Το κόλπο που κάνουν οι ηθοποιοί με τα μάτια τους όταν παίζουν
Το μυστικό των ηθοποιών κρύβεται στα μάτια τους.
Στον κόσμο του κινηματογράφου και του θεάτρου, τα μάτια είναι το πιο ισχυρό εργαλείο ενός ηθοποιού. Δεν λένε τυχαία ότι «τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής». Με μια απλή κίνηση του βλέμματος, ένας ηθοποιός μπορεί να αλλάξει εντελώς την ατμόσφαιρα μιας σκηνής, να δημιουργήσει ένταση, να μεταδώσει συγκίνηση ή να αποκαλύψει μια κρυφή σκέψη. Αυτή η ικανότητα δεν είναι τυχαία· είναι αποτέλεσμα εκπαίδευσης, τεχνικής και ενός συγκεκριμένου κόλπου που χρησιμοποιούν πολλοί επαγγελματίες ηθοποιοί.
Ένα από τα πιο διάσημα μυστικά στον κινηματογράφο είναι ο έλεγχος του ρυθμού του βλεφαρίσματος. Οι δυνατοί, κυρίαρχοι χαρακτήρες, όπως ένας ψυχρός δολοφόνος ή ένας αποφασισμένος ηγέτης, τείνουν να ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους πολύ λιγότερο από το φυσιολογικό. Αυτό δημιουργεί μια υποσυνείδητη αίσθηση ισχύος και σταθερότητας, κάνοντας τον χαρακτήρα να μοιάζει ψυχρός, συγκεντρωμένος και ατρόμητος. Από την άλλη, χαρακτήρες που βρίσκονται σε κατάσταση άγχους, φόβου ή αβεβαιότητας ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους πιο συχνά, κάτι που ενισχύει την αίσθηση της ανησυχίας στο κοινό.
Ένα άλλο μυστικό αφορά την κατεύθυνση του βλέμματος. Όταν ένας ηθοποιός κοιτάζει σταθερά έναν άλλον χαρακτήρα χωρίς να αποστρέψει το βλέμμα, το κοινό αισθάνεται ένταση. Σκηνές όπου δύο χαρακτήρες διατηρούν έντονη βλεμματική επαφή μπορούν να είναι εξαιρετικά ισχυρές, όπως οι ανακρίσεις σε ταινίες μυστηρίου ή οι αντιπαραθέσεις σε δράματα. Αντίθετα, το να αποφεύγει κανείς το βλέμμα ή να κοιτάζει προς τα κάτω δημιουργεί αίσθηση αμηχανίας ή ψεύδους, κάτι που αξιοποιείται συχνά σε σκηνές όπου ένας χαρακτήρας κρύβει κάτι.
Ακόμα και η εστίαση των ματιών έχει σημασία. Ένας ηθοποιός που θέλει να φαίνεται χαμένος στις σκέψεις του αφήνει το βλέμμα του ελαφρώς θολό, σαν να κοιτάζει «μέσα» του αντί για τον χώρο γύρω του. Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται πολύ στις εσωτερικές συγκρούσεις των χαρακτήρων, όταν πρέπει να εκφράσουν αμφιβολία, νοσταλγία ή θλίψη χωρίς λόγια.
Οι σπουδαίοι ηθοποιοί ξέρουν πως τα μάτια τους μπορούν να αφηγηθούν μια ιστορία ακόμα και χωρίς διαλόγους. Είτε πρόκειται για ένα αργό, σταθερό βλέμμα που γεμίζει την οθόνη με ένταση είτε για έναν γρήγορο, νευρικό μορφασμό που προδίδει φόβο, ο τρόπος που ελέγχουν τα μάτια τους είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία της υποκριτικής τέχνης.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
