης μεταξύ δύο ομάδων ράγκμπι. Αθλητές θα ήταν τα μέλη του γαλλικού στόλου της Μεσογείου που είχε «δέσει» στον Πειραιά. Επίσης ο Γάλλος Ναύαρχος δέχτηκε να παίξει η ομάδα του στόλου με την Εθνική Ελλάδας άναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Τα έσοδα θα πήγαιναν υπέρ της ενίσχυσης της ελληνικής αποστολής για το Λος Αντζελες. Αρκεί να το δεχόταν η Ολυμπιακή επιτροπή.
Η προσπάθεια συνεχίζεται. Ο Απόλλωνας κλείνει φιλικό με την ομάδα του γαλλικού στόλου ώστε να προσφέρει τα έσοδα για το ταξίδι της Ολυμπιακής ομάδας στο Λος Αντζελες.
Ο Παναθηναϊκός μπαίνει επίσης στο παιχνίδι και δέχεται να παραχωρήσει αφιλοκερδώς το γήπεδό του. Όλοι ενωμένοι υπέρ του ιερού σκοπού της παρουσίας της χώρας μας στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Συναυλία για να μαζευτούν χρήματα
Η προσπάθεια συνεχίζεται… Διοργανώνεται μεγάλη γιορτή στο Παναθηναϊκό Στάδιο με το εισιτήριο να τιμάται από 10 ως 25 δραχμές. Πλούσιο θέαμα προαναγγέλλεται. Με πέντε πρωταθλητές μοτοσυκλέτας, με δρόμο 4Χ400 με πυρσούς, με επίδειξη ρυθμικών χορών με μουσική Στράους και ελληνικά τραγούδια υπό την χορωδία και την ορχήστρα 200 οργάνων.
Κι ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ. Καταρτίστηκε ο πίνακας των υποψηφίων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Με αθλητές στίβου και πάλης: Μάντικας, Παπανικολάου, Φραγκούδης, Λάμπρου, Μοιρόπουλος, Φιλιακός, Γεωργακόπουλος, Καραγιάννης, Ανδρεόπουλος, Τσουκαλάς, Νάνος και Λουκόπουλος καθώς και οι παλαιστές Ζερβίνης, Ζαμούτ, Παπαδάκης και Μπίρης. Από την λίστα αυτή η Ολυμπιακή Επιτροπή θα διαλέξει όσους πιστεύει ότι μπορεί να καλύψει οικονομικά…
Επίσης με τηλεγράφημα προς την Ο.Ε. των ΗΠΑ δήλωσε ότι η Ελλάδα θα μετάσχει οριστικά στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες στα αθλήματα στίβου, πυγμαχίας, ελευθέρας και ελληνορωμαϊκής πάλης και άρση βαρών. Στα εκτός στίβου αγωνίσματα, η Ελλάδα θα είχε ομογενείς αθλητές μόνιμα εγκατεστημένους στις ΗΠΑ. Υπήρξε κι αίτημα από τον σκοπευτή κ.Κοσμά, ο οποίος μάλιστα πρότεινε να συμπεριληφθεί στην ομάδα και να καλύψει ο ίδιος τα έξοδά του. Απορρίφθηκε…
Ολυμπιακοί Αγώνες… ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ!!!
Φτάσαμε τελικά στις 20 Ιουνίου του 1932. Όλα είχαν ετοιμαστεί και η εφημερίδα αναγγέλει με χαρά ότι η «αθλητική μας ομάς αναχωρεί το Σάββατον εις Αμερικήν». Βέβαια μην πάει το μυαλό σας σε τίποτα πτήσεις, business class ή τσάρτερ.
