Ποιό είναι το κόλπο με τον καφέ που θα σε κάνει να θυμάσαι τα πάντα

Ο καφές είναι κάτι περισσότερο από μια απλή συνήθεια. Είναι το πρωινό ξύπνημα, η ενέργεια που χρειάζεσαι για να ξεκινήσεις τη μέρα σου, η απόλαυση στη μέση ενός δύσκολου απογεύματος. Αυτό που λίγοι γνωρίζουν, όμως, είναι ότι μπορεί να γίνει ένα πανίσχυρο εργαλείο για τη μνήμη σου – αρκεί να ξέρεις πότε και πώς να τον χρησιμοποιήσεις. Η επιστήμη αποκαλύπτει ότι ο καφές δεν βοηθά μόνο στην εγρήγορση, αλλά μπορεί να ενισχύσει τη διαδικασία αποθήκευσης πληροφοριών στον εγκέφαλο, μετατρέποντάς τον σε ένα είδος φυσικού ενισχυτή μνήμης.

Οι έρευνες δείχνουν πως η κατανάλωση καφέ μετά τη μάθηση – και όχι πριν – έχει πολύ πιο έντονα αποτελέσματα στη διατήρηση πληροφοριών. Ο εγκέφαλος, όταν βρίσκεται σε διαδικασία αποθήκευσης γνώσεων, χρειάζεται σταθερότητα και ενίσχυση. Η καφεΐνη δρα σαν ένα είδος προστασίας για τις αναμνήσεις, βοηθώντας τις νευρωνικές συνδέσεις να σταθεροποιηθούν. Αυτό σημαίνει ότι αν θέλεις να θυμάσαι κάτι σημαντικό, δεν πρέπει να πιεις καφέ πριν διαβάσεις ή παρακολουθήσεις μια διάλεξη, αλλά ακριβώς μετά.

Ένα πείραμα από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins έδειξε ότι όσοι έπιναν καφέ μετά τη μάθηση είχαν πολύ καλύτερη απόδοση σε τεστ μνήμης ακόμα και 24 ώρες αργότερα. Η δόση που χρησιμοποιήθηκε ήταν περίπου 200mg καφεΐνης, που αντιστοιχεί σε μία δυνατή κούπα καφέ φίλτρου. Οι συμμετέχοντες που κατανάλωσαν την καφεΐνη μετά τη διαδικασία αποστήθισης είχαν σαφώς βελτιωμένη ικανότητα να ανακαλέσουν λεπτομέρειες με ακρίβεια. Αυτό αποδεικνύει ότι ο χρόνος κατανάλωσης του καφέ είναι εξίσου σημαντικός με την ποσότητα.

Η καφεΐνη επιδρά άμεσα σε έναν νευροδιαβιβαστή που ονομάζεται αδενοσίνη, ο οποίος παίζει ρόλο στη διαδικασία της μνήμης. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα επίπεδα αδενοσίνης αυξάνονται και προκαλούν κόπωση. Όταν όμως η καφεΐνη εισέρχεται στον οργανισμό, μπλοκάρει προσωρινά τη δράση της αδενοσίνης, επιτρέποντας στον εγκέφαλο να διατηρήσει μεγαλύτερη διαύγεια και να σταθεροποιήσει καλύτερα τις πληροφορίες που μόλις έλαβε. Αυτό σημαίνει ότι το να πιεις έναν καφέ αμέσως μετά από μια περίοδο μάθησης μπορεί να σε βοηθήσει να θυμάσαι περισσότερες λεπτομέρειες αργότερα.

Δεν αρκεί όμως απλά να πιεις καφέ. Η θερμοκρασία, η ποιότητα και το τι περιέχει το ρόφημά σου επηρεάζουν την αποτελεσματικότητά του. Ο σκέτος καφές, χωρίς ζάχαρη και γάλα, έχει την πιο ισχυρή δράση, καθώς τα πρόσθετα συστατικά μπορούν να επιβραδύνουν την απορρόφηση της καφεΐνης και να μειώσουν την επίδρασή της στη μνήμη. Αν θέλεις να δεις τη μέγιστη διαφορά, δοκίμασε έναν σκέτο espresso ή έναν καφέ φίλτρου χωρίς πρόσθετα.

Η σχέση καφεΐνης και μνήμης είναι τόσο ισχυρή που σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και ως τρόπος ενίσχυσης της πνευματικής αντοχής σε επαγγελματικές ή ακαδημαϊκές προκλήσεις. Σε άτομα που χρειάζεται να απομνημονεύσουν μεγάλα ποσά πληροφορίας – όπως φοιτητές ή ερευνητές – η σωστή χρήση της καφεΐνης μπορεί να γίνει κρυφό όπλο. Όμως, υπάρχει και ένα όριο. Αν καταναλωθεί υπερβολική ποσότητα ή αν πίνεις καφέ πολύ αργά το βράδυ, μπορεί να διαταράξει τον ύπνο σου, και ο ποιοτικός ύπνος είναι εξίσου σημαντικός για τη μνήμη όσο και η καφεΐνη.

Το μυστικό δεν είναι η ποσότητα του καφέ αλλά η χρονική στιγμή που τον καταναλώνεις. Αν θέλεις να απομνημονεύσεις κάτι σημαντικό, η καλύτερη τακτική είναι να συγκεντρωθείς πρώτα, να απορροφήσεις την πληροφορία και μετά να πιεις τον καφέ σου. Ο εγκέφαλός σου θα σε ευχαριστήσει και η μνήμη σου θα βελτιωθεί σημαντικά.