Η 13η Ιουλίου 1930 αποτελεί μία από τις πλέον ιστορικές ημερομηνίες του ποδοσφαίρου, κι αφού δύο χρόνια νωρίτερα, στις 26 Μαΐου 1928, η FIFA είχε αποφασίσει τη διεξαγωγή του παρθενικού Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Εκείνο το μεσημέρι (σε ώρες Ουρουγουάης) διεξήχθησαν οι πρώτες αναμετρήσεις (Γαλλία-Μεξικό, ΗΠΑ-Βέλγιο), ενώ ο Λουσιάν Λοράν των «τρικολόρ» σημείωσε το πρώτο γκολ της διοργάνωσης, η οποία πραγματοποιήθηκε με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, διότι το νότιο ημισφαίριο βρισκόταν στην καρδιά του χειμώνα.
Η Ουρουγουάη έλαβε το χρίσμα από τη FIFA επειδή συμπλήρωνε 100 χρόνια από την ίδρυση του κράτους της κι αυτό ήταν ένα γεγονός που αύξανε τις πιθανότητες κατάκτησης του τροπαίου, αφού ούτως ή άλλως ήταν η κορυφαία εθνική ομάδα της εποχής, με δύο χρυσά μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες και έξι Copa América.
Οι Βρετανοί σνόμπαραν τη διοργάνωση, ενώ μόλις τέσσερα ευρωπαϊκά συγκροτήματα (Γαλλία, Βέλγιο, Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία) πραγματοποίησαν το κοπιαστικό ταξίδι, ασχέτως αν η διοργανώτρια ανέλαβε την κάλυψη των εξόδων των συμμετεχόντων.
Η ουσία είναι ότι εν μέσω πολλών προβλημάτων, με σημαντικότερο το κραχ του 1929, το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν γεγονός.
Ο νικητής
Η Ουρουγουάη. Αναμενόμενη η έκβαση της πρώτης διοργάνωσης, αφού όπως προαναφέρθηκε η «σελέστε» ήταν η κορυφαία ομάδα της εποχής. Η απουσία των βρετανικών χωρών και, βέβαια, η υποστήριξη δεκάδων χιλιάδων θεατών σε κάθε ματς της έδινε ακόμη περισσότερη ώθηση. Νίκησε με τη σειρά 1-0 το Περού, 4-0 τη Ρουμανία, 6-1 τη Γιουγκοσλαβία (ημιτελικά) και 4-2 την Αργεντινή (τελικός).
Ο τελικός
Περίπου 15.000 Αργεντινοί ταξίδεψαν μέσα σε μία ημέρα στο Μοντεβιδέο, προκειμένου να δουν την ομάδα τους να παίρνει ρεβάνς για την απώλεια του χρυσού μεταλλίου των Ολυμπιακών Αγώνων του 1928. Η σέντρα άργησε να γίνει, καθώς ο διαιτητής Ζαν Λανζενούς ήθελε να λάβει έγγραφη διαβεβαίωση από τον υπουργό Εσωτερικών για την ασφάλειά του. Στο α’ ημίχρονο που χρησιμοποιήθηκε η μπάλα της, η «αλμπισελέστε» προηγήθηκε 2-1, αλλά στο β’ που ήταν η σειρά για την αντίπαλη μπάλα, η οικοδέσποινα επικράτησε 4-2 και πήρε το τρόπαιο.
ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ (Σούπισι): Μπαγιεστέρος, Νασάσι, Μαστσερόνι, Αντράδε, Φερνάντες, Χεστίδο, Ντοράδο, Ιριάρτε, Σκαρόνε, Σέα, Κάστρο
ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ (Τραμουτόλα): Μποτάσο, Τόρρε, Πατερνόστερ, Σουάρες, Χ. Εβαρίστο, Μόντι, Μ. Εβαρίστο, Πεουσέγιε, Φερρέιρα, Μπαράγιο, Στάμπιλε
Ο πρώτος σκόρερ
Ο Γκιγέρμο Στάμπιλε. Πέτυχε χατ-τρικ στο 6-3 επί του Μεξικού, έβαλε δύο γκολ στο 3-1 επί της Χιλής και στο 6-1 επί των ΗΠΑ, ενώ είχε δώσει προσωρινά το προβάδισμα επί της Ουρουγουάης στον τελικό. Πάντως, τα οκτώ του γκολ σε τέσσερις συμμετοχές δεν έφταναν για να κατακτήσει η Αργεντινή το πρώτο τρόπαιο.
Η έκπληξη
Οι ΗΠΑ. Αποτελούμενες από πρώην Βρετανούς επαγγελματίες, πέρασαν τη φάση των ομίλων χωρίς να δεχθούν γκολ, ώσπου γνώρισαν τη συντριβή από την Αργεντινή με 6-1. Αν ο Ραλφ Τρέισι δεν έσπαγε το πόδι του μόλις στο 10’ (έπαιξε μέχρι το ημίχρονο) και ο Άντριου Ολντ δεν έχανε τρία δόντια από κλωτσιά στο πρόσωπο, ενδεχομένως ο ημιτελικός να είχε διαφορετική έκβαση.
Το γεγονός
Η φράση «δεν πέφτει καρφίτσα». Τη χρησιμοποίησε ο Εδουάρδο Γκαλεάνο για να περιγράψει την εικόνα των κερκίδων του νεότευκτου «Σεντενάριο» στον τελικό με την Αργεντινή (περισσότεροι από 90.000 οι θεατές). O διάσημος Ουρουγουανός συγγραφέας έχει γράψει σχετικά: «Το στάδιο ήταν μια θάλασσα από ψαθάκια. Ψαθάκια φορούσαν και οι φωτογράφοι, που χρησιμοποιούσαν φωτογραφικές μηχανές με τρίποδα. Οι τερματοφύλακες φορούσαν σκούφους και ο διαιτητής διακρινόταν από ένα μαύρο φαρδύ παντελόνι που του κάλυπτε τους αστραγάλους. Ο τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1930 δεν άξιζε παραπάνω από ένα μονόστηλο 20 γραμμών στην ιταλική ημερήσια αθλητική εφημερίδα «La Gazzetta dello Sport».
Η φωτογραφία
Οι παίκτες της Βολιβίας τιμούν την οικοδέσποινα Ουρουγουάη, αλλά από τη στιγμή που έλειπε ένας το ορθογραφικό… λαθάκι δεν αποφεύχθηκε