«Αναχωρεί εκ δύο σημείων δι’ Αμερικήν. Εκ Πειραιώς με τον «Βύρωνα» και μέσω Χάβρης της Γαλλίας δια μεγάλου και πολυτελούς υπερωκεανείου. Οι αναχωρούντες εκ Πειραιώς δια του «Βύρωνος» το Σάββατο 25 Ιουνίου είναι οι πρωταθλητές μας, Μοιρόπουλος, Μάντικας και ο προπονητής κ.Σίμιτσεκ. Μέσω Χάβρης δια του Γερμανικού υπερωκεανείου, θα αναχωρήσουν ο αρχηγός της αποστολής και οι πρωταθλητές μας, Φραγκούδης, Φιλιακός, Λάμπρου και όσοι τυχόν άλλοι αποφασιστεί υπό τις Ολυμπιακής Επιτροπής να μετάσχουν».
Για να πάρετε μια ιδέα πόσο θα έμεναν στη θάλασσα, αναμενόταν η άφιξή τους στη Νέα Υόρκη (και των δύο υπερωκεανείων) στις 6 Ιουλίου… Εκεί θα ενσωματώνονταν και οι «εν Αμερική Έλληνες πρωταθλητές». Η ελληνική αποστολή θα έφτανε στο Λος Άντζελες δέκα ημέρες πριν την έναρξη των αγώνων, ώστε να κάνει και προπονήσεις.
Ε να μην διαφωνήσουμε και λίγο;
Και βέβαια επειδή πρέπει να τσακωθούμε (τι Έλληνες θα ήμασταν;) έγινε μεγάλο θέμα, παραμονή της αναχώρησης της ομάδας για το αν θα έπρεπε να συμμετάσχουν στην αποστολή οι παλαιστές, Ζερβίνης και Ζαμούτ. Μάλιστα, όπως μπορείτε να διαβάσετε στο παρακάτω ρεπορτάζ, αρκετά μέλη της Ολυμπιακής Επιτροπής διαφωνούσαν. Όπως και ο Διευθυντής της Σωματικής Αγωγής, κ.Χρυσάφης που δεν ήθελε την παρουσία παλαιστών στο Λος Άντζελες. Μάλιστα υπήρξε και δημοσίευμα άλλης εφημερίδας που ανέφερε ότι μέλος της Ο.Ε. αλλά και τα μέλη της Τ.Ε. Πάλης, κ.κ. Στουρνάρας και Νομικός «παρουσιάστηκαν εις τον κ.Χρυσάφη και τον έπεισαν να ματαιώσει την συμμετοχή του Ζερβίνη εις την Εθνική ομάδα». Αυτό πάντως διαψεύστηκε από το μέλος της Επιτροπής Πάλης, κ.Βεκούση.
Υπάρχει ενημέρωση και για τη συναυλία στο Παναθηναϊκό Στάδιο που δεν πήγε καλά! Και ποιος έφταιγε; Ο καιρός… Είχε γίνει στις 10 το βράδυ κι ενώ είχε πάρει ήδη μια αναβολή (λόγω βροχής) αντιμετώπισε πάλι το ίδιο πρόβλημα. Την βροχή! «Απέτυχε ενώ το πρόγραμμα ήταν πλουσιότατο» όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ. Μάλιστα λέγεται ότι η «Ολυμπιακή Επιτροπή πήρε την ιδέα από την αντίστοιχη Γερμανική που έτσι κάλυψε τα έξοδα για το Λος Άντζελες». Και εικάζεται ότι αν ο καιρός ήταν καλός και η τελετή είχε γίνει στην αρχική της ημερομηνία, θα μαζεύονταν 500 χιλιάδες δραχμές!
Είχε και πρόγραμμα. Ακούστηκε ο Ολυμπιακός Ύμνος. Μετά «μεγάλη χορωδία υπό τον μαέστρο κ.Γλυκοφρύδη τραγούδησαν μια σειρά ωραία τραγούδια Ελλήνων και ξένων συνθετών. Όπως τον Ύμνο στην Ελληνική Γη του Λαμπελέτ, τον Τζαβέλα, τους Ψαράδες, το Γιατί Να σε Γνωρίσω, όπως και Ερως Πιστός και Πλαμ Πλαμ»! Ακολούθησε η χορωδία 100 οργάνων υπό τον κ.Καλομοίρη που εξετέλεσε την συμφωνία της Λεβεντιάς. Και τέλος είχε επίδειξη γυμναστικής».
Ολυμπιακοί Αγώνες, ΣΕΓΑΣ και… Άγγελος Λάμπρου
Όμως τίποτε δεν είχε τελειώσει. Όπως διαβάζετε στο παρακάτω ρεπορτάζ, αναπτύχθηκαν φόβοι περί ρήξης ανάμεσα σε ΣΕΓΑΣ και Ολυμπιακή Επιτροπή. Κι αυτό γιατί η Ο.Ε. αποδέχθηκε στην ομάδα τον πρωταθλητή στίβου, Λάμπρου όταν εκείνος τους είπε ότι διαθέτει εισιτήριο μετάβασης στις ΗΠΑ αλλά και επανόδου του.
Πως δημιουργήθηκε η προστριβή; Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Η αρχική απόφαση ήταν να αποτελέσουν την ομάδα οι Μάντικας, Μοιρόπουλοε, Φραγκούδης, Παπανικολάου και Ζερβινης. Και στη συνέχεια αποφασίστηκε, αν τελικά η Τράπεζα της Ελλάδας, όπου εργαζόταν ο Παπανικολάου, δεν του χορηγούσε άδεια ή αν αποδεικνυόταν ότι δεν βρισκόταν σε αγωνιστική φόρμα και οι επιδόσεις του στα άλματα ήταν μέτριες τότε θα γινόταν κάτι άλλο. Θα αποφάσιζε ο ΣΕΓΑΣ την συμμετοχή κάποιου άλλου αθλητή σε δρόμο αντοχής ή ημιαντοχής ή άλτη επί κοντώ. Δηλαδή έναν εκ των Νάνου, Τσουκαλά, Γεωργακόπουλου, Πασού, Καραγιάννη ή Ανδρεόπουλου.
Και πλέον ήταν θέμα αν ο ΣΕΓΑΣ θα ενέκρινε την συμμετοχή του Λάμπρου.
Την ίδια στιγμή, οι «προολυμπιακοί» συνεχίζονταν. Ήταν αγώνες που γίνονταν στο Καλλιμάρμαρο προκειμένου οι αθλητές να προπονηθούν και να βελτιώσουν τα ρεκόρ τους. Λίγο πριν αναχωρήσουν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες. Μπορείτε να διαβάσετε τις επιδόσεις και τους αγώνες.
Ολυμπιακοί Αγώνες 1932: Συνολικά 3.750 δολάρια από τους ομογενείς
Λίγο πριν την αναχώρηση έγινε γνωστό ότι το ποσό του εράνου που συγκεντρώθηκε από τους ομογενείς στις ΗΠΑ (πλην Λος Άντζελες) έφτασε στα 3.750 δολάρια. Κι αυτό θα το διέθεταν για τα έξοδα της επιστροφής στην Ελλάδα. Τα έξοδα παραμονής στο Λος Αντζελες είχαν αναλάβει Έλληνες που έμεναν εκεί. Κι αναμενόταν ένα σημαντικό ποσό καθώς όπως ενημερώνονταν οι αναγνώστες «μόνος του ο κ.Σμαϊνης, που είχε αναλάβει τον έρανο στο Λος Αντζελες είχε βάλει 600 δολάρια».
Στέρεψε από χρήματα η Ολυμπιακή Επιτροπή
Τα προβλήματα συνεχίζονταν όμως. Όπως διαβάζουμε σε ρεπορτάζ, τα λίγα χρήματα που μαζεύτηκαν για την αποστολή της ομάδας μας στο Λος Άντζελες άφησαν κενά τα ταμεία της Ολυμπιακής Επιτροπής. Η οποία δεν μπορούσε πλέον να διαθέσει χρήματα για τις άμεσες υποχρεώσεις της.
Η γιορτή του Σταδίου είχε αφήσει ζημιά 35 χιλιάδων δραχμών. Ο Δήμος της Αθήνας δεν είχε καταβάλλει ολόκληρο το ποσό των 75 χιλιάδων που είχε υποσχεθεί.
Απ’ εκεί και πέρα από 75 χιλιάδες είχαν προσφέρει η Εθνική Τράπεζα αλλά και η Τράπεζα της Ελλάδας και 50 χιλιάδες ο Παπαστράτος. Σύνολο 200 χιλιάδες. Αν βάλετε στο μυαλό σας ότι η αποστολή στο Λος Άντζελες κόστισε 300 χιλιάδες και ο Δήμος δεν έβαλε τις 75, ο Ο.Ε. αναγκάστηκε να βάλει 100 χιλιάδες… Και το ταμείο έμεινε με τις αράχνες!
Τα ωραία, όμως δεν σταματούν εδώ. Η εφημερίδα «Αθλητικά Χρονικά» είχε και απεσταλμένο στο Λος Άντζελες για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο οποίος έστελνε ανταπόκριση. Όχι με mail. Απλώς έγραφε τα γράμματά του και όταν έπιανε λιμάνι το υπερωκεάνειο «Βύρων» πήγαινε και το… ταχυδρομούσε στην εφημερίδα του.
Τα γράμματα του Ν.Ηλιόπουλου έχουν τεράστιο ενδιαφέρον γιατί παρουσιάζουν πως γίνονταν τότε τα μεγάλα ταξίδια. Με τα πλοία της μετανάστευσης. Και περιγράφει το πώς περνούσαν τις ώρες τους στο πλοίο οι αθλητές αλλά και οι υπόλοιποι επιβάτες. Το πρώτο του γράμμα να φανταστείτε το έστειλε μόλις ο «Βύρωνας» έπιασε Λισαβόνα. Και λίγο πριν ανοιχτεί στον απέραντο Ατλαντικό…
Σε πρώτη φάση είχε εξασφαλίσει ένα αυτόγραφο από τους πρωταθλητές και τον προπονητή τους.
Ο χαμός στο λιμάνι του Πειραιά
Aπ΄εκεί και πέρα περιέγραφε με κάθε λεπτομέρεια τον… χαμό στο λιμάνι του Πειραιά. Την γραφειοκρατία καθώς έπρεπε να γίνει και δεύτερη θεώρηση στο διαβατήριο του καθενός. «Και η σκηνή συνεχίζεται μπροστά στο κεντρικόν γραφείον της εθνικής Ατμοπλοϊας. Βαλίτσες, δέματα, αυτοκίνητα γεμάτα κόσμο και χίλια δύο άλλα πράγματα ανακατωμένα, δίνουν την εντύπωση εμποροπανηγύρεως» όπως γράφει χαρακτηριστικά ο συντάκτης της εφημερίδας. Και απεσταλμένος στο Λος Αντζελες για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Κι εκεί φτάνουμε σε άλλο σημείο. Οι βαρκάρηδες. Που πήγαιναν τον κόσμο στο υπερωκεάνειο.
«Προτίμησε με αφεντικό και έννοια σου. Ταχύτης. Ασφάλεια. Ονομάζομαι Κ… και κατάγομαι από την Κέρκυρα. Όταν σε λίγη ώρα κατόρθωσα να βρεθώ σε μια βάρκα και να πλησιάσω τον «Βύρωνα» ακούω με έκπληξη: «Μπράβο αφεντικό, δεν είπαμε να προτιμήσεις εμένα; Γιατί βιάστηκες; Δεν πειράζει όμως. Να πας στο καλό». Πλησιάζω. Βρίσκομαι κάτω από τον «Βύρωνα». Σηκώνω το κεφάλι μου και βλέπω τον Μοιρόπουλο να διευθύνει την εργασία της αναβιβάσεως των αποσκευών (σ.σ των αθλητών)».
ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ: Οι αποχωρισμοί στο λιμάνι με όσους έφευγαν μετανάστες
Ακολούθως περιγράφεται η εικόνα στο πλοίο. Μικροπωλητές, επισκέπτες, αστυνομικοί και… χίλιοι δύο άλλοι.
«Με πλησιάζει ένας τιτλούχος του πλοίου και μου ζητεί το εισιτήριό μου. Απευθυνόμενος προς ένα γκαρσόνι.
-Πήγαινε τον κύριο αθλητή στο διαμέρισμα της Εθνικής ομάδας.
-Δεν είμαι αθλητής, είμαι συνοδός.
-Ετσι γράφουν στην κατάσταση Δεν πειράζει. Καλή επιτυχία.
Ένα χαμόγελο λύνει τη διαφορά. Κι ένα ξαφνικό μούγκρισμα δίνει το σύνθημα της αναχώρησης των επισκεπτών. Η στιγμή είναι συγκινητική.
-Παιδί μου πότε θα σε ξαναδώ; Φωνάζει μια γριούλα με πλημμυρισμένα τα μάτια από δάκρυα
-Πατέρα… φωνάζει σπαρταριστά μια μικρούλα και είναι κρεμασμένη από τον λαιμό του αγαπημένου της πατέρα. Τον αποχωρίζεται τώρα και δεν ξέρει αν θα τον ξαναδεί.
Παραπέρα μια νέα γυναίκα αποχωρίζεται τους γονείς για να ακολουθήσει τον σύζυγο στα ξένα μέρη. Και τόσες άλλες σκηνές.
Αποχαιρετισμός….
Τώρα οι επισκέπτες βρίσκονται στις βάρκες. Όλοι παρατεταγμένοι στους εξώστες του πλοίου κουνούν μαντήλια. Κλαίνε σαν μωρά παιδιά.
Ένα παλικάρι με ολόλευκα ρούχα παρακολουθεί μια βάρκα που απομακρύνεται του πλοίου. Μέσα στη βάρκα μια μαυροφορεμένη γριούλα και ένα νέο κορίτσι. Είναι η μάνα του και η αδερφή του. Αποχωρίζεται τον καλύτερό του θησαυρό και κλαίει απαρηγόρητα: Πότε θα ξαναδώ τη μάνα μου;».
Όπως μπορείτε να καταλάβετε η περιγραφή δεν έχει να κάνει με αμιγώς αθλητικά γεγονότα. Αλλά και με μια πραγματικότητα της εποχής. Με τη μετανάστευση. Με ανθρώπους που έφυγαν για μια καλύτερη ζωή και πολλοί απ’ αυτούς δεν είδαν ποτέ την οικογένειά τους. Δεν επέστρεψαν ποτέ στην Ελλάδα. Άλλων τα ίχνη χάθηκαν.
Ολυμπιακοί Αγώνες: Οι προβλέψεις στο υπερωκεάνειο
Πάμε όμως και στα αθλητικά. Η αποστολή της Εθνικής μπήκε σε ξεχωριστή βάρκα. Με τιμητική συνοδεία άλλες τρεις βάρκες. Κάμποσοι φίλοι ήταν εκεί για να τους χαιρετήσουν, ανάμεσά τους ο σπουδαίος ποδοσφαιριστής Άγγελος Μεσσάρης. Κι ακόμα 2-3 δημοσιογράφοι, αρκετοί αθλητές και δύο εργαζόμενοι του Σταδίου.
Ο συντάκτης συναντά τους αθλητές, εν πλω. Το υπερωκεάνειο βρισκόταν στον Σαρωνικό πλέον.
Ο προπονητής Σίμιτσεκ έκανε προβλέψεις: «Η Αμερική τους δρόμους… Η Ευρώπη αν… Η Ελλάδα αν… καλά δεν πειράζει. Κάτι θα κάνουμε».
Ο μεγάλος Μάντικας έβαζε στόχους: «Αν δεν κάνω επίδοση 14 και 3 δεν τα θέλω τα πόδια μου».
Ο Λάμπρου (λόγω του… σκανδάλου) αναρωτιέται: «Θα πάω στο Λος Αντζελες;». Ο Μοιρόπουλος ονειρεύεται εμπόδια και εμποδιστές.
Μάθημα Αγγλικών στο πλοίο
Υπάρχει όμως και πρόγραμμα. Μάθημα αγγλικών, μελέτη, τους λέει ο προπονητής.
«ΝΟ» διακόπτει ο Μάντικας. Είναι η μόνη λέξη που γνωρίζει. «YES» απαντάει ο Σίμιτσεκ.
Φαγητό, ύπνος και κουβεντούλα. Πολύ νωρίς, στις 19:30 το δείπνο.
Κάποια στιγμή ακούγεται χτύπημα κουδουνιού. «Κύριε Σίμιτσεκ στο τηλέφωνο σας ζητούν από την Ολυμπιακή Επιτροπή» κάνει χιούμορ ο Μοιρόπουλος… «Πες πως είμαι στο λουτρό μου» απαντά ο Σίμιτσεκ ενώ καταβροχθίζει.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα μπορούσαν να… περιμένουν για λίγο. Το ταξίδι θα ήταν μακρύ και το χιούμορ έκανε καλό.
Και ρομαντισμός… Στο σαλόνι της πρώτης θέσης παίζει το γραμμόφωνο. Κοντά βρίσκεται μια κυρία με την κόρη της. Ο Μοιρόπουλος τρέχει. Κάνει υπόκλιση και κάτι ζητά. Η μικρή κοιτάζει την μητέρα της και παίρνει το ΟΚ. Αρχίζει το ταγκό.
Την άλλη μέρα το πρωί στο μικροσκοπικό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου για την Θεία Λειτουργία. Ο Μάντικας ανέλαβε να πει τον Απόστολο. Ο Μοιρόπουλος δεξιός ψάλτης και ο Λάμπρου αριστερός… «Πρέπει να χειροτονήσουμε κάποιον γιατί δεν έχουμε παππά» λέει ο Μοιρόπουλος.
Κάπως έτσι κυλάει η μέρα. Και μαζί μάθημα αγγλικών. «Πραγματική δολοφονία της γλώσσης» όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι κοντά.
Προπόνηση στο κατάστρωμα
Και ρομαντισμός… Στο σαλόνι της πρώτης θέσης παίζει το γραμμόφωνο. Κοντά βρίσκεται μια κυρία με την κόρη της. Ο Μοιρόπουλος τρέχει. Κάνει υπόκλιση και κάτι ζητά. Η μικρή κοιτάζει την μητέρα της και παίρνει το ΟΚ. Αρχίζει το ταγκό.
Την άλλη μέρα το πρωί στο μικροσκοπικό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου για την Θεία Λειτουργία. Ο Μάντικας ανέλαβε να πει τον Απόστολο. Ο Μοιρόπουλος δεξιός ψάλτης και ο Λάμπρου αριστερός… «Πρέπει να χειροτονήσουμε κάποιον γιατί δεν έχουμε παππά» λέει ο Μοιρόπουλος.
Κάπως έτσι κυλάει η μέρα. Και μαζί μάθημα αγγλικών. «Πραγματική δολοφονία της γλώσσης» όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος.
Και προπόνηση φυσικά… Παρουσία όλων των επιβατών. Έκαναν άσκηση πάνω στο υπερωκεάνειο εις την υπερπήδηση ενός εμποδίου που είχαν μαζί. Μόνο ο Λάμπρου έμεινε εκτός γιατί τον ενοχλούσε το στομάχι. Και είχε ξεχάσει να πάρει τα παπούτσια της προπόνησης…
Το βράδυ πάλι κέφι, χορός. Τραγούδι… Αλλά και ένα «επεισόδιο» με έναν ομογενή ο οποίος διαρκώς βρίζει την Ελλάδα. Οι πρωταθλητές τον ακούνε και εκνευρίζονται. Κάποια στιγμή τον φωνάζουν «κύριο Τρίχα» και ο πολυλογάς ομογενής… σταμάτησε! Πάλι καλά γιατί στην ανταπόκριση φαίνεται καθαρά ότι ο Μοιρόπουλος φώναξε «θα του τις βρέξω που βρίζει την Ελλάδα».
Μια… φάλαινα στο Γιβραλτάρ
Ο Μοιρόπουλος πάντως έριξε μερικές κομπρέσες στον Σίμιτσεκ που αρρώστησε. Ο καιρός όμως αγρίεψε. Ένας αξιωματικός άρχισε το μάθημα: «Αν βρεθούμε στην ανάγκη να εγκαταλείψουμε το πλοίο… Εν πάθουμε κανένα δυστύχημα, το πλοίο δεν θα βυθιστεί αμέσως»… Οι γυναικες φωνάζουν «Χριστός και Παναγία».
Πάντως όλα πήγαν καλά… Και η πουτίγκα στο βραδινό μενού ενθουσίασε τους πάντες. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν ακόμα μακριά… Άρα υπήρχε χρόνος για γλυκά.
Το υπερωκεάνειο πλησίασε στην Ισπανία… Κάποια στιγμή όλοι όρμησαν στον εξώστη κι άρχισαν να κουνούν μαντήλια. ‘Ένα άλλο υπερωκεάνειο, με Έλληνες επιβάτες ακολουθούσε την αντίθετη κατεύθυνση, από Καναδά. Μετά πέρασαν το Γιβραλτάρ… Και τελικά έπιασαν Λισαβόνα. Και τότε είδαν μια… φάλαινα! «Όλοι πήραμε τις φωτογραφικές μηχανές διότι για πρώτη φορά βλέπαμε φάλαινα» περιγράφει ο Ηλιόπουλος…
Και όλοι αρχίζουν να σκέφτονται τον Ατλαντικό. Που ανοιγόταν μπροστά τους.
Κάπου εκεί με τα ελάχιστα μέσα της εποχής, οι εφημερίδες έκαναν και τις ιστορικές αναδρομές… Από το 1896… Πραγματικά αξιοθαύμαστη προσπάθεια αν αναλογιστείτε πόσο δύσκολη ήταν η επαφή με τον κόσμο, τότε…
Ολυμπιακοί Αγώνες και σκάνδαλο Λάμπρου
Αλλά μέσα σε μια τέτοια ιστορία γίνεται να μην υπάρχει ένα… σκάνδαλο; Που είχε να κάνει με τον Λάμπρου. Είχατε διαβάσει παραπάνω ότι ο αθλητής είχε ζητήσει να ταξιδέψει στις ΗΠΑ και θα κάλυπτε ο ίδιος τα εισιτήρια μετάβασης κι επιστροφής του. Αργότερα είχε πει ότι ένας πλούσιος θείος του θα αναλάμβανε τα πάντα συν τα έξοδά του από τη Νέα Υόρκη στο Λος Αντζελες… Συνολικά 300 δολάρια. Φυσικά ο θείος δεν εμφανίστηκε ποτέ. Ούτε τα 300 δολάρια. Και ο επικεφαλής της ελληνικής αποστολής στην Νέα Υόρκη… αρνήθηκε να παραλάβει τον Λάμπρου!!! Που όπως αναφέρεται «με το που θα επιστρέψει στην Ελλάδα, θα τιμωρηθεί».
Με μια υποσημείωση… Ο Άγγελος Λάμπρου (έφυγε από τη ζωή το 1992), μετά το τέλος της καριέρας του έζησε στις ΗΠΑ. Όπου έκανε καριέρα για πολλά χρόνια ως δημοσιογράφος, παραγωγός ταινιών και σκηνοθέτης. Άρα θα μας επιτρέψετε να βάλουμε έναν… αστερίσκο στο ρεπορτάζ της εποχής για το πόσο… ψεύτικη μπορεί να ήταν η πρότασή του.
Φτάσαμε στο Λος Άντζελες
Παρόλ’ αυτά φτάσαμε στους αγώνες. Και η εφημερίδα παρουσίαζε σε ρεπορτάζ το πρόγραμμα
Αλλά ταυτόχρονα έκανε και τις προβλέψεις της για τους Έλληνες πρωταθλητές
Μπορείτε εδώ να δείτε τον πίνακα μεταλλίων στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1932. Κι αν κατάφερε η ελληνική ομάδα να κατακτήσει ένα μετάλλιο.